Alışveriş bağımlılığına dair her şey

Alışveriş bağımlılığı eylemsel bağımlılıklar içerisinde değerlendirilen bir bağımlılık türü. Eylemsel bağımlılıklar kişinin bir davranışa bağımlı olması anlamına geliyor. Alışveriş bağımlılığında da kişi alışverişe bağımlıdır ve alışveriş davranışını üzerinde kontrolünü kaybetmiş demektir...

Klinik Psikolog Mehmet Dinç, bir kişiye alışveriş bağımlısı denilebilmesi için kişinin 6 belirtiye sahip olması gerektiğini vurgulayarak, alışveriş bağımlılığı hakkında merak edilenleri Haberturk.com'a anlattı.

1- Bunlardan birincisi ihtiyacından fazla ya da ihtiyaç dışı olarak hayatında ciddi anlamda alışveriş davranışının düşünce ve davranış anlamında yer alması, alışverişe çokça para, zaman ve emek harcaması,

2- İkincisi olumsuz duygularla başedebilmek için devamlı olarak alışverişe yönelmesi, alışveriş yapmadan olumsuz durum, olay ve duygularla başa çıkamaması,

3- Üçüncüsü her geçen gün alışverişe ayırdığı zaman, para ve emeğin artması,

4- Herhangi bir şekilde alışveriş yapamadığı zaman fiziksel ve psikolojik anlamda sorunlar yaşaması,

5- Alışverişe olan bağımlılığı sebebiyle yakın çevresiyle sorunlar ve çatışmalar yaşaması,

6- Bırakmaya çalıştığı halde bir türlü bırakamaması ve düzenli olarak sorunlu alışveriş davranışa belli aralar verse bile geri dönmesidir.

Alışveriş bağımlıları gereksiz eşyaları satın alabilirler. Bunun yanında gerekli olsa da gereğinden fazla sayıda eşya satın alır. Yani ayakkabıya ihtiyacı vardır. Bir yerine beş ayakkabı alır. Burada ölçü ihtiyaç dışı ve ihtiyacından fazla alışverişi devamlı olarak yapmasıdır.

Alışveriş bu kişiler için arınmadan ziyade hayatla kurulan sağlıksız ilişki sonucu ortaya çıkan sorunlarla baş etme çabasıdır.

Ancak bu çaba bağımlılık üzerinden gittiği için başarısız olmaya mahkumdur. Özellikle ilk dönemde alışverişin ardından rahatlık hissi oluşmaya başlasa da süre içerisinde o rahatlık hissi azalıp kişiyi daha güçsüz, daha çaresiz, sorunlar ve olaylar karşısında daha başa çıkamaz hale getirir.

Bahsedilen bu 6 semptom kendini göstermeye başladığı zaman tehlike başlamış demektir. Bunlar haricinde hayatın alışveriş sonucu olumsuz etkilenmesi, kişinin hayat kalitesinin, ilişkilerinin ve günlük performansının düşmesi de sayılabilir.

Yine çokça gördüğümüz bir diğer özellikle ise kişinin alışveriş ile ilgili yakınlarına yalan söylemeye başlaması, harcama faturalarını veya hesap özetlerini saklamaya başlaması da tehlike göstergesi...

Alışveriş bağımlılığının tedavisi mümkün. En iyi netice verecek tedavi ilaç ve bireysel psikoterapi ile devam eden tedavi şekli.

Ancak bu sürece bağımlının bağımlılık düzeyine göre aile terapisi, grup terapisi ve çevre düzenlemesi de eklenebilir.

Tedavide alışveriş bağımlılığının sebebi ya da sonucu olarak başka bir psikopatoloji ortaya çıkmış ise onun tedavisi de sürece dahil ediliyor.

Alışveriş bağımlıları genellikle bağımlılıklarını kabul etmezler ya da gizlerler.

Halbuki ne kadar kabul etmeseler ya da gizleseler de sonuçları eninde sonunda sıkıntılı bir şekilde ortaya çıkar.

Dolayısıyla bağımlı olduğunu düşünen bir kişinin ya da bu konuda yakınlarından uyarı alan bir kişinin yardıma başvurması oldukça doğru bir davranıştır...

Bu noktada gecikme, tedavi sürecini zorlaştırır ve uzatır.