Bebeğiniz kalp hastası mı, doğmadan öğrenin

Bilimsel verilere göre, yeni doğan her 100 bebekten 1'inde doğumsal kalp hastalığına rastlanıyor. Uzmanlar, anne karnındaki bebeğin kalbinin incelenmesi ve olası kalp hastalıkları açısından değerlendirilmesinin hayati önem taşıdığını belirtiyor.

Çocuk Kalp Hastalıkları Uzmanı Pediatrik Kardiyolog Doç. Dr. Evren Semizel, doğumsal kalp hastalıklarının bebek doğmadan tespit edilebildiğini dile getirdi. Anne karnındaki bebeğin kalbinin ekokardiyografi ile incelenmesi işlemi anlamına gelen ‘fetal ekokardiyografi’ hakkında bilgi veren Doç. Dr. Semizel, bu yöntemin güvenilir ve hassas bir tanı metodu olduğunu söyledi. Bu yolla, kalp hızı ve ritminin değerlendirilebildiğini ve fetüsteki ritim problemlerinde gerekli durumlarda tedavinin yapılabildiğini, dolaşım fonksiyon ve bozukluklarının erken tanısının konulabildiğini ve buna bağlı olarak da kalp hastalıklı doğacak bebeklere erken dönem tanı ve müdahale şansı verilebildiğini de kaydetti.

Bebeği olanlar dikkat!

Yürüteçler, kapı aralığına sığacak genişlikte olmalı.

Üretici ve ithalatçının açık adı ve adresi, aldığınız ürünlerin ambalajları üzerinde bulunmalı.

Çocuk mobilyaları ve yatakları, jaluzi kordonu gibi iplere kolay erişilecek noktada olmamalı.

Çocuk kıyafetlerindeki bağcıklara dikkat edilmeli. Kaydırak ve oyun alanı gereçlerinde başlık kordonlarının takılması sonucu ölümle sonuçlanan kazalar meydana gelebilir.

Boğulma tehlikesini önlemek için bebek yataklarında bebeğe çok yakın şekilde sallantılı aksesuvar kullanılmamalı.

Ailede doğumsal kalp hastalığı görülme durumu ve annenin hastalığı gibi nedenlere dikkat çeken Doç. Dr. Semizel, fetal ekokardiyografi gerektiren durumları şöyle sıraladı: “Annede şeker hastalığı olması durumunda bebekte kalp hastalığı ortaya çıkma ihtimali diğer bebeklere oranla 3-5 kat daha yüksektir. Kan şekerinin iyi kontrol edilememesi halinde risk yükselmektedir.

Gebeliğin ilk üç ayında annede kan şekeri yüksekse, bebekte doğumsal kalp hastalığı görülme riski daha da artar. Eğer üç aydan sonra kan şekeri yüksekliği var ise, bebekte kardiyomiyopati, dediğimiz kalp kası hastalığı görülme ihtimali artış gösterir. Eğer annede otoimmun hastalıklar dediğimiz, vücudun kendisinin otoantikor üretimi ile giden kronik hastalıklar var ise bebekte kalp hastalığı görülme riski artış gösterir. Bu hastalığa sahip olan annelerin de bebeklerine gebelik döneminde fetal eko ile değerlendirme yapılması önerilir. Ayrıca annede Fenilketonüri varsa, bebekte doğumsal kalp hastalığı görülme olasılığı, diğer bebeklere oranla daha yüksektir ve bu annelerin bebeklerinin de gebelik döneminde fetal eko ile değerlendirilmesi önerilmektedir."

Hamilelikte dikkat edilecek 10 madde!

Anne adayının hamilelik durumunu öğrendiğinden itibaren dikkat etmesi gereken bazı unsurlar var. -

International Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Banu Duru Suiçmez bunlardan bazıları şöyle sıralıyor: - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

1)Pastörize olmamış süt ve süt ürünlerine dikkat edin.

Özellikle pastörize edilmemiş sütten yapılan peynirde bulunabilen "Listeria" adlı mikroorganizma erken doğum, gebelik kaybı ya da düşük ağırlıklı bebek sahibi olmaya neden olabiliyor.

