Mantardan zehirlenen çocuk, karaciğer nakliyle hayata tutundu

Konya'nın Kulu ilçesinde yaşayan 8 yaşındaki Muhammet Ali Gökçe, bir ay önce ailesiyle birlikte yediği mantardan zehirlendi. Konya Meram Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne kaldırılan Gökçe, bir süre sonra komaya girdi. Karaciğer yetmezliği çeken Muhammet Ali, nakil için ambulans helikopterle Akdeniz Üniversitesi Hastanesi'ne sevk edildi. Kadavradan nakil sırasına yazılan Muhammet'in durumu ağırlaşınca, canlıdan organ nakline karar verildi.

Mantar tüketirken canınızdan olmayın!

Doğal alanlarda yetişen ve yapısında zehirli madde bulunan şapkalı mantarların taze, kurutulmuş veya konserve olarak çiğ veya pişirilerek yenmesi sonucunda gelişen ve ölümle de sonuçlanabilen ciddi bir zehirlenmedir.

Mantar zehirlenmeleri, özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında yağışların bol olduğu mevsimlerde görülür.

Ülkemizde doğal alanlarda yetişen zehirli mantarların da bulunduğu unutulmamalıdır.

Mantar Zehirlenmesinin Belirtileri Nelerdir?

Zehirlenme belirtileri mantarda bulunan zehrin niteliğine göre değişir.

Belirtiler, bazı mantar türlerinin yenmesini takiben 2 saat sonra, bazı mantar türlerinin yenmesini müteakiben de 6 saat sonra ortaya çıkabilir.

Mantarın yenmesini takiben 2 saat gibi kısa bir sürede zehirlenme belirtilerine sebep olan mantarların yenmesi durumunda:

Sersemlik, uykuya meyil, tansiyon düşüklüğü, bulanık görme, yüz ve boyunda kızarmadır.

Bunların yanında, nabızda artış, ağızda metal tadı, bulantı ve terleme de görülebilir.

Mantarda bulunan zehirli maddenin özelliğine göre, yendikten 6 saat sonra gelişebilen zehirlenme belirtileri ise:

Bulantı, Kusma, İshal, Ateş, Nabız artışı, Kann ağrısı ile Daha sonra karaciğer ve böbrek bozuklukları ile bu organların bozukluklarına bağlı belirtiler şeklindedir.

Mantar Zehirlenmesi Nasıl Teşhis Edilir?

Hastanın mantar yeme hikâyesi ile zehirlenme bulguları birlikte değerlendirilerek mantar zehirlenmesi olup olmadığına karar verilmeye çalışılır.

Yenen mantarın uzman kişilerce incelenmesi de zehirlenmenin teşhisinde yardımcı olmaktadır.

Ancak, bu konuda yapılacak en doğru hareket, mantar yiyen bir kişide yukarıda verilen belirtilerin görülmesi hâlinde en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmasıdır.

Mantar Zehirlenmelerinden Nasıl Korunulmalıdır?

Zehirlenmelerin önemli bir kısmı esasında çok basit önlemlerle engellenebilecek niteliktedir.

Bu çerçevede, mantar zehirlenmeleri de çok basit bir şekilde önlenebilecek bir zehirlenme tipi olup zehirlenmenin engellenmesindeki tek çare de doğal alanlarda yetişen mantarların kesinlikle yenmemesi; bunun yerine kültür mantarının tercih edilmesidir.

Kültür Mantarları Zehirler mi?

Kültür mantarları bünyelerinde zehirli maddeleri bulundurmadığından bir zehirlenme görülmesi mümkün değildir.

Ancak, bu mantarların yetiştiği ortam itibarıyla, bazı mikroorganizmalar mantarların üzerinde bulunabilir.

Bu mikroorganizmayla bulaşık mantarların çiğ olarak yenmesi sonucunda çok hafif mide ve bağırsak şikâyetlerinin gelişebileceği de unutulmamalıdır.

Mantarlarla alakalı olarak halk arasında, aşağıdaki belirtildiği biçimde ilmî değeri olmayan yaygın inanışlar da vardır.

Yoğurtla yenen mantar zehirlemez.

Pişirilen mantarda zehir yok olur.

Sirkeli ve tuzlu suda kaynatmakla mantarın zehri alınır.

Kurutulmuş mantarın yenmesiyle zehirlenme olmaz.

Mantar koparıldığında rengi değişmezse mantar zehirsizdir; mantarın iç kısmı mavileşirse bu mantar zehirlidir.

Ağaçlardaki mantarlar zehirsizdir.

Zehirli mantar gümüş kaşıkla pişirilirse kaşık kararır ve Salyangozlar zehirli mantarları yemezler.

