Vatikan fikir değiştirdi!

MURAT BARDAKÇI / GAZETE HABERTÜRK

Vatikan’ın “Katolik nikâhı”, yani boşanma yasağı yüzünden kadınlar asırlarca hem katledilmiş, hem de İngiliz Kilisesi bağımsız hâle gelmiş ve Papalar İngiltere’deki ruhanî hâkimiyetlerini kaybetmişlerdi.

Kilisenin izni olmadan boşanmaya ve boşanmış çiftlerin başkaları ile evlenmelerine bin küsur senedir karşı çıkan Vatikan tarihinde ilk defa fikir değiştirdi ve Papa Fransuva, geçen gün “Boşananlar da bizdendir” dedi. Papa’nın konuşmasını dinlerken aklıma İngiltere Kralı Sekizinci Henry’nin boşanamadığı için kafalarını kestirdiği iki karısı geldi ve “Vatikan boşanmaya madem ki anlayış gösterecekti, bu kadınların günahı neydi?” diye düşündüm.

AnneBoleyn’in idamı

Papa Fransuva, geçen gün Vatikan’ın bin küsur senedir uyguladığı boşanma yasağı konusunda herkesi şaşırtan bir açıklama yaptı, boşanmış Katolik çiftlerin de kilisenin bir parçası olduklarını söyledi; bu kişilere “merhametle yaklaşılmasını”, aforoz edilmiş gibi davranılmamasını ve kiliselerdeki âyinlere kabul edilmelerini istedi. Katolik doktrini, malûm, evli çiftlerin boşanmasını yasaklıyor; daha doğrusu “boşanma” diye birşeyi kabul etmiyor, boşananları ve hele başkaları ile ikinci evlilik yapanları “günahkâr” sayıp kilisedeki âyinlere gelmelerini de istemiyor. Vatikan’ın asırlardan buyana ısrarla uyguladığı boşanma yasağı kuralı geçmişte bazı kadınların hayatına mâloldu. Zira, mükemmel birer politikacı olan eski Papalar boşanma yasağını şartlara göre değiştirir, izni bazen verir ama genellikle reddederlerdi.

Papa Fransuva

Henry’nin bir türlü boşayamadığı ilk karısı Catherine.

İNGİLTERE'DE MEZHEP DEĞİŞTİRDİ

Meselâ, Fransa İmparatoru Napolyon Bonapart kendisine veliaht veremeyen ilk karısı Josephine’i 1809’da Papa’ya da haber vererek boşamış ve Avusturya Prensesi Mary Louise ile evlenmişti. Ama, Vatikan benzer bir izni daha önce İngiltere Kralı Sekizinci Henry’ye vermeyince Henry hem iki karısının kellesini kestirmiş, hem de İngiltere’nin mezhebini değiştirmişti. Henry, 1509’da tahta çıkınca Aragonlu Ferdinand ve Kastilyalı Isabel’in kızı olan Catherine ile evlendi. Bu siyasi bir izdivaçtı, İngiltere’nin o dönemde Avrupa’nın en güçlü devleti olan İspanya’nın desteğini kazanması için yapılmıştı ve Henry zamanla Catherine’den sıkıldı ve Norfolk Dükü’nün genç ve güzel yeğeni Anne Boleyn’e tutuldu. Kral boşanıp Anne ile evlenmek istedi ama ortada Katolik nikâhı vardı, nikâh ömür boyu sürerdi ve boşanmak için Papa’nın izni lâzımdı. Henry’nin boşamak istediği Kraliçe Catherine, o senelerde Hristiyan dünyasının en güçlü kralı ve Papa’nın kaderini elinde tutan Kutsal- Roma Cermen İmparatoru Şarlken’in teyzesi idi ve Papa bu yüzden Henry’nin boşanma talebini altı sene boyunca sürüncemede bıraktı. Kral, işini kendisi halletti: Oxford ve Cambridge, ardından da Sorbonne ve Bologna Üniversiteleri’nin ilâhiyat bölümlerinden evliliğinin geçersiz olduğu yolunda kararlar aldı ve 25 Ocak 1533’te sevgilisi Anne Boleyn ile evlendi. Papa ise Henry’yi aforoz etti, Henry de bunun üzerine Vatikan’a bağlı olan İngiliz Kilisesi’ni bağımsız yaptı, Anglikan Kilisesi’ni kurdu ve yeni kilisenin başına da kendi geçti! Manastırlar kapatıldı, mallarıne el kondu, hattâ mezhep değiştirmeyen devlet adamları bile idam edildiler. Sekizinci Henry sevgilisi Anne ile evlenebilmek için her şeyi göze almış, Roma ile ipleri koparmış, daha sonra tahta geçip uzun seneler hüküm sürecek olan kızı Elizabeth de yeni karısından dünyaya gelmişti ama Henry, Anne’den bıktı! Ama yeni bir boşanma macerası yaşamak istemedi, Anne’i kendi öz erkek kardeşi de dahil olmak üzere çok kişiyle zina yapmakla suçladı ve 19 Mayıs 1536’da idam ettirdi!