2)Çiğ et, şarküteri ürünleri ve çiğ deniz mahsullerinden uzak durun

Sucuk, salam, sosis gibi ürünler ile çiğ ette "Toksoplazma Gondii" adında bir parazit bulunabiliyor ve bu parazit gebe kadına bulaştığında tekrarlayan düşükler, bebeklerde sağırlık, görme bozuklukları, sinir sistemi hastalıkları, ateş, sarılık gibi hastalıklara neden olabiliyor.

Bu sebeple gebelerin eti ve şarküteri ürünlerini çok iyi pişirerek tüketmeleri gerekiyor.

Çiğ deniz ürünleri ve özellikle kabuklu deniz hayvanları (midye, istiridye, karides gibi) besin zehirlenmelerine neden olabildikleri için tüketimlerine çok sıcak bakılmıyor.

Balık seçimi yaparken de lüfer, palamut, levrek, sardalye, uskumru ya da somon gibi taze mevsim balıklarının tercih edilmesi gerekiyor.

Civa ve ağır metal içerikleri fazla olabilen dip balıkları ve konserve ürünlerinin tercih edilmemesi tavsiye ediliyor. Çünkü ağır metaller bebeklerin sinir sistemine zarar verebiliyor.

3. İçtiklerinize dikkat edin -

Fazla siyah çay tüketimi anne adayında kansızlığa ve demir eksikliğine;

Yoğun kahve tüketimi çarpıntının yanı sıra düşük ve erken doğuma;

Hazır meyve suları ve gazlı içecekler ise fazla glikoz alımına ve mide şikayetlerine neden olabiliyor.

Alkol kullanımın fetüs üzerindeki etkileri tam olarak tespit edilemediğinden hamilelerin alkol kullanmaması öneriliyor. -

4. Sigara kullanmayın

Sigara hamilelikte erken doğuma, anne karnında bebek ölümüne, düşük doğum ağırlıklı bebek doğumuna neden olabilen bir toksik madde olduğu için kesinlikle içilmemesi gerekiyor.

5. Saçınızı boyamayın

Saç boyaları, amonyak ve çeşitli kimyasallar içerdiğinden, saç derisine nüfus etmeleri sonucu embriyo üzerine toksik etkilerde bulunabiliyor.

Bu sebeple gebeliğin ilk 3 ayından sonra anne adaylarına saçları için organik saç boyası ya da doğal bir bileşen olan kınayı tercih etmeleri tavsiye ediliyor. -

6. Cildinize akne ilacı ve anti aging krem sürmeyin

Akne ilaçlarında ve anti-aging kremlerde bulunabilen retinoidler, A vitamini türevleridir ve gebelikte teratojenik etkisi kanıtlanmış, embriyo gelişimi için toksik etkileri olan kimyasallar.

Hamilelik öncesi ve sırasında yüksek doz A vitamini içeren bu ürünleri kullanan kişilerde sağlıksız bebek doğumu riski yükseliyor.

7. Doktora danışmadan ilaç kullanmayın - - -

İlaçların mutlaka hekime danışılarak kullanılması gerekiyor.

Özellikle hamileliğin ilk 3 ayında kullanılan bazı ilaçlar düşüğe ve bebekte anormalliklere neden olabiliyor.

Antibiyotik ve ağrı kesici gibi sık kullanılan ilaçlar hekime danışılarak ve sadece zorunlu durumlarda kullanılması gerekiyor.

8. Dedektörler, röntgen ve tomografi cihazlarından uzak durun - - - - -

Bu cihazlar, x-ray ışını ile çalıştıklarından gebelerin maruz kalmaları tehlikeli sonuçlara neden olabiliyor.

Çok gerekli tıbbi durumlarda gebelere tıbbi tetkik amacıyla ultrasonografi ve manyetik rezonans(MR) görüntüleme tercih ediliyor.

Zorunlu hallerde detektörden geçmek yerine görevlilerden üst aramasının talep edilmesi gerekiyor. -

9. Bilgisayar, cep telefonu ve mikrodalga fırını mümkün olduğunca az kullanın - - - - -

Bu cihazların yaydığı radyasyon ve manyetik etki üzerine kanıtlanmış bir veri olmasa da gebelerin bu cihazlar ile mümkün olduğunca az etkileşimde bulunmaları tavsiye ediliyor. -

10. Böcek ilacı, amonyak içeren temizleyiciler ve çamaşır suyu ile temas etmeyin - - - -

Uçucu toksinler gebelerden uzakta tutulması gereken maddeler arasında yer alıyor.

