Diş hekimi korkunuz varsa...

Bu korkuyu yenmenin zamanı geldi!

Giriş: 11.01.2015 - 17:48 Güncelleme: 11.01.2015 - 17:48

Bazı kişilerin, sağlıklarını tehdit edici bir noktaya gelse bile diş hekimine başvurmaktan çekindiklerini belirten Ağız, Diş ve Çene Sağlığı Uzmanı Dr. Dt. Ceren Saruhanoğlu, alınacak bazı önlemler ile bu korkuyu aşmanın mümkün olduğunu söylüyor.

Sağlık ağızda başlar

Genel beden sağlığın gerçekten de tam burada başlıyor:

Ağız bakımın, beyninin işleyişinden bağışıklık sistemine kadar birçok şeyle bağlantılı.

Diş hekiminin hayatını kurtarabileceği hiç aklına gelir miydi? Bunları hiç düşünmediysen bu yazıyı okumalısın.

Sıcak ya da soğuk yemekler dişlerini sızlatabilir.

Ancak bu sızıyı çok şiddetli hissetmeye başladıysan bir çürüğün olabilir ve eğer zamanında tedavi edilmezse çevresindeki sinir dokusuna da yayılabilir.

Ne kadar erken farkına varırsan o kadar iyi. Taggart- Burns, "Ciddi bir acı hissetmeye başladığında dolgu yaptırmak için çok geç kalınmış olabilir" diyor.

Sadece estetik açıdan kötü görünmekle kalmayan diş lekeleri, kendi başına zararlı olmasa da tipik şekilde plak oluşumuyla ortaya çıkıyor.

General Denstistry Academy Sözcüsü Diş Hekimi Carolyn Taggart-Burns, bu yapışkan bakteri tabakalarının son derece sağlıksız olduğunu belirtiyor.

Benekli bir gülümseme, ağzında birçok mikrop olduğu anlamına gelir ve bunlar da diş eti rahatsızlıklarına yol açabilir.

Diş konusundaki sohbetler genelde sıkıcı olur, değil mi? Belki de artık önyargılarından kurtulmanın zamanı gelmiştir.

Son araştırmalar gösteriyor ki, ağzının içinde olup bitenler bedeninin bambaşka yerlerinde olanlara dair ipucu veriyor;

hem de beyninden özel bölgelerine kadar! Basit bir diş eti rahatsızlığı, bilişsel zayıflamadan diyabete, hatta cinsel yolla bulaşan hastalıklara kadar birçok korkutucu sorunun habercisi olabilir.

American Dental Association (ADA) Sözcüsü Diş Eti Hastalıkları Uzmanı Sally Cram, "Ağızdaki bir enfeksiyon yalnızca orada kalmaz. Kan dolaşımı yoluyla bedeninde dolaşır, organlarını ve bağışıklık sistemini etkiler" diyor.

ADA tarafından yapılan bir araştırmaya göre, yetişkinlerin yalnızca çok küçük bir bölümü düzenli olarak diş hekimine gidiyor.

Senede iki kere gitmen gereken diş hekimi randevularını kaçırman, kar topunun büyüyüp büyük bir çığ olmasına izin vermen demek.

Amerikan Periodontoloji Akademisi Başkanı Diş Hekimi Stuart Froum,

Küçük bir oral problem olarak başlayan rahatsızlıklar büyük sağlık sorunlarına dönüşebiliyor" diyor.

Diş hekimi koltuğuna geri dön ve bu uyarı işaretlerine dikkat et.

Tabii ki dün gece yediğin sarımsaklı ekmek yüzünden de olabilir.

Ancak ağız kokun iki haftadır geçmediyse, sebebinin diş eti rahatsızlığı olma ihtimali yüksek.

Froum, "Ağız kokusuna sebep olan bakteriler ağızdaki sağlıklı bakterilerle karıştığında buharlaşabilen sülfür bileşenler oluşturur" diyor.

Bu da kötü bir nefes kokusu demek.

Dişlerini fırçalarken ya da diş ipi kullanırken kanama mı oluyor?

Belki dişlerini çok sert fırçalıyorsundur.

Ancak yine de bu kanamalar düzenli olarak görülmeye başladıysa diş hekimini görmenin vakti gelmiş demektir.

Sağlıklı diş etleri soluk pembedir ve dişlerin için minik kılıflar gibi durur.

