Avrupalılar bizden daha çok yapıyor!

Ağız ve diş sağlığının önemiyle ilgili farkındalık son yıllarda artsa da Türkiye, diş fırçası ve macunu kullanım oranlarında Avrupa'nın çok gerisinde yer alıyor.

10 adımda sağlıklı dişler

Çocuklukta başlanmalı: Çocukluk dönemindeki beslenme diş sağlığı yönünden çok önemlidir. Kalsiyum, fosfor ve flor mineralleri yeterince alınmalı.

Dişeti diş sağlığı ve sağlamlığı için gerekli olan C, A ve D vitamini eksikliği olmaması için süt, süt ürünleri ve taze meyveler yenmeli.

2 yaşından sonra çocuklara yalancı meme, biberon kullandırılmamalı. Fissür örtücülerle çocukların diş sağlığı desteklenmeli.

Yılda iki kez kontrol: Birçok diş çürüğünün oluşumu aylar sürer. Diş hekimine gitmek için dişlerin ağrıması beklenmemeli, yılda iki kez diş hekimine gidilmeli.

Diş hekimi gerek görmedikçe diş çektirilmemeli.

Sert besinler: Sürekli yumuşak besinlerle beslenmekten kaçınmalı. Havuç, elma gibi yiyecekleri ısırarak yemek diş sağlığı için gereklidir.

Şekerlemeye son: Öğün aralarında rasgele yemekten, şekerlemelerden, asit, kola ve gazoz gibi içeceklerden kaçınmalı, her tatlı yiyecekten sonra ağız suyla çalkalanmalı.

Diş fırçalama: Her akşam yatmadan önce ve yemeklerden sonra dişler tekniğine uygun olarak fırçalanmalı.

Kürdan: Dişler kürdan dahil hiç bir şeyle karıştırılmamalı, diş araları temizliği için diş ipi kullanılmalı.

Dişler kıracak değildir: Fındık-ceviz gibi şeyler dişlerle kırılmamalı.

Alışkanlık kontrolü: Sakız çiğneme, ağıza kalem, parmak sokma, tırnak yeme, dudak, parmak, yanak ısırma, özellikle ilkokul sıralarında çeneye el dayama gibi alışkanlıklar dişler ve çene için zararlıdır, bunlardan kaçınılmalı.

Çok soğuk ve çok sıcak yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalıdır.

Ağzı açık uyuma: Dişlere zararlı olduğundan burunda böyle uyumaya sebep olan tıkanıklık nedenleri araştırılıp ortadan kaldırılmalı.

Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Celal Artunç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, diş ve diş eti hastalıklarının önlenebilir bir halk sağlığı sorunu olduğunu belirtti.

Son yıllarda yapılan çalışmalarla birlikte ağız ve diş sağlığı hakkında toplumda farkındalığın arttığını ancak bunların yine de yetersiz kaldığına işaret eden Artunç, özellikle ilkokullarda bu yönde eğitim çalışması yaparak diş macunu ve fırçası kullanımıyla ilgili alışkanlık kazandırmaya çalıştıklarını kaydetti.

Diş sağlığında doğru sandığınız 10 yanlış

Doktor Selçuk Özbölük, birçok hastalığın ağız ve diş sağlığına gereken özenin gösterilmemesinden kaynaklandığına dikkat çekti.

Ve diş ağrısı" olarak adlandırılan belirtilerin bile temelde bazı önemli tıbbi ve psikolojik sorunların habercisi olabileceğini söyledi. -

"Ağız ve diş hastalıklarında meydana gelen bozukluklar; beslenme, çiğneme problemleri, tat alma, gülme, kahkaha atma, uyku ve konuşma gibi fonksiyonel işlevleri negatif yönde etkileyebilmekte."

Bunlara bağlı olarak da sosyal ilişkilerde zayıflama, utangaçlık, özgüven kaybı, anksiyete ve depresyon gibi psikososyal sonuçlar ortaya çıkabilmekte"

Sert diş fırçası kullanmak dişleri bembeyaz yapar - Yanlış! Çünkü önemli olan fırçanın sertliği değil, fırçalama tekniğidir. Diş fırçası, sentetik kıldan yapılma olmalıdır.

Hamilelikte diş kaybı olması çok normaldir, anne adayları diş kaybı yaşayabilir -

Yanlış! Ağız bakımlarını doğru ve düzenli yapan bir anne adayı için böyle bir durum söz konusu değildir.

Hamilelikte diş tedavisi yaptırmak bebek için sakıncalıdır

Yanlış! Hamileliğin her döneminde aciliyet gerektiren diş tedavileri yapılabilir.