Bu kimyasallar ile temas etmek veya solumak anne ve bebek hayatını ciddi anlamda tehlikeye atabiliyor.

35 yaş üstündeki annelerin bebeklerinde doğumsal bozuklukların daha sık olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Semizel, “Gebelik sırasında kullanılan bazı ilaçlar bebekte organ gelişimini bozabilir. Özellikle bu tür ilaçlara ilk 6-8 hafta içinde maruz kalınması bebekte doğumsal kalp hastalığı görülme olasılığını arttırır. Yine gebelikte annenin ilk on ikinci haftadan önce geçirdiği enfeksiyonlar bebek için risklidir. Bu annelerin de gebelik dönemlerinde fetal eko ile değerlendirilmeleri önerilmektedir. Ayrıca, annede babada kalp hastalığı olması veya daha önce doğumsal kalp hastalığı olan kardeş hikayesi, fetal eko yapılması için diğer önemli nedenlerdendir." ifadelerini kullandı.

Bebeklerle ilgili bazı durumlarında fetal ekokardiyografi gerektirdiğini ifade eden Dr. Semizel, şöyle devam etti: “Gebelik sırasında yapılan ultrasonografik incelemelerde kalpte anormallikten kuşkulanılması, kalp dışı bebekte doğumsal anomali olma olasılığı da gebenin fetal eko için yönlendirilme nedenleri arasındadır. Kromozom anomalisi düşündüren bir bulgu olması da fetusun kalbinin ayrıntılı incelenmesini gerektirir.”

Gebelikte stres olmayın!

Yapılan çalışmalar anne karnındaki bebeklerin çok erken evrelerden itibaren annelerinin stres hormonlarına maruz kalabildiğini gösteriyor.

Bu da bebeğin zihinsel gelişimini olumsuz etkilerken bir yandan da erken doğumlara neden olabiliyor.

Stres kavramı, en çok da kentleşmenin oluşması ve büyümesiyle hayatımıza girdi. Kadınların hayatına da iş dünyasına girmeleri ve bununla beraber çocuk ve ev işleri de dahil birçok şeyi bir arada idare edebilme çabalarıyla...

Stres içimize girdiğinden beri, kimilerinin bedenine hakim oldu, bu yüzden de stresten kaynaklı birçok fiziksel ve psikolojik hastalık türedi. Doğurganlıklar bile bu yüzden azaldı.

Peki insanları mutsuz ve hasta eden, kişilik bozukluklarına bile neden olan adeta bir virüs gibi de tanımlayabileceğimiz stres, masum bir bebeğin büyümesinden sorumlu anne adaylarını nasıl etkiliyor?

Doğumuna çok az bir süre kalana kadar çalışan anne adayları kendilerini stresten nasıl koruyabilirler?

Anne adaylarının ve anne karnındaki bebeklerin stresten nasıl etkilendiklerini araştırma sonuçlarıyla anlatan Psikolog Ayben Ertem, stresinizi ölçebilmeniz için sizlere ufak bir test de sunuyor...

Hamilelikteki stresin nedenleri? - Hamilelikte her kadın için stresin nedenleri farklı olabilir, ancak bazı yaygın nedenleri sıralayabiliriz. Bunlardan en yaygın olanı hamileliğin verdiği sıkıntılardır...

Bunlar; mide bulantısı, kabızlık ve sırtağrısıdır. Hormonlar değiştiğinden duygu durumunda değişiklikler yaşanabilir. Bu duygu durum değişiklikleri stresle baş etmeyi zorlaştırabilir...

Bebeği taşıma ve doğumla ilgili endişeler ve üstüne doğumdan sonra bebeğe nasıl bakacağım, hayatım nasıl değişecek gibi endişeler de stres yaratabilir. Eğer çalışan bir kadınsanız o zaman işinizle ilgili stres yaşarsınız.

İş sorumluluklarınızı nasıl devredeceksiniz, işe dönene kadar işvereniniz bu durumunasıl karşılayacak ya da hem iş hem bebek; ikisini birlikte nasıl yürüteceğinizi düşünmek gibi...

Özellikle beklenmedik şekilde hamile kalmışsanız bu stres daha, fazla olabilir!

Hafif oranda stres, bu sorumluluklarla baş etmek için biraz da gerekli aslında... İnsanı motive eder ve hamilelikte planlar yapabilmenizi sağlar. Ancak bu stres baş edilemeyecek hale geldiğinde sorun olmaya başlar.

