Astım ve alerjisi olanlar dikkat!

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meftun Ünsal, astım hastalığı ve alerjisi olanların yün bulunan yataklarda yatmamaları ve yün halı kullanmamalarına dikkat etmeleri gerektiğini söyledi.

Sonbahar alerjisiyle başa çıkmanın yolları

Sonbaharla birlikte, alerjiye de "merhaba" demiş olabilirsiniz. Ancak, doğru bir yaşam tarzı ve tedaviyle, bu mevsimin tadını çıkarmak için henüz geç kalmış sayılmazsınız!

Yakupotu sonbaharda en büyük alerji kaynağıdır. Bu sarı çiçekli ot, genellikle Ağustos ayında polen salmaya başlar, eylül ve ekim ayına kadar sürebilir.

Polenlerin zirvede olduğu saatler (özellikle sabah ve kuşluk saati), kapı ve pencerelerinizi kapatın ve kapalı ortamlarda bulunun, dışarı çıkmanız gerekiyorsa bir maske takın.

Eve girmeden önce ayakkabı ve ceketinizi çıkarın.

Her akşam yatmadan önce saçlarınızı yıkayın.

Odanızın nemini ayarlamak için nemlendirici kullanın.

Evdeki bodrum ve banyo gibi nemli yerlerde üreyebilen küf ve mantarlar, başka bir sonbahar alerjenidir.

Havadaki polen, küf ve diğer parçacıkları ortadan kaldırmak için ısıtma sisteminizde mümkünse HEPA filtre kullanın.

Banyo ve mutfak gibi nemli yerleri düzenli sıklıklarla temizleyin.

Giysilerinizi, nevresim ve perdelerinizi düzenli olarak sıcak suyla yıkayın.

Duvardan duvara halı yerine, parke zeminler tercih edin. Yerleri düzenli olarak süpürün.

Tüm yıl boyunca evimizde olan toz akarları; hapşırık, burun akıntısı ve nefes darlığını tetikleyebilir. Tam olarak kurtulmak çok zor olsa da çok yüksek sıcaklıklarda ve düşük nem oranlarında genelde ölürler.

Isıtıcı ve klimalarınızı ilk defa çalıştırmadan önce ısıtma deliklerini temizleyip, filtresini değiştirin. Aksi takdirde yaz boyu havalandırmaya birikmiş toz ve küf gibi alerjenler oda havanıza dolacaktır.

Mevsimsel alerjisi olan kişilerin yaklaşık %30'unda evcil hayvan alerjisi vardır. Alerji, evcil hayvanların dışkı, kürk, tükürük ve idrarı ile tetiklenir.

Kediler köpeklere oranla iki kat daha fazla alerjiye neden olur. Kürklü hayvanlarla, özellikle kedi ve köpeklerle temastan kaçının.

Astım hastalığının alerjisi olan hastalarda gelişebileceği gibi normal kişilerde de gelişebileceğini belirten Prof.Dr. Meftun Ünsal, “Astım hastalarında daha çok öksürük, balgam, nefes darlığı, göğüste hırıltılı solunum olabilir. Hastaların tamamen normal dönemler olabileceği gibi özellikle mevsim değişikliklerinde bazı şikayetleri olabiliyor ve bu şikayetler artabilir. Örneğin sonbahardaki mevsim değişikliklerinde yine nefes darlığı ve öksürük şikayetleri artabilir. Bahar aylarında da polen ve çiçek tozlarına bağlı olarak veya kavak tozlarına bağlı olarak bu tür şikayetleri artabilir. Gözlerde yaşarma, hapşırma gibi şikayetler olabilir. Yazında özellikle çimenlere karşı bazı rahatsızlıklar ortaya çıkabilir” dedi.

Astım hastalarına bu aylardaki mevsim değişiklikler konusunda önerilerde bulunan Ünsal, “Biz özellikle bu mevsimsel değişikliklerde ve başka türlü alerjisi olanlarda bazı önerilerimiz oluyor. Bazı hastalar ev tozlarından çok şikayet ediyorlar. Bunlara dikkat etmek gerekiyor. Yün bulunan yataklarda yatmamaları, yün halı kullanmamalarına dikkat etmeleri gerekiyor. Kış aylarında özellikle klimalardan ya da ısıtma sistemlerinden başka mikroplar bulaşabileceği için bunların temizlenmesi gerekiyor. Mümkün olduğu kadar odaların ve arabaların havalandırılması gerekiyor. Bu polenlerden korunması için hastanın gerekli önlemleri alması gerekiyor” diye konuştu.