Çoçuk dişleri iğne ile çekilirse bir daha çıkmaz

- Yanlış! Burada önemli olan hangi dişin çekildiğidir, dişin iğne ya da başka bir şey ile çekilmesinin önemi yoktur.

Süt dişlerinin yerine daha sonra kalıcı dişler geleceğinden süt dişlerinin önemi yoktur

Yanlış! Süt dişleri kapladıkları alanla kendilerinin yerine gelecek olan kalıcı dişler için yer tutmaktadır. Bu nedenlerle süt dişleri çok önemlidir.

Bir kez diş taşı temizliği yaptırdıktan sonra her zaman yaptırmak gerekir

Yanlış! Diş taşı temizliğinde diş yüzeyine ait olmayan maddeler (plak, diş taşı) temizlenir. Yani diş taşı temizliği yapılmış ya da yapılmamış olsun ağız ve diş bakımı yapılmadığı sürece diş taşlarının oluşumu kaçınılmaz.

Çapraşık dişler ancak küçük yaşlarda düzelebilir

- Yanlış! Çapraşık dişler her yaşta düzgün hale getirilebilir. Tel tedavisi her yaştan kişiye uygulanır.

Dişleri fırçalarken diş etlerinin kanaması normaldir

Yanlış! Diş eti iltihabının en önemli belirtisidir. Vakit kaybetmeden diş hekimine başvurulması gerekmektedir.

Ağrıyan dişe aspirin koymak gerekir

Yanlış! Dişin üzerine konulan aspirin ağrınızı dindirmediği gibi, ıstırabınızı da arttırır. Çünkü diş etinizde yara açar.

- Ağız kokusu herkeste olur

Yanlış! Diş çürükleri, diş eti hastalıkları, sindirim sistemi ile ilgili rahatsızlıklar, bademcik iltihaplanmaları sonucu meydana gelebilir.

Artunç, Türkiye'de 5 yaş grubunda çürük görülme sıklığının yüzde 70, 12-15 yaş grubunda yüzde 60, 35-44 civarında ise yüzde 75 civarında olduğunu dile getirdi.

Avrupalılar 4, Türkler 1 tüp macun tüketiyor

Türkiye'de diş fırçası ve macunu kullanım oranlarının yetersizliğine işaret eden Prof. Dr. Artunç, "Türkiye'de diş macunu kullanım oranı 120 gram yani bir tüp civarında. Bu rakam Almanya'da 500, İngiltere ve İtalya'da 400 gram seviyesinde" dedi.

Bu besinler diş beyazlatıyor

ÇİLEK: Güzel tadı ve hoş kokusu ile bilinen bu meyve, dişler üzerinde leke oluşumunu engellemektedir.

Ancak çileğin içerisindeki asit ve şekerin diş minesine zarar vermemesi için, tüketildikten sonra su içilmeli veya ağız çalkalanmalıdır.

PORTAKAL: Bu meyvenin kabuğunun içinden doğal diş macununu elde edilebilmektedir.

Haftada bir kaç defa uygulanması fayda sağlar.

ELMA SİRKESİ VE LİMON SUYU: Beyazlatmada faydalı olan bu doğal ürünler sık kullanıldıklarında diş minesine zarar verip, çürük oluşumunun hızlanmasına yol açabilir.

Bu nedenle dikkatli kullanılmalıdır. En sağlıklı beyazlatıcı ürünler ise doğal lifli ürünlerdir.

Dişleri leke yapan bakterilerden temizleyip ağız ve diş sağlığında önemli rol oynar. Bunlar elma, havuç, karnabahar ve armut olarak sayılabilir.

DİŞLERİNİZİ GÜÇLÜ TUTMAK İÇİN BUNLARI TÜKETİN!

SÜT: Çene kemiklerini güçlendirip, diş eti hastalığından korur. Kalsiyum açısından çok önemlidir.

SOMON BALIĞI: Çocuklarda diş gelişimine çok yardımcı olan bu besin, D vitamini ve kalsiyum açısından zengindir.

• Portakal ve turunçgiller: C vitamini içeriği yüksek olan bu besinler; dişin sert tabakasını güçlendirir, dişleri asitlere karşı korur, diş eti iltihabını önler, bağ dokusunu güçlendirir, diş etlerinin sağlıklı kalmasını sağlar.

ÇİLEK: Doğal diş beyazlatan bu ürün, C vitamini açısından zengin olup diş eti sağlığını korur.

SU: Ağız içindeki yıkayıcı etkisi tartışılmazdır ve tükürük seviyesini yüksek tutar.