Eğer diş etlerin birden gözüne küçülmüş görünmeye başlarsa muhtemelen enflamasyon yaşıyorsun demektir.

Daha büyük görünmesi ya da dişine yakın bölgelerin beyazlaşmış olması ise daha ciddi sorunlara işaret eder.

Froum, "Diş eti çekilmesi bunun en büyük sebebi. Çekilme, dişin hassas üst kısımlarını korunmasız bırakır" diyor.

İğrenç ama gerçek: Normal dil biraz tüylü görünür.

Seninki daha ziyade kel gibi görünüyorsa B Vitamini eksikliği yaşıyor olabilirsin.

Eğer dilin beyazımsı görünüyorsa o zaman da enflamasyon, ağız kuruluğu ya da kandidiyaz (ağız pamukçuğu) problemi söz konusu olabilir.

Bunun çözümü ise doğruca diş hekimine gidip teşhisin konulduktan sonra tedaviye başlamak.

Ağız yaraları (aft) ya da uçuklar dışarıdan görünmese bile son derece rahatsız edicidir. Genelde kendi kendilerine iyileşseler de, dikkatli olmanda fayda var:

Eğer ağız çevrende ya da içinde üç haftadan uzun süredir beyazımsı uçuklar görüyorsan bu oral HPV virüsüne işaret ediyor olabilir. Genç kadınlar arasında görülme sıklığı giderek artan bu durum, daha sonra ağız kanserine bile sebep olabiliyor.

Ağız sağlığına çok dikkat etmen için iyi bir sebep daha: Cancer Prevention Research'te yayımlanan yeni bir araştırmaya göre ağız bakımını iyi yapmamak, oral HPV kapma riskini büyük oranda arttırıyor.

Ağzını Islak Tut - Ağız sorunlarında en önemli silahlarından biri tükürük.

Histatin gibi antibakteriyel proteinler açısından zengin olan tükürük, yaraları iyileştirir ve mikropları öldürür. Ağız yaralarının en hızlı iyileşen yaralar olmasının sebebi budur.

Kuru bir ağız, diş eti sorunu mıknatısı gibidir. Günde en az dokuz bardak su içerek ağzını sürekli nemli tut ve eğer çölleşmeye başladığını hissedersen şekersiz bir sakız çiğnemeyi dene.

Sakız çiğnemek ağzındaki pH seviyesini yükseltir ve tükürük salınımını arttırır, üstelik çürüklere neden olan asitleri de azaltır.

Carolyn Taggart-Burns, eğer sürekli ağız kuruluğu hissediyorsan kullandığın ilaçların yan etkilerine göz atmanı öneriyor. Birçok ilaç, ağız kuruluğuna sebep olabiliyor. Doktoruna alternatifleri sorabilirsin.

Çalkala - Ağzını gün içinde suyla çalkalamak tahmininden daha yararlı!

Taggart-Burns bu sayede ağzında kalan yemek parçalarından kurtulup plak, çürük ve diş eti iltihabına yol açmalarını önleyebileceğini söylüyor.

Her yemekten sonra büyük bir yudum su al ve ağzında dişlerinin, diş etlerinin ve yanak içinin üzerinde dolaştır.

İstersen suyu yutabilir ya da tükürebilirsin. Seçim senin.

Dinlen - Araştırmalar neredeyse her çeşit ağız-diş sağlığı probleminin aynı soruna işaret ettiğini gösteriyor: Stres.

Diş Hekimi Stuart Froum, "Kronik stres bağışıklık sistemini zayıflatır ve vücudunun enfeksiyonlarla savaşmasını güçleştirir.

Buna ağzındakiler de dâhil" diyor. Stres ayrıca vücudunun savaş ya da kaç mekanizmasını harekete geçirerek tükürük oluşumunu yavaşlatıp, bunun yerine sıvı üretimini vücudunun başka bölgelerine yönlendirebilir.

Sonuç olarak ağzındaki asit seviyesi yükselir ve dişlerin çürümeye daha yatkın olur.

Saruhanoğlu; diş hekimi korkusunun psikolojik olarak diş hekimine gitmekten korkma, hoşlanmama ve kişinin kendi iç dünyasında oluşturduğu mantık dışı korkuları içerdiğini belirtiyor. Diş hekimi fobisini ise şu şekilde açıklıyor: "Genelde yaşanan diş hekimi korkusundan farklı ve daha ciddi bir problemdir. Fobisi olan kişinin en klasik davranış biçimi olaydan sakınmaktır. Bu davranış diğer fobiler için bir çözüm gibi görünse de, sağlığımızla ilgili olan dişlerimize gerekli tedaviyi yaptırmaktan sakınmamız probleme çözüm getirmekten ziyade onu kaçınılmaz boyutlara sürükler."