Astımlı bebeği olan annelere öneriler

Astım yalnızca yetişkilenlerde ya da çocuklarda görülmüyor. Araştırmalara göre prematüre bebeklerde bu riskin arttığını söyleyen Doç. Dr. Nermin Tansuğ, erken doğan bebeklerde astım riskini engellemede anne sütünün önemine değindi.

Doç. Dr. Tansuğ sigara kullanımının hem erken doğum riskini hem de bebeklerde astım riskini arttırdığını söyledi.

Tekrarlayan öksürük, nefes darlığı ve hışıltı atakları ile seyreden kronik bir solunum yolları hastalığı olan astım yetişkinlerin yanı sıra bebek ve çocukları da etkiliyor.

Bir çocukta viral enfeksiyon, egzersiz ve allerjen ile karşılaşma sonucu tekrarlayıcı özellikte hışıltı ve/veya öksürük ortaya çıkıyorsa astım düşünülmelidir.

Çocuklarda astım daha çok geceleri veya sabaha karşı ortaya çıkan öksürük atakları ile seyreder. Efor ve egzersiz atakların ortaya çıkmasını kolaylaştır. Göğüste sıkışma hissi veya nefes darlığı daha az rastlanan bulgulardır.

Astımın görülme sıklığının ülkeden ülkeye, hatta bölgeden bölgeye değiştiğini söyleyen Dr. Tansuğ, yapılan çalışmaları göre Türkiye'de bu oranın yüzde 8 ile 12 arasında değiştiğini belirtti.

Astımın görülme sıklığının yaşam koşulları, çevre ve hava kirliliği, sigara dumanı ve genetik faktörlerle ilişkili olduğunu dile getiren Dr. Tansuğ, son yıllarda yaşam koşullarının değişmesi ile birlikte astımın görülme sıklığının arttığını belirtti.

ERKEN DOĞAN BEBEKLERDE RİSK DAHA YÜKSEK

Erken doğum ile dünyaya gelen bebeklerin akciğerleri tam olarak gelişmemiş olduğu için astıma daha meyilli olduklarını söyleyen Dr. Tansuğ,

"Erken doğum sonrası solunum sıkıntısı ile yenidoğan yoğun bakımda yatırılarak akciğerleri geliştirici özel ilaçlar verilen ve solunum cihazına bağlanan bebeklerin ilk yaşlarında geçirilen enfeksiyonlar sırasında solunum sıkıntısı yineleyebiliyor.

Çünkü bu bebeklerin akciğerleri tam olarak gelişmemiş olduğundan yenidoğan döneminde hasarlanan akciğer dokusu daha hassas oluyor" dedi.

ANNE SÜTÜ ÖNEMLİ

Anne sütü ile beslenen bebeklerin enfeksiyonlardan korunduğunu ve daha az hastalandıklarını belirten Dr. Tansuğ, erken doğan bebeklerde anne sütünün çok önemli olduğunu söyledi.

Anne sütünün ilk 3 yaşta hışıltıdan koruduğuna dair çalışmalar olduğuna değinen Dr. Tansuğ, "Hışıltılı çocuklarda daha sonraki dönemlerde astım görülebileceğinden anne sütünün ilk altı ayda yoğun olarak verilmesi koruyuculuk açısından önemlidir.

Sigara astım gelişmesinde son derece önemli olumsuz çevre faktörlerinden biridir. Hem gebelik sırasında hem de sonrasında sigaraya maruz kalmak astım görülme oranını artırmaktadır.

Aynı zamanda sigara erken doğumu da tetiklemektedir. Sonuç olarak hem gebelikte hem de sonrasında sigaradan uzak kalınmalıdır." diye konuştu.

ASTIMLI BEBEĞİ OLAN ANNELERE ÖNERİLER

Astımlı çocuklar erken tedavi edilmeli ve korunmalıdır.

Gebelik sırasında annenin öncesinde, doğumdan sonra da bebeğin sigara dumanına maruz kalması akciğer fonksiyonlarında bozulma ve astıma neden olmaktadır. Özellikle ailede astım öyküsü var ise sigara dumanından kaçınılmalıdır.

Anneler, sigaranın yanı sıra aşırı kalabalık, kötü havalandırma, uygunsuz ısınma, nem gibi çevresel risk faktörlerinin astımı şiddetlendirdiğini unutmamalıdır.

Astımın gelişmesinde allerji çok önemli bir rol oynamaktadır. Saptanan bir allerjen varsa bundan kaçınılmalı ve koruyucu önlemler dikkatle uygulanmalıdır.

Ev tozuna duyarlı çocuklara özel yatak kılıfları, nem giderici ve havalandırmayı artırıcı önlemler önerilebilir.

İHA