Son dakika... Büyüme rakamları açıklandı! Türkiye üçüncü çeyrekte...

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), üçüncü çeyrek büyüme rakamlarını açıkladı.

Buna göre Türkiye ekonomisi Temmuz-Ağustos-Eylül aylarını kapsayan üçüncü çeyrekte yüzde 11.1 oranında büyüdü. Sanayideki büyüme yüzde 14.8, inşaattaki büyüme ise yüzde 18.7 olarak gerçekleşti.

SON 6 YILIN ZİRVESİ

Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin beklentisi Türkiye ekonomisinin bu dönemde yüzde 8,5 büyüme gösterdiği yönündeydi. Anadolu Ajansı Finans'ın beklenti anketine göre ekonomistler GSYH'nin üçüncü çeyrekte yüzde 9,2 artmasını, Reuters anketine katılanlar da yüzde 10 büyümesini bekliyordu.

Böylelikle Türkiye büyümede 2011 üçüncü çeyreğinden bu yana en yüksek seviyeyi gördü, tüm tahminleri de aşmış oldu.

Orta Vadeli Program'da (OVP) büyümenin 2017 için yüzde 5,5 olarak gerçekleşmesi öngörülüyor. Ancak açıklanan üçüncü çeyrek rakamları ve dördüncü çeyreğe yönelik beklentiler bu rakamın aşılma ihtimalini çok güçlü hale getiriyor.

BAŞBAKAN YILDIRIM ÇİFT HANEYİ BEKLİYORDU

Büyüme verileri öncesinde hükümet tarafından gelen değerlendirmelerde büyümenin çift haneli olacağına ilişkin yorumlar yapılmıştı.

Kasım ayının sonunda yaptığı bir konuşmada Başbakan Binali Yıldırım, Türkiye'nin üçüncü çeyrekte çift haneli büyümeye imza atacağını belirtmişti.

ZEYBEKCİ'DEN İLK AÇIKLAMA

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, büyüme rakamlarının açıklanmasının ardından Twitter'dan ilk yorumu yaptı. Zeybekci'nin attığı twit şöyle:

"Nisandan bu yana iki noktayı vurguladık:

1-Uluslararası Kuruluşlar da tahminlerini bir bir artıracak

2-Türkiye 3. Çeyrekte G-20 ülkeleri içinde en hızlı büyüyen ülkesi olacak

Türkiye, 3. Çeyrekte yüzde 11,1’lik rekor büyüme performansıyla söylemlerimizdeki haklılığı ortaya koydu"

CEMİL ERTEM'DEN AÇIKLAMA

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Cemil Ertem, Türkiye'nin 3. çeyrekte yüzde 11.1 büyüyerek dünya rekoru kırdığını belirterek, "İhracatın, yatırımların, sanayinin güçlü katkı yaptığı bu büyüme gerçekleşmesini 2018 de de sürdürmek temel hedeftir." dedi.

Twitter üzerinden değerlendirmelerde bulunan Ertem, "Bu yüksek büyümeye imalat sanayi % 15,2 oranında katkı yapmıştır. Önümüzdeki dönemde bunun istihdama yansıdığını da göreceğiz. Bu büyüme trendi, bir müddet sonra enflasyondan cari açığa değin diğer değişkenleri de olumlu etkileyecektir." diye konuştu.

Türkiye'nin 2017 yılı itibariyle yüzde 7'yi aşan bir büyüme oranını yakalayabileceğini söyleyen Ertem, "Bu, Türkiye'yi dünyada sayılı yüksek büyüme temposu sürdüren ülkeler arasına sokacaktır." diye konuştu. Ertem, "Şimdi göreceksiniz bu büyüme temposu yine "birilerini" korkutacak, TR, frene basmalı seslerini duyacaksınız. Bunlara artık kimse kulak asmayacak. İstihdam yanlısı kapsayıcı büyümeyi sürdürmeliyiz." dedi.

İHRACATIN POZİTİF KATKISI SÜRÜYOR

İntegral Yatırım Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu, büyüme rakamları ile ilgili yaptığı değerlendirmede, büyüme her zamanki gibi hanehalkı tüketimi odaklı devam ederken, ihracatın büyümeye pozitif katkısının sürdüğüne dikkat çekti.

Turşucu'nun değerlendirmeleri şöyle:

"Yıllık büyümede geçen yıldan gelen düşük baz etkisi olduğunu söylemek lazım. Geçen yıl 3Ç döneminde %0.8 daralma yaşamıştık. Tarım grubundaki verilerin zayıf olduğu söylenebilir. Bunun dışında yıllık bazda imalat sanayi, inşaat, hizmetler, vergi gibi kollarda iyi performanslar görülüyor. Ancak bu performansların hemen hepsinde geçen yılın düşük baz etkisi bulunuyor.

