Yargıda 2017'ye damga vuran olaylar ve davalar
2017 boyunca OHAL yürürlükte kaldı. HSYK'nın yerine Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK) oluşturulurken yargıdaki FETÖ davalarında ilk mahkûmiyet kararı çıktı. 28 Şubat davasında ise eski emekli orgenerallar İsmail Hakkı Karadayı ve Çevik Bir için müebbet hapis istendi. Gazete Habertürk'ten Volkan Yanardağ ve Fevzi Çakır'ın yazı dizisi
'SİYASETTE VE YARGIDA 2017' YAZI DİZİSİ - 2
HSK YENİLENDİ
Anayasa değişikliğinin ardından Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK) oluşturuldu. Yeni Kurul’un 4 üyesini Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 7 üyesini Meclis seçerken, Adalet Bakanı ile Adalet Bakanlığı Müsteşarı Kurul’un doğal üyesi oldu. Danıştay Başkanlığı’ndaki 4 yıllık görev süresi dolan Zerrin Güngör, yeniden Danıştay Başkanı seçildi.
OHAL İLE BİR YIL
Türkiye, 2017’yi OHAL koşullarında geçirdi. 15 Temmuz 2016’daki darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL, 2017’de 3’er ay olmak üzere 4 kez uzatıldı. Yaklaşık 110 bini bulan ihraçların incelenmesi amacıyla Başbakanlık bünyesinde OHAL İşlemlerini İnceleme Komisyonu oluşturuldu. Komisyon ilk kararlarını aralık ayında verdi.
BÜYÜKADA DAVASI
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Büyükada’da yapılan toplantıya ilişkin, aralarında yabancı uyrukluların da bulunduğu 8’i tutuklu 11 şüpheli hakkında, “silahlı terör örgütüne üye olma” ve “silahlı terör örgütüne yardım etme” suçlarından yürütülen soruşturmada, 15 yıla kadar hapis cezası istedi. Davanın tüm tutuklu sanıkları davanın ilk duruşmasında tahliye edildi.
İLK MAHKÛMİYET
2017 yılında FETÖ’nün darbe girişimine ilişkin davaların tamamı açıldı. Kamuda ByLock eksenli operasyonlar hız kazandı. Kamudan ihraç edilen memurlara yönelik belirli aralıklarla operasyonlar gerçekleştirildi. Darbeye ilişkin ilk karar Erzurum’da verildi. Erzurum’da, FETÖ’nün darbe girişimine ilişkin yargılanan ve örgütün sözde “Erzurum Sıkıyönetim Komutanı” olan dönemin Erzurum Jandarma Bölge Komutanlığı Kurmay Başkanı Albay Murat Koçak ile ile sıkıyönetim komutanları atama listesinde ismi bulunan eski Harekât ve Asayiş Şube Müdürü Kurmay Binbaşı Murat Yılmaz’a, ayrı ayrı ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi.
28 ŞUBAT’A MÜEBBET İSTEMİ
28 Şubat davasında sona gelindi. Mütalaasını açıklayan savcı, eski Genelkurmay Başkanı Emekli Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı ve İkinci Başkan Emekli Orgeneral Çevik Bir’in de aralarında bulunduğu 60 sanık için “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini cebir ve şiddet yoluyla devirme” suçundan müebbet hapis cezası istedi.
GÜLMEN’E 6 YIL HAPİS CEZASI
KHK ile kamudaki görevlerinden ihraç edildikleri için açlık grevi yapan Nuriye Gülmen ve Semih Özakça tutuklandı. 6 ay tutuklu kalan Nuriye Gülmen, “silahlı terör örgütüne üye olmak” suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı. Gülmen hükümle birlikte tahliye edildi. 5 ay tutuklu kaldıktan sonra tahliye edilen Özakça ise beraat etti.
HDP’LİLER CEZAEVİNDE
2016’da yapılan Anayasa değişikliğinin ardından milletvekili dokunulmazlıklarının kaldırılmasıyla HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın da aralarında bulunduğu bazı HDP’li milletvekilleri tutuklanmıştı. HDP’lilerin tutuklanma süreci 2017’de de devam etti. Diyarbakır Milletvekili Çağlar Demirel’e 7 yıl 6 ay, Hakkari Milletvekili Abdullah Zeydan’a, 8 yıl 1 ay 15 gün hapis cezası verildi. Van Milletvekili Hezer Öztürk ve Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız’ın milletvekillikleri düşürüldü. Anayasa Mahkemesi, tutuklu Mardin Milletvekili Gülser Yıldırım’ın bireysel başvurusunu reddetti.
SÖZCÜ VE CUMHURİYET DAVALARI
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca Sözcü gazetesinin sahibi Burak Akbay ile çalışanlarına yönelik yürütülen soruşturmada gözaltına alınan Gökmen ulu ve Mediha Olgun tutuklandı. Burak Akbay için yakalama kararı çıkarıldı. Gazeteciler ulu ve Olgun bir süre tutuklu kaldıktan sonra tahliye edildi. Cumhuriyet Gazetesi’ne yönelik dava da 2017’nin en fazla konuşulan davaları arasında yer aldı. Dava kapsamında gazetenin Genel Yayın Yönetmeni Murat Sabuncu, İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay ve muhabir Ahmet Şık halen tutuklu yargılanıyor.