Şayet boşanma, aileden birinin ölümü, uzunsüreli finansal sorunlar, iş kaybı ya da deprem gibi doğal afetlere bağlıysa hamilelikte daha büyük stres yaratabilir.

Bebek üzerindeki olumsuz etkileri - Yapılan araştırmalara göre, hamilelik sırasında strese maruz kalan kadınların hamileliklerinin 17. haftasından itibaren, doğmamış bebeklerinin beyin gelişimi etkilenebilir.

Daha önce hayvanlar üzerinde daha fazla araştırmalar yapılıyordu, ancak 10 yılı aşkın bir süredir insanlar üzerinde de yapılan çalışmalar gösteriyor ki anne karnındaki bebekler çok erken evrelerde annelerinin stres hormonlarına maruz kalabiliyor.

Yani annenin kortisolü plasentayı aşıp ceninle buluşabiliyor. Yapılan çalışmalara göre annenin hamileyken yaşadığı stres, plasentada değişiklik yaratıyor ve bu da bebeğin nörogelişimini etkiliyor.

Klinik Endokrinoloji dergisinde çıkan bir çalışmaya göre de, hamilelerdeki çok yüksekstres seviyeleri, bebeğin beyin fonksiyonlarını ve davranışlarını etkiliyor...

Başka bir çalışmaya göre de annenin hamilelikteki stresi çocuğun hiperaktif olmasına, duygusal problemler ve davranış bozuklukları göstermesine neden olabiliyor.

Yüksek strese maruz kalan kadınlar üzerinde yapılan bir araştırmada doğumların 37. haftadan önce gerçekleştiği tespit edilmiş.

Hansen ve arkadaşlarının 2000 yılında yaptığı bir çalışmaya göre, anne adayının,hamileliğin ilk 3 ayında yüksek strese maruz kalması organların yapım aşamasında çocuğun konjenital anormallik ile doğmasında yüzde 50 oranında bir artışa neden olabiliyor.

Eğer bu stresin boyutları da çok fazla olursa, ölü doğumlar bile ortaya çıkabiliyor deniyor.

Yapılan iki farklı çalışmada: Yüksek strese maruz kalan 8 bin 719 kadın üzerinde yapılan çalışmada 30 hafta stres yaşayan kadınların erken doğum yaptıkları gözlenmiş; ilk çalışmada 34 haftadan önce, 2'ncide ise 37 haftadan önce doğumlar gerçekleşmiş.

Imperial College'de yapılan bir başka çalışmada, hamilelik ve sonrasında takip edilen kadınların çocuklarının 18 aylıkken genel gelişimleri test edilmiş...

Basit temel ölçümlerin yapıldığı testte averaj 100 puanmış. Anneleri hamileyken yüksek strese maruz kalan çocuklar 90 puan almış. Imperial College'den Prof. Dr. Glover'a göre stres, çocukların zihinsel gelişimindebelirgin derecede etkili.

Stresi yenmek için öneriler -

• Stresi azaltmak için ya yaşam stilinizi değiştirebilirsiniz ya da duygusal ve fiziksel olarak hissettiğiniz problemlerle başa çıkmaya çalışabilirsiniz. Başa çıkamayacağınızı düşünüyorsanız, bebeğinizin de sağlığını düşünerek yardımalmaktan çekinmeyin.

• Çalışıyorsanız yaşam stilinizi tekrar gözden geçirin. Bunu yaparken yazmak da etkilidir; bir kağıda yazın ve yeni durumunuza göre neleri değiştirmeniz gerektiğini gözden geçirin...

Yoğun iş yaşantısı, ev sorumlulukları, seyahatler var ise bunları tekrar gözden geçirmekte yarar var.

• Hamilelik ilerledikçe fizikselolarak da belli bir yük getireceğinden koşturmalı bir yaşam tarzı ve uygunsuz beslenme size göre olmayacaktır. Düzenlibir beslenmenin yanında rdüzenli egzersiz de yapın, yüzün veya yürüyün.

• Kendinize dinlenmek ve sakinleşmek için mutlaka zaman ayırın. Yavaş ve derin bir şekilde diyaframdan nefes alın, bu çok önemli...!

