Hepatit Hakkında Bilinmesi Gerekenler

HABERTURK.COM / SAĞLIK SERVİSİ

Hepatitler, ülkemizde sık görülen önemli bir sağlık sorunu olmakla beraber hakkında bilinen şehir efsaneleri, bireyleri yanlış yönlendirirken, hastaların da sosyal yaşamdan soyutlanmalarına yol açıyor.

Tüm dünyada yaklaşık 400 milyon hepatit B, 170 milyon da hepatit C taşıyıcısı var. Ve maalesef ki dünyada bir yılda 1.5 milyona yakın kişi Hepatit B ve Hepatit C virüsü kaynaklı hastalıklardan hayatını kaybediyor.

O DURUM KORKUTUYOR...

'Viral hepatitler veya bulaşıcı sarılık' denilen hastalığa değişik virüsler yol açıyor, bu virüsler ön planda karaciğer hücrelerini enfekte edip, karaciğer fonksiyonlarını bozarak sistemik bir hastalığa neden oluyor. Hepatit ise değişik nedenlere (virüsler, ilaçlar, alkol, otoimmün) bağlı olarak karaciğerde yaralanma veya iltihaplanma şeklinde ortaya çıkıyor. Viral Hepatitle Savaşım Derneği Başkanı Prof. Dr. Fehmi Tabak, viral enfeksiyonların ülkemizde kronik hepatitin en sık karşılaşılan nedeni olduğunu vurgulayarak, virüslerin alınması sonucunda hastalığın kişilerde çoğunlukla sessiz olarak ilerlediğini; bir bölümünde ise ileri derecede halsizlik, iştahsızlık, bulantı, karnın sağ üst bölgesinde ağrıyı takiben göz aklarında sararma, idrar renginde koyulaşma belirtileriyle ortaya çıktığını, hastaların genellikle sarılık tablosu ile bir doktora başvurduğunu belirtiyor.

Alınan virüsün tipine bağlı olarak olguların çoğunluğunun yatak istirahati ile kendiliğinden ve kısa sürede iyileştiğini sözlerine ekleyen Prof. Dr. Tabak, "Ancak gerek sessiz olarak gerekse de sarılık tablosu ile seyreden viral hepatitlerin bir bölümü kronikleşiyor... İşte en korkulan ve hasta için de tehlikeli olan durum bu... " dedi.

KİMLER RİSK TAŞIYOR?

* Kronik hepatitli (Hepatit B veya C) kişi ile aynı evde yaşayanlar

* İntravenöz ilaç kullanma alışkanlığı bulunan kişiler

* Dövme ve piercing yaptıranlar

* Kan kardeşliği öyküsü olanlar

* Alın, dil altı, ense kestirme öyküsü olanlar

* Birden çok cinsel eşi bulunan ve cinsel yolla geçen hastalık öyküsü bulunanlar

* Homoseksüeller

* Diyaliz hastaları

* Sıkça kan ve kan ürünleri alanlar

* Kan ve kan ürünleri ile mesleği nedeniyle sık sık temas eden meslek sahipleri

"ORTAK EŞYA KULLANMAYIN"

Her virüsün bulaşma şeklinin farklı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Fehmi Tabak, şunları söyledi: "HAV ve HEV özellikle hijyen koşullarına yeterince önem verilmeyen, su dağıtım ve kanalizasyon sistemlerinin yetersiz olduğu toplumlarda dışkı ile hastalıklı bireyler tarafından çıkartılan virüsle bulaşmış suların içilmesi ve gıdaların yenilmesi ile bulaşır. Yine aynı şekilde dışkı-ağız yolu ile aile içinde kişiden kişiye bulaşma da önemli bir geçiş yoludur."

Hepatit B virüsü ve Hepatit C virüsünde ise bulaşmada önemli rol oynayan en büyük virüs kaynağının taşıyıcılar olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Tabak, "Bulaşma, virüsle bulaşık kan ve diğer vücut sıvılarının deri ve mukoza yoluyla geçmesi, cinsel yol ile anneden çocuğa doğum sırasında veya sonrasında geçmesiyle olur. Özellikle deri yoluyla virüsün geçişinde enjektörler, dövme, akupunktur, yeterince temizlenmemiş cerrahi araç ve gereçler önemli rol oynar. Ev içinde ortak kullanılan diş fırçaları, oyuncaklar, kaşık-çatal, tıraş bıçakları, tırnak makası, tarak, havlular da bulaşmada önemlidir" ifadelerini kullandı.

BİLİNEN YANLIŞLARI ÇÖPE ATIN

YANLIŞ: "Hepatit hastalığının tedavisi yok"

DOĞRU: "Bugün artık mükemmel tedaviler ile kronik hepatit B kontrol edilebilir, kronik hepatit C ise tedavi edilebilir bir noktaya geldi"

YANLIŞ: "Hepatit B taşıyıcısı olan herkeste siroz veya karaciğer kanseri gelişir"

DOĞRU: "Hepatit B taşıyıcısı olanların yüzde 75’inde tedavi ihtiyacı olmayıp, genellikle hayatlarını bu şekilde tamamlarlar. Geri kalan yüzde 25 ise tedavi edilmesi gereken hastalardır"

YANLIŞ: "Hepatit B aşıları kansere veya nörolojik hastalıklara yol açar"

DOĞRU: "Bu tamamen bir şehir efsanesidir. Türkiye gibi hepatit B’nin fazla görüldüğü ülkelerde bu görüşü savunmak, yılda yaklaşık 5000 kişinin hepatit B' ye bağlı siroz ve kanserden ölmeye devam etmesini savunmak ile eşdeğerdir.

PEKİ, NASIL KORUNACAĞIZ?

Prof. Dr. Tabak, A ve E hepatitlerinin bulaşmasını engellemek için hijyen koşullarının, su dağıtım ve kanalizasyon şebekelerinin daha mükemmel hale getirilmesi gerektiğini açıklayarak, "Bugün için A hepatiti geçirmeyenlere uygulanmak üzere aşılar mevcuttur. C tipi için henüz aşı bulunmadığından bulaşmayı kolaylaştıran durumlara dikkat etmek gereklidir. Ülkemizde asıl sorun B tipi viral hepatittir" dedi.

Prof. Dr. Tabak, sevinilmesi gereken bir durumun da bu hastalığın aşı ile önlenebilir olması olduğunu belirterek, şunları söyledi: "Ülkemizde 'Hepatit B' aşısının 1998 yılından beri bebeklik dönemi rutin aşı programına alınmış olmasıdır. Sağlık Bakanlığı hepatit B aşısını ücretsiz olarak halkın kullanımına sunmuştur. Aşılama öncesi kişinin B tipi virüsle karşılaşıp karşılaşmadığı mutlaka saptanmalıdır. Eğer taşıyıcı konumda ise mutlaka aile taramaları yapılıp öncelikle risk altındaki eş ve çocukları da aşı programlarına alınmalıdır. Aşı üç doz veya dört doz halinde uygulanmaktadır ve koruyuculuğu yüzde 90’ın üzerindedir. Biz öncelikle ailesinde taşıyıcı bulunanlar ve sağlık personeli başta olmak üzere herkesin olanakları ölçüsünde aşılanmaları gerektiğini düşünmekteyiz."