Diş hekimi korkusu diğer korkular gibi yanlış öğrenmeler üzerine dayandığını belirten Saruhanoğlu, bu korkunun da tüm korkular gibi psikoterapi yaklaşımları ile tedavi edilebileceğini ifade ediyor.

Saruhanoğlu; hastalara uygulanan genel anestezi veya sedasyonla, cerrahi (diş çekimi, diş eti tedavisi, implant, kemik grefti, kemik kisti vb.) ve cerrahi olmayan (diş dolgusu, kanal tedavisi vb.) tedaviler uyguladıklarını belirterek bu yöntemleri şöye açıklıyor:

SEDASYON NEDİR?

"Bazı sedatif (diyazem benzeri), narkotik anestezik ve bazen hipnotik bir ilacın kombinasyonu ile hasta rahatlatılır ve kısa bir unutkanlık sağlanıp lokal anestezi ile hastanın diş tedavisi kısa sürede yapılabilir.

GENEL ANESTEZİ NEDİR?

Halk dilinde narkoz diye bilinen genel anestezi başlıca 3 grup ilaç kombinasyonu ile sağlanır.

- İlaçlar yardımı ile hastanın geçici şuur kaybı,

- Narkotik anestezikler ile hasta bilinçsiz olsa bile ağrısız bir operasyon geçirmesi,

- Kas gevşetici ilaçlar ile vücuttaki tüm kaslar gevşetilerek rahat bir cerrahi ortam sağlanır.

Kas gevşeticilerin kullanımı ile tüm kaslar, solunumu sağlayan solunum kasları dahil olmak üzere, geçici olarak felç olur ve endotrakeal tüp dediğimiz steril olan küçük bir tüp hastanın nefes borusuna yerleştirilerek, hastanın solunumu Anestezi uzmanı kontrolünde anestezi cihazı (solunum cihazı) ile sağlanır.

10 adımda sağlıklı dişler

Çocuklukta başlanmalı: Çocukluk dönemindeki beslenme diş sağlığı yönünden çok önemlidir. Kalsiyum, fosfor ve flor mineralleri yeterince alınmalı.

Dişeti diş sağlığı ve sağlamlığı için gerekli olan C, A ve D vitamini eksikliği olmaması için süt, süt ürünleri ve taze meyveler yenmeli.

2 yaşından sonra çocuklara yalancı meme, biberon kullandırılmamalı. Fissür örtücülerle çocukların diş sağlığı desteklenmeli.

Yılda iki kez kontrol: Birçok diş çürüğünün oluşumu aylar sürer. Diş hekimine gitmek için dişlerin ağrıması beklenmemeli, yılda iki kez diş hekimine gidilmeli.

Diş hekimi gerek görmedikçe diş çektirilmemeli.

Sert besinler: Sürekli yumuşak besinlerle beslenmekten kaçınmalı. Havuç, elma gibi yiyecekleri ısırarak yemek diş sağlığı için gereklidir.

Şekerlemeye son: Öğün aralarında rasgele yemekten, şekerlemelerden, asit, kola ve gazoz gibi içeceklerden kaçınmalı, her tatlı yiyecekten sonra ağız suyla çalkalanmalı.

Diş fırçalama: Her akşam yatmadan önce ve yemeklerden sonra dişler tekniğine uygun olarak fırçalanmalı.

Kürdan: Dişler kürdan dahil hiç bir şeyle karıştırılmamalı, diş araları temizliği için diş ipi kullanılmalı.

Dişler kıracak değildir: Fındık-ceviz gibi şeyler dişlerle kırılmamalı.

Alışkanlık kontrolü: Sakız çiğneme, ağıza kalem, parmak sokma, tırnak yeme, dudak, parmak, yanak ısırma, özellikle ilkokul sıralarında çeneye el dayama gibi alışkanlıklar dişler ve çene için zararlıdır, bunlardan kaçınılmalı.

Çok soğuk ve çok sıcak yiyecek ve içeceklerden kaçınılmalıdır.

