Arabayı garajda bıraktıracak İETT araştırması

HT GAZETE

Toplu taşımanın çok daha ucuz olduğunun altını çizen araştırmaya göre toplu ulaşımla Kartal’dan Atatürk Havalimanı’na arabayla 64 liraya gidip gelinirken, toplu ulaşımla 9.20 TL’ye gidip gelmek mümkün...

İstanbul'da toplu ulaşım araçlarını kullananların sayısı son beş yılda iki kat arttı. Özellikle yeni metro hatlarının açılması, Marmaray ve metrobüs gibi projelerle birlikte İstanbul halkı özel araçlarından ziyade toplu ulaşımı tercih ediyor.

Kentte toplu ulaşımla günde 6 milyon yolculuk yapılıyor. Günde 3.5 milyon kişiyi taşıyan İETT’nin son araştırması, hızla artan bu tercihin nedenlerini ortaya çıkardı. Toplu ulaşımı tercih etmede ilk neden; zaman tasarrufu ve maliyetin düşük olması. Birçok güzergâhta toplu ulaşım maliyeti özel araçla kıyaslanamayacak kadar düşük. Mesela Anadolu Yakası’nda Kartal’dan yola çıkan bir kişi, toplu taşıma araçlarıyla 9.20 liraya Avrupa Yakası’ndaki Atatürk Havalimanı’na gidip gelebiliyor. Aynı mesafeyi araçla kat eden bir başka kişi ise 63.67 lira harcıyor. Toplu taşıma yerine özel araçla seyahat etmenin maliyet farkı 54.47 lira, zaman farkı ise 110 dakika olarak saptandı.

YOĞUN SAATLERDE 6 KAT DAHA HIZLI

Toplu ulaşım özel araçla ulaşıma göre 6-7 kat daha ucuz, ortalama yüzde 40 zamandan tasarruf ettiriyor. Trafiğin yoğun olduğu saatlerde ise toplu ulaşım 6 kat daha hızlı seyahat imkânı sunuyor.

“Benim için zaman önemli değil daha da ucuza seyahat etmek istiyorum” diyenler için ise daha az aktarma yaparak ve expres hatlar kullanılmadan maliyet daha da azalıyor. Mesela YenibosnaSarıyer arasında gidiş-dönüş 11.9 TL ödemek yerine 9.5 TL; Eminönü- Sabiha Gökçen Havaalanı arasında ise 12.20 TL yerine 9.5 lira ödemek mümkün. Sonuç olarak fazla aktarmalı toplu ulaşım hatları bile özel araçla ulaşımdan daha ucuza mal oluyor.

MAVİ KARTLA ÜCRET DAHA DA DÜŞÜYOR

Ayrıca Mavi Kart (aylık İstanbulkart) kullanımında bu ücret daha da düşüyor. 170 lira olan tam Mavi Kart’ta tek biniş 94 kuruşa, 77 lira olan indirimli İstanbulkart’larda 38 kuruşa denk geliyor. Mavi Kart’lının Yenibosna’dan Sarıyer’e gidiş ve dönüşü 5.64 TL iken aylık İstanbulkart dolumu yapan bir öğrencinin gidiş-dönüş yolculuğu 2.28 TL’ye denk geliyor.

Kentte her gün 465 yeni aracın trafiğe çıktığı hesaba katıldığında toplu taşımaya göre özel araçla seyahat etmenin zaman/maliyet farkı daha da büyüyecek.

Şehirleşmenin her yıl arttığı Türkiye’de nüfus artışıyla birlikte nüfus yoğunluğu da şehir merkezlerinde toplanıyor. Farklı ulaşım modlarında 3.5 metrelik şerit üzerinde saatte taşınan kişi sayısı özel araçla 2 bin kişiyken, otobüs ile 20 bin, metro ile 80 bin kişiye ulaşıyor. Ayrıca trafikte 50 bin kişi özel aracıyla 175 metre yer kaplarken, otobüsle 35, metro ile 9 metre yer kaplıyor.

1 litre akaryakıt ile bir yolcuyu taşıma mesafesi ise özel araçla 19 km, otobüsle 39 km, metro ile 48 km olarak hesaplandı. Ayrıca toplu taşımada eko sürüş tekniği eğitimleri ile yıllık 1.13 milyar lira yakıt tasarrufu sağlanabiliyor.

Bahçeşehir Üniversitesi Ulaştırma Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı

‘Tek yolculu özel araç yolun YÜZDE 85’İNİ KAPLIYOR’

Bahçeşehir Üniversitesi Ulaştırma Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı “Toplu taşıma ile trafik tıkanıklığı içinde boğuşan özel araç sürücüleri, toplu ulaşım araçlarının hızlı ve düzenli işleyişlerini gördükçe bu sistemlere kayacaklardır” dedi. Tek yolculu özel araç oranı yüzde 10 olmasına karşın yollardaki araçlardaki payı yüzde 80-85’lere ulaşabildiğini vurgulayan Ilıcalı, toplu ulaşımın karayolundaki payı yüzde 15 civarı iken yolculuktaki payının en az yüzde 70 seviyesinde olduğunu söyledi. Istanbul trafiğinin en önemli nedeninin özel araç sayısının fazlalığı olduğuna dikkati çeken Ilıcalı, “Dünyadaki sayılı örneklerden biri olan İstanbul’daki metrobüs (BRT) uygulaması ile günde 500 araçla 1 milyon yolcu taşınırken, buna mukabil 50 bin servis aracıyla taşınan yolcu sayısı 2 milyon 200 bindir. Özel otomobillerle ise Istanbul genelinde günde 1.5 milyon yolcu taşınmaktadır” dedi.

7 kat daha az karbon salınımı

Kalabalıklaşan şehirlerin bir diğer sorunu olan hava kirliliği ise toplu ulaşımın yaygın olduğu şehirlerde oldukça düşük. İETT’nin araştırmasının çevreyle ilgili boyutunda ise inanılmaz rakamlar ortaya çıktı. İETT’nin verilerine göre, toplu taşıtlarla ulaşım özel araçlarla ulaşıma göre 7-7.5 kat daha az karbon salınımı gerçekleşmesini sağlıyor.

Araba statü sembolü değil

Michigan Üniversitesi’nden Dr. Michael Sivak’ın 2012’deki araştırmasına göre, 1983 ve 2010 yılı karşılaştırmasına göre araç sahipliği düşüş gösteriyor. Gençlerin marka algısında otomobil markaları yerine teknoloji markaları ön planda. Araç sahipliğinin 1983 yılında yüzde 33’ü 30 yaşın altındayken bu oran artık yüzde 22. Almanya’da araç sahibi olmayan hanehalkının oranı yüzde 20’den yüzde 28’e çıktı. Gençler, günümüzde arabayı statü sembolü değil bir yük olarak görüyor.