Antep’in kutnu kumaşı yeniden keşfediliyor
Selçuklulara dayanan geleneksel kutnu kumaşı yeniden gün ışığına çıkarılıyor. Antep Belediye Başkanı Fatma Şahin, bu eşsiz kumaşın ticaret hayatında eski önemini kazanması için çalıştıklarını belirtiyor
Gülenay BÖREKÇİ / HT CUMARTESİ
Arapça “pamuk” anlamına gelen “kutun” kelimesinden gelen kutnu kumaşının kökeni Selçuklulara dayanıyor. Osmanlı İmparatorluğu döneminde de üretimi devam eden kumaş, 16 yüzyıldan itibaren de Gaziantep ve civarında ve sadece el tezgâhlarında dokunuyor. Osmanlı padişahlarının kıyafet tercihlerinde önemli yeri olduğu biliniyor.
Kutnunun üretim aşamaları epeyce zorlu. Bobin halindeki ip, “devre” adı verilen dört köşeli dolaplar aracılığıyla sökülerek çile yapılıyor, ardından boyama işlemine geçiliyor. Bunun için ipler 100 derece kaynatılmış boya kazanlarında boyayı emene kadar çok uzun süre bekletiliyor. Bu işlem bittiğinde de önce kurutuluyor, sonra düzeltilip sağlamlaştırılmaları için mezekçilere gönderiliyor. En nihayetinde de “taharlanan”, yani taraktan geçirilen ipler dokumaya hazır hale geliyor. Mecidiye, hindiye, zencirli, kemha, darcı, sedefli, mekkavi, kürdiye, cütari, rehvancıoğlu, kırkâlem, sultan, Osmaniye, mehtap mercan, sedyeli, çiçekli olmak üzere 60’tan fazla çeşidi olan kutnunun hâkim rengi genellikle sarı oluyor. Sarı boya, kumaşa renk vermekle kalmıyor, doğal bir parlaklık da sağlıyor. Kırmızı, mor, yeşil, bordo, pembe ve mavi renkler de tercih ediliyor.
FATMA ŞAHİN’DEN DESTEK
Bütün bunları nereden öğrendiğimi merak etmekte haklısınız... Kutnu neredeyse unutulmuş gibiydi. Oysa şimdi Gaziantep Belediyesi ve Kutnu Tanıtım Grubu işbirliği sayesinde yeniden keşfedildi. Hatta bu işbirliğinin açıklanmasının hemen ardından, Gaziantep’in tarihi mekânlarından Hışva Han’da bir sergi açıldı ve kutnuyla hazırlanan 200 ürün sergilendi.
Gaziantep Belediye Başkanı Fatma Şahin, açılış konuşmasında, kutnu üretiminin şehrin sanayileşme geçmişinde önemli yeri bulunduğunu ve bu geleneksel kumaşın ticaret hayatında eski önemini kazanması için çalıştıklarını belirtti. Bu kumaşı geleneksel yöntemlerle üreten çok az usta ve atölye kaldığı için sanırım kat edilecek yol uzun. Kutnu Tanıtım Grubu Başkanı Jülide Konukoğlu da öncelikli hedeflerinin ürün çeşidini artırmak ve kutnunun kullanımını yaygınlaştırmak olduğunu söyledi.
Son bir bilgi: Kutnu halihazırda yılda 15-20 bin metre üretilebiliyor ama bunun bir yıl içinde üç katına çıkarılmasına çalışılıyor, bu amaçla dokuma ustalarına destek veriliyor.