Ağzı açık uyuma: Dişlere zararlı olduğundan burunda böyle uyumaya sebep olan tıkanıklık nedenleri araştırılıp ortadan kaldırılmalı.

ANESTEZİ RİSK GRUBUNDAKİ HASTALAR

-Herhangi bir sağlık sorunu olmayan ve anestezi riskleri en az olan hastalar,

- Hafif bir rahatsızlığı olan diyabet ve hipertansiyon gibi, ancak hayatı fonksiyonlarını etkilememiş olan hastalar,

-Kalp yetmezliği, solunum yetmezliği gibi hayatı fonksiyonları etkilenmiş ve anestezi riski yüksek olan hastalar,

-İleri derecede kalp, karaciğer, böbrek ve solunum yetmezliği olan hastalar, anestezi risk grubunda olan hastalardır."

Bu besinler diş beyazlatıyor

ÇİLEK: Güzel tadı ve hoş kokusu ile bilinen bu meyve, dişler üzerinde leke oluşumunu engellemektedir.

Ancak çileğin içerisindeki asit ve şekerin diş minesine zarar vermemesi için, tüketildikten sonra su içilmeli veya ağız çalkalanmalıdır.

PORTAKAL: Bu meyvenin kabuğunun içinden doğal diş macununu elde edilebilmektedir.

Haftada bir kaç defa uygulanması fayda sağlar.

ELMA SİRKESİ VE LİMON SUYU: Beyazlatmada faydalı olan bu doğal ürünler sık kullanıldıklarında diş minesine zarar verip, çürük oluşumunun hızlanmasına yol açabilir.

Bu nedenle dikkatli kullanılmalıdır. En sağlıklı beyazlatıcı ürünler ise doğal lifli ürünlerdir.

Dişleri leke yapan bakterilerden temizleyip ağız ve diş sağlığında önemli rol oynar. Bunlar elma, havuç, karnabahar ve armut olarak sayılabilir.

DİŞLERİNİZİ GÜÇLÜ TUTMAK İÇİN BUNLARI TÜKETİN!

SÜT: Çene kemiklerini güçlendirip, diş eti hastalığından korur. Kalsiyum açısından çok önemlidir.

SOMON BALIĞI: Çocuklarda diş gelişimine çok yardımcı olan bu besin, D vitamini ve kalsiyum açısından zengindir.

• Portakal ve turunçgiller: C vitamini içeriği yüksek olan bu besinler; dişin sert tabakasını güçlendirir, dişleri asitlere karşı korur, diş eti iltihabını önler, bağ dokusunu güçlendirir, diş etlerinin sağlıklı kalmasını sağlar.

ÇİLEK: Doğal diş beyazlatan bu ürün, C vitamini açısından zengin olup diş eti sağlığını korur.

SU: Ağız içindeki yıkayıcı etkisi tartışılmazdır ve tükürük seviyesini yüksek tutar.

BROKOLİ: Antioksidan özelliği ile değil, dişleri asitten koruyucu özelliğiyle bilinir.

Diş minesi üzerinde koruma kalkanı oluşturur.

PORTAKAL VE ANANAS: Diş minesini korumanın yanı sıra, tükürük salgısı üzerinde olumlu yönde etkiye sahiptir.

SUSAM TOHUMU: Dişlerdeki bakteri plak oluşumunu azaltır ve buna bağlı olarak diş eti sağlığı için çok önemlidir taşır.

BADEM VE KURU MEYVELER: Ağızda temizleyici etkiye sahip olup, diş üzerindeki plak oluşumunu azaltır.

Diş eti sağlığı açısından çok önemlidir.

ADAÇAYI: Bu doğal ürün ile diş fırçalamak ve gargara yapmak, ağız sağlığı açısından çok önemlidir.

Genel anestezi ve sedasyon uygulanan hasta gruplarına da değinen Saruanoğlu, şu sıralamayı yapıyor:

"-4 yaşından küçük çocuklar (bu grup çocukların ikna yolu ile diş tedavileri oldukça güçtür)

-Gelişim geriliği olan çocuk veya erişkinler

-İleri derecede fobisi (korku) olan erişkin hastalar

-Genel anestezi gerektiren cerrahi girişimler (Kemik grefti, kemik kisti vb.)

-Lokal anestezi ile tek seansta yapılması mümkün olmayan birçok cerrahi işlemin kısa sürede (2-3 saat) genel anestezi altında yapılmasını isteyen hasta grubudur."

GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