BROKOLİ: Antioksidan özelliği ile değil, dişleri asitten koruyucu özelliğiyle bilinir.

Diş minesi üzerinde koruma kalkanı oluşturur.

PORTAKAL VE ANANAS: Diş minesini korumanın yanı sıra, tükürük salgısı üzerinde olumlu yönde etkiye sahiptir.

SUSAM TOHUMU: Dişlerdeki bakteri plak oluşumunu azaltır ve buna bağlı olarak diş eti sağlığı için çok önemlidir taşır.

BADEM VE KURU MEYVELER: Ağızda temizleyici etkiye sahip olup, diş üzerindeki plak oluşumunu azaltır.

Diş eti sağlığı açısından çok önemlidir.

ADAÇAYI: Bu doğal ürün ile diş fırçalamak ve gargara yapmak, ağız sağlığı açısından çok önemlidir.

Türkiye'deki diş macunu kullanım oranının 2005 yılında 85 gram civarında olduğunun altını çizen Artunç, "Yılda tüketilen macun miktarı son yıllarda artış gösterse de halen gelişmiş ülkelerin gerisinde bulunmaktadır" diye konuştu.

Diş sağlığı açısından 6 ayda bir fırça değişiminin yapılması gerektiğini ancak bunda da istenilen seviyeye ulaşılamadığını kaydeden Artunç, Türkiye'de 2005 yılında diş fırçası tüketiminin 0,48 seviyesinde iken şu anda 1 seviyelerine ulaştığını ifade etti.

Sağlık ağızda başlar

Genel beden sağlığın gerçekten de tam burada başlıyor:

Ağız bakımın, beyninin işleyişinden bağışıklık sistemine kadar birçok şeyle bağlantılı.

Diş hekiminin hayatını kurtarabileceği hiç aklına gelir miydi? Bunları hiç düşünmediysen bu yazıyı okumalısın.

Sıcak ya da soğuk yemekler dişlerini sızlatabilir.

Ancak bu sızıyı çok şiddetli hissetmeye başladıysan bir çürüğün olabilir ve eğer zamanında tedavi edilmezse çevresindeki sinir dokusuna da yayılabilir.

Ne kadar erken farkına varırsan o kadar iyi. Taggart- Burns, "Ciddi bir acı hissetmeye başladığında dolgu yaptırmak için çok geç kalınmış olabilir" diyor.

Sadece estetik açıdan kötü görünmekle kalmayan diş lekeleri, kendi başına zararlı olmasa da tipik şekilde plak oluşumuyla ortaya çıkıyor.

General Denstistry Academy Sözcüsü Diş Hekimi Carolyn Taggart-Burns, bu yapışkan bakteri tabakalarının son derece sağlıksız olduğunu belirtiyor.

Benekli bir gülümseme, ağzında birçok mikrop olduğu anlamına gelir ve bunlar da diş eti rahatsızlıklarına yol açabilir.

Diş konusundaki sohbetler genelde sıkıcı olur, değil mi? Belki de artık önyargılarından kurtulmanın zamanı gelmiştir.

Son araştırmalar gösteriyor ki, ağzının içinde olup bitenler bedeninin bambaşka yerlerinde olanlara dair ipucu veriyor;

hem de beyninden özel bölgelerine kadar! Basit bir diş eti rahatsızlığı, bilişsel zayıflamadan diyabete, hatta cinsel yolla bulaşan hastalıklara kadar birçok korkutucu sorunun habercisi olabilir.

American Dental Association (ADA) Sözcüsü Diş Eti Hastalıkları Uzmanı Sally Cram, "Ağızdaki bir enfeksiyon yalnızca orada kalmaz. Kan dolaşımı yoluyla bedeninde dolaşır, organlarını ve bağışıklık sistemini etkiler" diyor.

ADA tarafından yapılan bir araştırmaya göre, yetişkinlerin yalnızca çok küçük bir bölümü düzenli olarak diş hekimine gidiyor.

Senede iki kere gitmen gereken diş hekimi randevularını kaçırman, kar topunun büyüyüp büyük bir çığ olmasına izin vermen demek.

Amerikan Periodontoloji Akademisi Başkanı Diş Hekimi Stuart Froum,

Küçük bir oral problem olarak başlayan rahatsızlıklar büyük sağlık sorunlarına dönüşebiliyor" diyor.

Diş hekimi koltuğuna geri dön ve bu uyarı işaretlerine dikkat et.

Tabii ki dün gece yediğin sarımsaklı ekmek yüzünden de olabilir.

Ancak ağız kokun iki haftadır geçmediyse, sebebinin diş eti rahatsızlığı olma ihtimali yüksek.