KAHRAMAN POLİS
İzmir Adliyesi yakınlarındaki silahlı saldırıda polis memuru Fethi Sekin ile bir adliye çalışanı şehit oldu, çıkan çatışmada 2’si polis 7 kişi yaralandı. Şehit polis Sekin’in dikkati ve kahramanlığı sayesinde büyük bir facia önlendi.
TERÖRLE MÜCADELE
2017, terörle etkin mücadele edilen bir yıl oldu. Kış aylarında terörle mücadeleye ara verilmedi. Trabzon’da PKK’lıların hedefi olan 15 yaşındaki Eren Bülbül, Batman’da şehit düşen Müzik Öğretmeni Aybüke Yalçın, Tunceli’de PKK’lı teröristlerce kaçırıldıktan sonra katledilen sınıf öğretmeni Necmettin Yılmaz, Türkiye’yi ağlattı. Şırnak Şenoba Tugay Komutanlığı’ndan kalkan, içinde 13 rütbeli personelin bulunduğu helikopter düştü. 2016 Ağustos’unda başlayan Fırat Kalkanı Operasyonu, mart ayında sona erdi.
ABD İLE YIL BOYU KRİZ
2017’de Türkiye, ABD ile ilişkisine mesafe koyarken, rusya ile daha yakın bir diplomasi yürüttü. Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump ile 2 kez bir araya gelirken, rusya Başkanı Putin ile 8 defa yüz yüze görüştü. Suriye’de ABD’nin PKK’nın uzantısı olan YPG ile işbirliğini ısrarla sürdürmesi, Türkiye’nin tercihinde önemli rol oyladı. ABD’nin İstanbul Başkonsolosluğu görevlisi Metin Topuz, “Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs’’, “casusluk’’ ve “Türkiye hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüs’’ suçlarından tutuklandı. Bunun üzerine ABD, büyükelçilik ve konsolosluklara giden ziyaretçi sayısını en aza indirmek amacıyla Türkiye’deki tüm ABD diplomatik misyonlarındaki göçmen olmayan vize hizmetlerini askıya aldığını açıkladı. ABD’de tutuklu bulunan reza Zarrab sanık olarak başladığı dava sürecini tanık olarak sürdürdü. Zarrab’ın verdiği ifadeler, Türkiye’de büyük yankı uyandırdı.
KUDÜS TEPKİSİ
6 Aralık’ta ABD Başkanı Trump, İsrail’in başkenti olarak Kudüs’ü tanıdıklarını açıkladı. Erdoğan, dönem başkanı olduğu İslam İşbirliği Teşkilatı’nı olağanüstü toplantıya çağırdı. Toplantıda Doğu Kudüs’ün Filistin’in başkenti olduğu ilan edildi. ABD, Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararını reddeden tasarıyı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde veto etti. Tasarı bu kez Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na geldi. Genel kurul, ABD’nin tehditlerine karşın tasarıyı 128 oyla kabul etti.
GÜLEN’İN İADESİ İSTENDİ
Adalet Bakanlığı ABD’ye, FETÖ elebaşı Fethullah Gülen’in iadesine ilişkin yeni deliller gönderdi. FETÖ’nün “hava kuvvetleri imamı” olduğu ileri sürülen firari Adil Öksüz’ün 15 Temmuz darbe girişiminden önce ABD’ye yaptığı ziyaretlerin detayları da deliller arasında yer aldı. Dönemin Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, ABD’ye giderek FETÖ elebaşı Fethullah Gülen’in iadesine ilişkin ABD’li yetkililerle görüştü.
NATO, MYANMAR, KATAR
Türkiye, Norveç’te gerçekleştirilen NATO tatbikatında, Atatürk ile Erdoğan’ın düşman tablosunda yer almasına büyük tepki gösterdi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Erdoğan’ı telefonla arayarak özür diledi. Türkiye ayrıca, Myanmar’daki baskı nedeniyle Bangladeş’e kaçan Arakan Müslümanlarına yönelik devreye girdi. İnsani yardımın yanı sıra uluslararası topluma çağrıda bulundu. Türkiye’nin uğraştığı bir diğer kriz, başta Suudi Arabistan olmak üzere Körfez ülkelerinin Katar’a yönelik ambargosu oldu. Erdoğan, Körfez turuna çıkarken, Katar’a desteğini esirgemedi.
KUZEY IRAK REFERANDUMU
Kuzey Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, ekim ayında bağımsızlık referandumu yaptı. Türkiye, Irak merkezi yönetimi ve İran ile birlikte, bağımsızlık kararı alan Mesud Barzani’ye yönelik sert yaptırımları gündeme getirdi. Bağımsızlık kararı, üç ülkenin aldığı önlemler sonucunda uygulanamadı.
AVRUPA BAKANLARI ENGELLEDİ
Mart ayıyla birlikte Türkiye bir yandan referanduma hazırlanırken, seçime giden Hollanda, Almanya ve Avusturya gibi ülkelerle kriz yaşadı. Avrupa’da sağ seçmene mesaj veren iktidarlar, Türk bakanların ülkelerindeki referandum çalışmalarını engelledi. Aile Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya, Hollanda’da fiziki müdahale ile karşılaştı. Polis, tepki gösteren Türkleri güç kullanarak dağıttı. Erdoğan, “Ben Nazizm’in, Almanya’da bittiğini zannediyordum” dedi.
