Türkiye'de 5 milyon KOAH'lı var

Lütfi ERDOĞAN / HT GAZETE

Nefes yollarında mikrobik olmayan iltihaplanmaya bağlı oluşan bir akciğer hastalığı olarak tanımlanan KOAH’a (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) ilişkin rakamlar korkutuyor. Sağlık Bakanlığı ve Türk Toraks Derneği’nin ortak çalışmasına göre, dünyada 50 milyon insanı etkileyen KOAH, Türkiye’de 40 yaş üstü her 5 kişiden 1’inde görülüyor. Bu, ülke çapında 5 milyona yakın KOAH hastasının varlığı anlamına geliyor, ancak sadece 300 ya da 500 bini hastalığından haberdar. Türkiye’de ölüm nedenleri arasında 3. sırada yer alan KOAH, tüm dünyada her yıl 3 milyona yakın insanın yaşamını yitirmesine yol açıyor.

KOAH'a karşı 8 özel öneri

Solunum yollarını tutan KOAH, nefes darlığı, hırıltılı solunum, nefes verirken ıslığa benzer ses, göğüste baskı hissi ve öksürük gibi belirtiler verir.

Astım ya da bronşitle karıştırılabilen bu hastalık önlem alınmadığı takdirde ölüme bile neden olabilir.

Birincil nedeni sigara ve duman içerikli maddeler olan KOAH, özellikle sonbahardaki sıcaklık değişimleri ve hava kirliliği nedeniyle çok daha fazla görülür.

KOAH'a karşı 8 özel öneri

1. Aşılarınızı olun

Henüz grip aşısı yaptırmadıysanız mutlaka yaptırın.

Ayrıca 5 yılda bir zatürre aşısı olun.

2. Özellikle hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde dışarı çıkmayın

Kirli hava bozuk olan hava yolu sisteminin koruma mekanizmalarını aşarak etkilenmesine ve hastalığın alevlenmesine neden olur.

3. Sigarayı bırakın

Sigarayı ve her türlü tütünlü mamülü hayatınızdan çıkartın. Bu ürünler KOAH'ın birincil nedeni.

4. Hasta bireylerden uzak durun

Alt ve üst solunum yolları bulaşıcı olup, mikroplar hasta bireylerin öksürüp hapşırmasıyla etrafa yayılır.

Nefes alıp verirken de bu mikroplar ya da virüsler hastalığın size geçmesine neden olabilir.

Alt solunum yollarına inerek durumunuzu ağırlaştırabilir.

5. El temizliğinize ve hijyene önem verin

Hasta insanlar öksürürken ya da hapşururken ellerini kullanır.

Tokalaştığınız ya da hasta kişinin eşyalarını kullandığınız zaman virüsler ellerinize bulaşır ve fark etmeden ellerinizi ağzınıza götürerek hastalığa yakalanabilirsiniz.

6. Grip ya da soğuk algınlığı gibi bir hastalığa yakalandığınızda ihmal etmeyin ve mutlaka bir doktora başvurun

Sağlıklı bireylerde hafif atlatılabilen bu hastalıklar mevcut hastalığı kötüleştirebiliyor.

Zaman zaman hastaneye yatış gerektirebiliyor. Hatta daha da kötüsü hastalığı ağır olanlarda ölüme bile neden olabilir.

7. Beslenmenize özen gösterin

Dengeli beslenin ve az sıvı tüketin.

Bira, şarap, karides, kuru meyve ve işlenmiş patates gibi bazı sülfidli yiyecek ve içecekler astım ataklarına neden olabilir.

Eğer böyle bir durum söz konusu ise bu gıdalardan uzak durun.

Ayrıca gaz yapan yiyecek ve içecekler de nefes darlığı şikayetini artırabilir. Tıka basa yemek yemeyin ve sık beslenin.

8. Dışarı çıkarken dikkatli olun

Soğuk ve rüzgarlı günlerde ağız ve burnunuzu bir atkıyla kapatın.

Sayet astım hastasıysanız Polen ve küf alerjiniz varsa, polen ve küf düzeylerinin yüksek olduğu zamanlarda sokağa çıkmamaya çalışın Hava raporlarını takip edin.

Tütün, toz, duman ve evlerde kullanılan odun ile tezek benzeri yakıtlardan çıkan duman nedeniyle akciğerlerde oluşan iltihap, zamanla büyüyerek KOAH’a dönüşüyor. Erken tanı, hastalığa bağlı sakatlık ve ölüm oranlarını azaltabiliyor. Sigara içen veya tozlu ortamlarda bulunan, öksürük, balgam ve nefes darlığı yakınmalarından en az birine sahip 40 yaş üstü kişilerin, bir hekime başvurarak nefes ölçüm testi yaptırmaları öneriliyor.

Akciğer kanseriyle ilgili bilmeniz gerekenler

Ölümcül kanser türleri arasında ilk sırada yer alan akciğer kanseri, kadınlar arasındaki kanser ölümlerinin yüzde 26'sından sorumlu.

Her yıl, 94 bin kadına akciğer kanseri teşhisi konuluyor ve bunların 70 bini ölümle sonuçlanıyor.

Her yıl 3.000 insan, sigara içmediği halde pasif içicilik nedeniyle hayatını kaybediyor.

Akciğer kanseri olan kişilerin yüzde 10'unu ise, hiç sigara içmemiş kişiler oluşturuyor.

Akciğer kanserinin en büyük risk faktörü, sigara.

İçmeyenler içinse, radon gazına maruz kalmak listenin başında geliyor.

Kokusuz ve doğal bir gaz olan radon, bina duvarlarındaki çatlak ve boşluklardan içeri sızıyor. - -

Kanserden korunmak için en önemli stratejilerden biri sigaradan kurtulmak! Sigara içmiyorsanız hiç başlamayın.

Basit gibi görünebilir ama güncel bir araştırma, kadınların ilk sigarasını 20'lerinde veya 30'larında içtiğini gösteriyor.

Üstelik ne içerseniz için, düşük katranlı ya da hafif olarak nitelendirilen sigaraları içenlerin taşıdığı risk, normal sigara içenlerden daha düşük değil.

Anlayacağınız, ne kadar erken bırakırsanız o kadar iyi.

Uzmanlar, sigarayı 40'lı yaşların ortalarında bırakanların bile yaşamını ortalama 10 yıl uzatabildiğini söylüyor. -

Sigara geçmişi nasıl olursa olsun, akciğer tomografisi 55 yaş altında önerilmiyor.

Bu yüzden hırıltılı öksürüyorsanız, nefesiniz (sürekli olarak) sıra dışı şekilde kısaysa veya öksürürken ağzınıza kan geliyorsa doktorunuza görünün. - -

Radon gazı topraktan kolayca yüzeye çıktığından, oturduğunuz binanın toprakla temas eden yüzeylerini iyice izole ettirmeli, dış duvarlardaki su ve kanalizasyon borularının geçtiği yerlerde bulunan çatlak ve açıklıkları onararak kapatmalısınız.

Ayrıca, yeni bir eve yerleşeceğiniz zaman radon ölçümü yaptırmayı unutmamalısınız.