Böbrek taşını düşürmenin yolları!

CEYDA ERENOĞLU / HT MAGAZİN

cerenoglu@htgazete.com.tr

Böbrek kanalları içerisinde oluşan mineral içerikli sert kitlelere böbrek taşı adı veriliyor. Op. Dr. Osman Akalın, engelleyici önlemlerin alınmaması ve birtakım hayat tarzı değişikliklerine gidilmemesi halinde, böbrek taşlarının çevresel ve genetik faktörler sebebiyle tekrar etme riskinin çok yüksek olduğuna dikkat çekiyor.

Taş oluşumunu önlemede hayat tarzı değişiklikleri son derece önemli bir rol oynuyor.

Op. Dr. Akalın, "Hızlı beslenmekten uzak durmak, bol sıvı tüketmek ve egzersize ağırlık vermek gibi önlemler ‘önleyici değişiklikler' olarak sayılabilir. Bunların yanında doktor kontrolünde gerçekleştirilecek bazı ilaç tedavileri de söz konusudur. Eşit aralıklı sağlık kontrolü ile erken tanı önem taşır" diyor.

LİF İÇEREN BESİNLER TÜKETİN

Yeni taş oluşumunu engellemede beslenme önemli bir rol oynuyor. Lif içeren besinler ve faydalı etkileri nedeniyle sebze, meyve tüketmek gerekiyor. Ancak okzalat bakımından zengin olan sebze ve meyvelerden (ıspanak, kakao, çay yaprakları, ceviz, buğday kepeği) sakınmak gerekiyor. Alınan kalsiyum miktarının, bu yönde önerilerde bulunmak için güçlü bir neden olmadıkça sınırlanması gerekiyor. Op. Dr. Akalın, böbrek taşı olan kişilere şunları yapmalarını öneriyor:

ANİ KİLO KAYBINDAN KAÇININ

Bol su tüketmeli, özellikle yaz aylarında bu daha da önemlidir.

Çay, kahve ve kola gibi içeceklere mümkün olduğunca kısıtlama getirmeli.

Tuz tüketimini kısıtlamalı.

Düzenli egzersiz veya yürüyüş yapmalı.

Ani kilo kayıplarından kaçınmalı.

BOL SIVI VE HAREKET TAŞIN DÜŞMESİNE YARDIMCI OLUR

Böbrek taşı düşürmede taşın boyutunun önemli olduğunu belirten Akalın, "5 mm altındaki taşlar kendiliğinden düşebilir. Bol su ve hareket taşların düşmesine yardımcı olur. Üreter kanalları genişletici ilaç tedavisi ile taş düşürmek mümkündür. 5 mm üstü taşları da operasyon yolu ile düşürmek mümkündür. 6mm üstündeki taşlar müdahale ile düşürülür. 4-6 mm arasındaki taşların bazılar kendiliğinden bazıları da müdahale ile düşer. 4 mm altındaki taşlar ise kendiliğinden düşer."

BİTKİSEL TEDAVİNİN ETKİSİ NEDİR?

Bazı bitkilerin böbrekleri çalıştırdığı için taşın düşürülmesinde etkili olduğu doğrudur. Tabi 4mm'nin altındaki taşlar için geçerli. Önerim ise; hastanın doktoruna danışmadan kendince bir tedaviye başlamamsı yönünde. Her bitkinin herkese faydalı olacağı düşünülemez, aksine bazı durumlarda yan etkilerle beraber zararı bile dokunabilir.

SIVI GEREKSİNİMİN BİR KISMI LİMONATA OLARAK ALINABİLİR

Araştırmalarda limon suyunun bazı taşların meydana gelmesini engellediği tespit edilmiştir. Limonatadaki sitrat böbrek taşına karşı etkili olabiliyor. Bu nedenle sıvı gereksiniminin bir bölümü limonata şeklinde alınabilir.

MÜDAHALELERDEKİ OLASI RİSKLER NELERDİR?

Risksiz ameliyat diye bir şey yoktur. Açık ve kapalı böbrek taşı ameliyatlarının riskleri birbiri ile aynıdır. Kanama en sık rastlanan komplikasyondur. Yapılan çalşmalarda kan vermeyi gerektirecek kadar kanama olma ihtimali yüzde 1 ile yüzde 10 arasında bulunmuştur. Her ameliyatta olduğu gibi bu ameliyatta da enfeksiyon ihtimali vardır. Bu riski en aza indirmek için ameliyat öncesinde idrarda mikrop varlığını araştırmak ve ameliyat sırasında önleyici (profilaktik) antibiyotik başlamak gerekir. Çok nadir olarak bu ameliyat sırasında böbreğe giriş işlemi röntgen cihazı ile "kör" olarak yapıldığı için barsak ve çevre organ yaralanması görülebilir. Özellikle çok zayıf hastalarda bu risk daha fazladır.

BÖBREK TAŞI TEDAVİSİNDEKİ SON YENİLİKLER

Hem tanı hem de tedavi yöntemlerinde yenilikler devam etmektedir. Bu konuda en büyük katkı tıbbi mühendislik gelişmelerinin tıbbi uygulamalara güvenidir. Örneğin E.S.W.L, PNL, URS gibi önceki bölümlerde anlattıklarımız son yılların yenilikleridir.