Yapılan tetkiklerin ardından 24 yaşındaki ablası Seher Tırmık'ın karaciğerinin Muhammet'e uyumlu olduğu belirlendi. 24 Ekim'de gerçekleştirilen operasyonla abladan alınan parça karaciğer kardeşine nakledildi. Naklin ardından hızla iyileşen Muhammet, taburcu edildi. Muhammet Gökçe'nin sağlık durumuyla ilgili bilgi veren Doç. Dr. Ayhan Dinçkan, hastanın geldiğinde 3. evre koma halinde olduğunu ifade etti.

Hastaya acil karaciğer nakli yapılmasına karar verdiklerini belirten Dinçkan, "Hemen bekleme listesine ismini bildirdik ama birçok organ nakli merkezinde mantar zehirlenmesi nedeniyle nakil bekleyen hastalar olduğunu öğrendik. Durumun aciliyeti nedeniyle canlıdan nakle karar verdik. Ablası verici oldu ve nakli gerçekleştirdik. Ameliyattan önce makineye bağlıydı bu nedenle iyileşme süreci uzun sürdü. Şuan durumu iyi, okuluna dönebilecek durumda ve taburcu ediyoruz." dedi.

Zehirli mantar ve zehirli olmayan mantar!

Zehirlenme belirtileri - Göz yaşarması, bol tükürük salgısı, terleme, mide bulantısı, kusma, karın ağrısı ve kramp, ishal, baş dönmesi ve göz bebeklerinde küçülme. Hasta vakit kaybetmeden kusturulmalı, mümkünse yedikleri mantarın örneğiyle beraber hemen bir sağlık kuruluşuna götürülmeli.

Mantarın pişirilmesi sırasında tencerenin içine soğan veya sarımsak konulduğu zaman kaynatma suyunun rengi değişirse mantarın zehirlidir.

Mantar pişirilirken suyuna gümüşten yapılmış kaşık veya benzerleri konulduğu zaman gümüş kararır.

Zehirli mantarlar kötü, zehirsiz mantar ise güzel kokar.

Kesilen mantarın kesim yüzeyinde zamanIa mavimsi renk oluşursa bu mantar zehirlidir.

Kelebek, kuş ve benzeri hayvanların üzerine konduğu mantarlar zehirsizdir.

Pişirilirken içine tuz, sirke v.s. ilave edilirse zehir zararsız hale gelir.

Öz suyu beyaz olan, yani sütlü olan mantarların zehirlidir.

Şapka zarı kolay soyulan mantar zehirsizdir (Amanita musca-ria isimli mantar çok zehirli olduğu halde şapka zarı kolayca soyulur).

"25 GRAMI ZEHİRLEMEYE YETİYOR"

Mantar zehirlenmeleriyle ilgili de uyarılarda bulunan Dinçkan, yaşanan olayların yüzde 90'nının halk arasında 'köy göçüren' olarak bilinen 'Amenita Falloydes' mantar türünden kaynaklandığını söyledi. Yaklaşık 20-25 gramının insanı insanı zehirlemesi için yettiğini anlatan Dinçkan, "8-10 saat sonra şikayetler başlıyor. 3-4 gün içerisinde de böbrek ve karaciğer yetmezliği nedeniyle kişiyi komaya sokuyor. Bir ilacı, antidotu yok. Maalesef tek tedavisi organ nakli. Bu hastalıktan kurtulmanın bir tek yolu var; o da mantarı yememek. Kırsalda toplanan mantarları ne kadar emin olursanız olun yemeyin, yabani mantarların ayrımını uzmanların yapması lazım. Eğer mantar zehirlenmesinden şüpheleniyorsa, kişi biran önce organ nakli merkezi bulunan bir hastaneye sevke edilmeli." ifadelerini kullandı.

"MANTAR İSMİNİ BİLE DUYMAK İSTEMİYORUM"

Oğluyla birlikte kendisi de yediği mantardan zehirlenen anne Mine Gökçe, 3 gün yoğun bakımda tedavi gördükten sonra hayata tutunmayı başardı. Daha önce de sürekli mantar toplayarak yediklerini belirten Gökçe, "Eşim ve oğlumla birlikte daha önce de sürekli topladığımız mantarlardan sabah kahvaltısında yedik. Akşam saatlerinde fenalaştık. Eşim pek etkilenmedi ama ben ve oğlum komaya girdik. Yoğun bakımdan çıkınca ilk işim oğlumu sormak oldu. Doktorlarımızın ve kızımın sayesinde oğlum hayata döndü. Hastanede tedavi görürken, yanımda bir kişi mantardan öldü, çok sayıda kişide tedavi görüyordu. Artık mantarın ismini bile duymak istemiyorum. Bir daha asla mantar yemeyeceğiz." dedi.

CİHAN