Uçuk nasıl gider?

Dermotolog Uz. Dr. Aylin Kalayciyan, uçuklar ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

YOĞUN GÜNEŞ UÇUĞU TETİKLER

Dudak veya burun kenarında meydana gelen kırmızı lekeler, bir süre sonra su toplar ve bu bölgede küçük kabarcıklar meydana gelir. Birkaç gün sonra da sararma ve kabuk bağlama görülür. Özellikle yazın yoğun güneşe maruz kalmak uçukların oluşumunda tetikleyicidir. Bunun yanı sıra; özellikle uçuklayan alanların civarındaki deriye uygulanan travmalar, örneğin; kimyasal peeling, ağda ve yanıklar da yerel deri bağışıklığını düşürmesi sebebiyle enfeksiyonu tetiklerler. Bu yüzden uçuk oluşan bölgenin güneşe maruz kalması ya da deriye travma uygulamaları yapılmamalıdır.

SADECE DUDAKTA OLUŞMAZ

Uçuk veya tıbbi adı ile "Herpes simpleks", "Herpes virüsü"nün neden olduğu bir yerel enfeksiyondur. Toplumum %85'inden fazlasında bulunan bu virüs, eğer aile bireylerinde mevcut ise genellikle çocukluk çağında bulaşır. En sık yanak ve dudak çevresinde görülse de; yüzün, saçlı derinin ve hatta vücut derisinin herhangi bir alanında da görülebilir. Uçuk, ağız içerisinde, dil üzerinde, yumuşak damakta, diş eti üzerinde görülen, solgun sarı-kırmızı hale ile çevrili oldukça ağrılı, ülserleşmiş lezyonlardır. Virüs genellikle ten teması ile bulaşır; ancak bardak gibi objelerle ve vücut sıvıları ile de bulaşabilmektedir. Uçuk genellikle tek olarak seyretse de, aynı anda birkaç bölgede birden görülebilmektedir.

GEÇSE BİLE UYUR BEKLER

Uçuklar, bulaşmayı takiben; yanma, karıncalanma, kaşıntı ya da sızı arası bir his yaşatır. Daha sonrasında grup halinde minik su kabarcıkları ortaya çıkar. Ortalama 7-10 gün içinde kabuklanarak, genellikle iz bırakmadan iyileşir. Enfeksiyonun bu görünür kısmının haricinde, virüs bir daha hayat boyu vücuttan atılamayacak şekilde sinir köklerinde yerleşir ve uyur fazda bekler. Çoğunlukla uyur halde bulunduğu sinir yolu boyunca hep aynı deri alanına ulaştığı için, tekrarlayan enfeksiyonlar da hep ortalama aynı alanda gerçekleşir.

AŞIRI YORGUNLUK DA UÇUK NEDENİ

Virüsün sinir köklerinde uyur fazdan aktif faza geçmesinin en büyük nedeni, kişinin bağışıklık sistemindeki bir zayıflamadır. Sürekli tekrarlayan uçuklar, bağışıklık sisteminin zayıflığına işaret eder. Sık tekrarlayan ve komplikasyon gelişen uçuklarda baskılama tedavisi de yapılmaktadır. Fırsatçı bir organizma olarak adlandırıldığı için bağışıklık sisteminin boşluğundan faydalanır. Ameliyat, bir enfeksiyon geçirme, aşırı yorgunluk, düzensiz beslenme, uykusuzluk, stres, korku gibi durumlarda virüs bulunduğu sinir kökünden tekrar deriye ulaşarak geçici bir enfeksiyon yapar.

SARIMSAK SÜRMEYİN

Normal şartlarda özellikle dudak civarındaki uçuklarda, eğer virüs enfeksiyonunun üzerine kaşıma gibi eklenen ikincil bir bakteri enfeksiyonu gelişmez ise iz kalmaz; ancak diğer deri alanlarında iz kalma riski, dudak çevresine göre daha yüksektir. İkincil enfeksiyonları engellemenin yerel tedavi dışındaki en önemli yolu; sarımsak sürmek ve kaşıkla dağlamak gibi steril olmayan geleneksel yöntemlerin hasta tarafından uygulanmamasıdır. Hastalar genellikle uçuk deride belirmeden önce çıkacağını hissederler ve bu dönem virüslerin çoğalma dönemi olduğundan, viral tedavi açısından en uygun olan dönemdir. Su kabarcıkları geliştikten sonra sadece bakteri enfeksiyonundan korunmak adına tedavi yapılır.