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış çeyreksel verinin ise güçlü olmadığını görüyoruz. Burada yüzde 1.8 beklentiye karşılık yüzde 1.2 büyüme oluşurken, Tarım, imalat sanayi, finans ve sigorta, gayrimenkul gibi kollarda negatif veriler alıyoruz. İmalat sanayinin çeyreksel bazda büyümeye katkısının zayıf olması ilginç Çünkü sanayi üretim verilerinde arındırılmış verilerde üretim atışı yüzde 0.9 seviyesindeydi.

Yine çeyreksel veride inşaat, hizmetler kollarında iyi performans var. Özellikle inşaat sektör ilk iki çeyreğe göre büyümeye en fazla katkıyı bu çeyrekte sağlamış.

Özet olarak büyüme her zamanki gibi hanehalkı tüketimi odaklı devam ederken, ihracatın büyümeye pozitif katkısı devam ediyor. Ancak önemli bir faktörde geçen yıldan gelen düşük baz etkisi. Çeyreksel bazda ise çok güçlü bir veri olduğunu söylemek zor. TCMB açısından bakıldığında sıkı para politikası duruşuna rağmen büyüme kanadının yüksek gelmesi pozitif ve Merkez’in elini rahatlatacaktır. TCMB sıkı para politikasına daha rahat devam edecektir.

Beklentilerin de ötesinde olumlu…

Özyeğin Üniversitesi İşletme Fakültesi Ekonomi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ümit Özlale:

"Hesaplama yöntemindeki kafa karışıklıklarını bir kenara bırakırsak, üçüncü çeyrek tam bir başarı hikayesi. Türkiye, G-20 ve gelişmekte olan ülkeler arasında en hızlı büyüyen ekonomi oldu. Benim en fazla dikkatimi çeken alt kalem ise makine ve teçhizat yatırımları… Geçtiğimiz dönemlerde hızlı büyüsek de sürdürülebilir büyüme açısından büyük önem taşıyan bu veride herhangi bir olumlu tablo yoktu. Yeni açıklanan verilerde ise makine ve teçhizat yatırımlarında yaklaşık bir yıl süren gerilemenin ardından yüzde 15’in üstünde görülen güçlü artış çok olumlu. Bu artışta Kredi Garanti Fonu, teşvikler ve baz etkisinin yanı sıra güçlü talebin iş dünyasında yatırımları artırma yönünde bir kararı tetiklediğini de düşünebiliriz. Yılın ilk yarısında büyümeye katkısı sınırlı kalan tüketimin özellikle dayanıklı mal kaleminde güçlenmesi bunun işaretlerinden biri.

Büyümenin son çeyrekte de biraz hız kesmesine rağmen güçlü bir şekilde devam edeceğini düşünürsek, 2017 yılını yüzde 6,5’in üstünde bir büyüme ile kapatabiliriz. Bütün bu olumlu tabloya rağmen güçlü talebin getirdiği yüksek cari açığı da not etmemiz gerekir. 41,9 milyar dolarlık cari açık GSYİH’nin yüzde 4,7’sine denk geliyor. Türkiye gelişmekte olan ülkeler arasında cari açıkta da en yüksek orana ulaşan ekonomi oldu. Sermaye girişlerinin kısıtlı ve daha maliyetli olduğu bir dönemde kuşkusuz önemli bir gösterge. "

YÜZDE 11.1 BÜYÜDÜ

TÜİK tarafından açıklanan verilere göre, Gayrisafi yurtiçi hasıla üçüncü çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak (2009=100), 2017 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 11,1 arttı.

Üretim yöntemiyle gayrisafi yurtiçi hasıla tahmini, 2017 yılının üçüncü çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 24,2 artarak 827 milyar 230 milyon TL oldu.

SANAYİDEKİ ARTIŞ YÜZDE 14.8

Gayrisafi yurtiçi hasılayı oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2017 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; tarım sektörü toplam katma değeri yüzde 2,8, sanayi sektörü yüzde 14,8 ve inşaat sektörü yüzde 18,7 arttı.

Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri ise yüzde 20,7 arttı.

Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2017 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 9,6 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,2 arttı.

HANEHALKLARININ TÜKETİMİ ARTIYOR

Yerleşik hanehalklarının ve hanehalkına hizmet eden kar amacı olmayan kuruluşların (HHKOK) toplam nihai tüketim harcamaları, 2017 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirleme hacim endeksi olarak yüzde 11,7 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 2,8, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 12,4 arttı.

Ayrıntılar geliyor...