Vücudunuzu raatlatmak için, mümkünse masaj yaptırın, iyi uyku almakta zorlanıyorsanız yatmadan önce hareketlerinden faydalanabilirsiniz. -

• Biofeedback , stresle mücadelede oldukça etkili bir yöntemdir. Biofeedback'in depresif duygu durumunu ve strestenkaynaklanan anksiyeteyi düzelttiği, akut strese maruz kalan kişilerde genel duygusal sağlığı düzelttiği yapılan çalışmalarda belirtilmiştir.

Biofeedback, stres altında olan hamile kadınların stresini azaltmada ya da ortadan kaldırmada faydalı olabilir...

Birçok ders kitabında ve yayınlarda stres ile baş etme yöntemleri içerisinde biofeedback'in etkili olduğuna dair ampirik araştırmalar bulunduğundan bahsediimiştir.

Biofeedback yöntemini uygulamak için günümüzdeGSR2 yöntemi uygulanıyor. Vücudunuzun gerginliğe ve strese verdiği tepkinin temel yollarından biri de deridir.

Bilim adamları buna galvanik deri rezistansı (GSR) diyorlar. GSR, sempatik sinir sistemi tarafından kontrol edilen ter bezi aktivitesindeki ve gözeneklerin hacmindeki değişkenliklerin refleksiyonudur.

Heyecanlandığınız, korktuğunuz ya da herhangi bir şeyden rahatsızlık duyduğunuzda sistem bütün vücudunuzdaki kimyasal ve fiziksel değişiklikleri aktive eder.

Galvanik deri rezistans seviyeniz de değişmiş olur. Gevşemiş ve sakin olduğunuz zaman deri rezistansınız artar. Gergin olduğunuz zaman deri rezistansınız düşer.

Stresi azaltmak için üretilen ve geliştirilen GSR2 ekipmanı, parmak bağlantısı vasıtasıyla strese girdiğiniz andaki ter bezi aktivitesini ölçüyor ve bu ölçümlemeyi görüp değiştirmenize de olanak sağlıyor.

Strese ne kadar yatkın olduğunuzu test edin! - Aşağıdaki sorularıcevaplayın ve puanınızı hesaplayın. Soruları her zaman doğru ile hiçbir zaman doğru değil ölçeği içerisinde cevaplayın.

Puanlamayı şuna göre yapın: Çok sıklıkla 4, Epeyce Sıklıkla 3, Bazen 2, Hemen hemen hiç 1, Hiçbir zaman 0

Not: 4-5 ve 7 numaralı sorular pozitif yönelimli olduğu için tersten puanlanır. Bu soruları cevaplarken puanlamayı şuna göre yapın: Çok sıklıkla- 0 , Epeyce Sıklıkla-I, Bazen- 2, Hemen hemen hiç- 3, Hiçbirzaman-4

İşte o sorular...

S1: Beklenmedik bir şeyolduğunda çok üzülürüm - S2: Önemli bazı şeyleri artık kontrol edemediğimi hissediyorum. - S3: Sinirli ve gerginim. - S4: Kişisel problemlerimi halletmekle ilgili kendime güvenim var. - S5: İşlerin istediğim gibi gittiğini hissediyorum. -

S6: Yapmak zorunda olduğum şeylerle artık baş edemediği mi hissediyorum. - S7:Kızgınlıklarımı kontrol edebiliyorum. - S8: Bütün yükün bende olduğunu hissediyorum.

S9: Benim kontrolüm dışında olan şeylere de sinirlenebiliyorum. - S10: Sıkıntıların çok biriktiğini ve artık bunlarla başa çıkamayacağımı hissediyorum.

Değerlendirme: 13 puan, averaj bir puandır. 20 puan ve üstünde aldıysanız yüksek stres altındasınız ve stres; anlamlı ve negatif derecede hayatkalitenizi olumsuz etkiliyor demektir. Bir an evvel önlem almanızda fayda var.

Doç. Dr. Evren Semizel, fetal ekokardiyografinin, gebeliğin 16. haftasından itibaren yapılabileceğini, en uygun zamanın 18 - 22 haftalar olduğunu dile getirdi. Detaylı inceleme için 24 - 28 haftaların uygun olduğunu belirten Semizel, geç gelişen anomaliler için 34 - 36 haftalarda tekrar fetal ekokardiyografik inceleme uygulanmasının gerekliliğini ifade etti.

CİHAN