Froum, "Ağız kokusuna sebep olan bakteriler ağızdaki sağlıklı bakterilerle karıştığında buharlaşabilen sülfür bileşenler oluşturur" diyor.

Bu da kötü bir nefes kokusu demek.

Dişlerini fırçalarken ya da diş ipi kullanırken kanama mı oluyor?

Belki dişlerini çok sert fırçalıyorsundur.

Ancak yine de bu kanamalar düzenli olarak görülmeye başladıysa diş hekimini görmenin vakti gelmiş demektir.

Sağlıklı diş etleri soluk pembedir ve dişlerin için minik kılıflar gibi durur.

Eğer diş etlerin birden gözüne küçülmüş görünmeye başlarsa muhtemelen enflamasyon yaşıyorsun demektir.

Daha büyük görünmesi ya da dişine yakın bölgelerin beyazlaşmış olması ise daha ciddi sorunlara işaret eder.

Froum, "Diş eti çekilmesi bunun en büyük sebebi. Çekilme, dişin hassas üst kısımlarını korunmasız bırakır" diyor.

İğrenç ama gerçek: Normal dil biraz tüylü görünür.

Seninki daha ziyade kel gibi görünüyorsa B Vitamini eksikliği yaşıyor olabilirsin.

Eğer dilin beyazımsı görünüyorsa o zaman da enflamasyon, ağız kuruluğu ya da kandidiyaz (ağız pamukçuğu) problemi söz konusu olabilir.

Bunun çözümü ise doğruca diş hekimine gidip teşhisin konulduktan sonra tedaviye başlamak.

Ağız yaraları (aft) ya da uçuklar dışarıdan görünmese bile son derece rahatsız edicidir. Genelde kendi kendilerine iyileşseler de, dikkatli olmanda fayda var:

Eğer ağız çevrende ya da içinde üç haftadan uzun süredir beyazımsı uçuklar görüyorsan bu oral HPV virüsüne işaret ediyor olabilir. Genç kadınlar arasında görülme sıklığı giderek artan bu durum, daha sonra ağız kanserine bile sebep olabiliyor.

Ağız sağlığına çok dikkat etmen için iyi bir sebep daha: Cancer Prevention Research'te yayımlanan yeni bir araştırmaya göre ağız bakımını iyi yapmamak, oral HPV kapma riskini büyük oranda arttırıyor.

Ağzını Islak Tut - Ağız sorunlarında en önemli silahlarından biri tükürük.

Histatin gibi antibakteriyel proteinler açısından zengin olan tükürük, yaraları iyileştirir ve mikropları öldürür. Ağız yaralarının en hızlı iyileşen yaralar olmasının sebebi budur.

Kuru bir ağız, diş eti sorunu mıknatısı gibidir. Günde en az dokuz bardak su içerek ağzını sürekli nemli tut ve eğer çölleşmeye başladığını hissedersen şekersiz bir sakız çiğnemeyi dene.

Sakız çiğnemek ağzındaki pH seviyesini yükseltir ve tükürük salınımını arttırır, üstelik çürüklere neden olan asitleri de azaltır.

Carolyn Taggart-Burns, eğer sürekli ağız kuruluğu hissediyorsan kullandığın ilaçların yan etkilerine göz atmanı öneriyor. Birçok ilaç, ağız kuruluğuna sebep olabiliyor. Doktoruna alternatifleri sorabilirsin.

Çalkala - Ağzını gün içinde suyla çalkalamak tahmininden daha yararlı!

Taggart-Burns bu sayede ağzında kalan yemek parçalarından kurtulup plak, çürük ve diş eti iltihabına yol açmalarını önleyebileceğini söylüyor.

Her yemekten sonra büyük bir yudum su al ve ağzında dişlerinin, diş etlerinin ve yanak içinin üzerinde dolaştır.

İstersen suyu yutabilir ya da tükürebilirsin. Seçim senin.

Dinlen - Araştırmalar neredeyse her çeşit ağız-diş sağlığı probleminin aynı soruna işaret ettiğini gösteriyor: Stres.

Diş Hekimi Stuart Froum, "Kronik stres bağışıklık sistemini zayıflatır ve vücudunun enfeksiyonlarla savaşmasını güçleştirir.

Buna ağzındakiler de dâhil" diyor. Stres ayrıca vücudunun savaş ya da kaç mekanizmasını harekete geçirerek tükürük oluşumunu yavaşlatıp, bunun yerine sıvı üretimini vücudunun başka bölgelerine yönlendirebilir.

Sonuç olarak ağzındaki asit seviyesi yükselir ve dişlerin çürümeye daha yatkın olur.

AA