Karılarının kafasını kestiren Sekizinci Henry

Henry, Anne’in idamından on bir gün sonra son sevgilisi Jane Seymour ile evlendi, yeni kraliçe bir erkek evlât dünyaya getirdikten iki hafta sonra ölüverdi ve Kral, bunun üzerine yine siyasî bir evlilik yaptı: Anne adında bir Alman prensesi ile dünya evine girdi ama Anne’in çiçek bozuğu suratı ile aşırı kilolarından sıkıldı, Kilise Meclisi, 9 Temmuz 1540’da evliliği geçersiz ilân edince 60 yaşına gelmiş olan Henry, yirmi gün sonra beşinci defa, Catherine Howard adında 18 yaşında bir kızla evlendi!

KESİLEN DAHA ÇOK KADIN VAR

Henry zamanla bu karısından da sıkıldı, boşanma işleri ile uğraşmak yerine onu da zina yapmakla suçladı ve “iffetsizlik” suçundan mahkûm edilen Catherine de, 13 Şubat 1542’de Londra Kulesi’nde kafası kesilerek idam edildi! Sekizinci Henry’ye eş dayanmamakta ama kral evlenmeye doymamaktaydı. Ertesi sene altıncı evliliğini yaptı ve 31 yaşındaki Catherine Parr ile dünya evine girdi. Catherine, Sekizinci Henry’nin boşamadığı ve öldürtmediği tek eşi olacak, zira 1547’de bu defa kralın kendisi ölecekti! Avrupa tarihinde Katolik Kilisesi’nin koyduğu boşanma yasağı yüzünden canından olmuş daha birçok kadın vardır ama Papa Fransuva’nın konuşması, bana öncelikle bu iki Kraliçe’yi, yani Henry’nin “doğrattığı” kadınları hatırlattı...

Bir 16. yüzyıl çiziminde, Kadın Papa Joan.

KADIN, EVLİ, ÇOCUKLU VE HATTA BOL METRESLİ PAPALAR BİLE VARDI

Vatikan'ın tarihi enteresan olaylarla, hattâ rezaletlerle doludur. Siyasetle uğraşan, iktidar için oluk gibi kan döken ve hattâ bize karşı Haçlı Seferleri’ni başlatan Papalar’ın yanısıra Katolik doktrini uyarınca kadınlarla ilişkiye girmeleri yasak olmasına rağmen aşklarıyla ve gayrımeşru çocuklarıyla tarihe geçmiş Papalar hattâ bir ara Papalık makamına gelmiş bir de kadın vardır. Tarihteki bu tek kadın Papa’nın adı Joan idi, 12 yaşında iken erkek elbiseleri giyip erkek çocuk gibi davranıyordu. Atina’da din ve felsefe öğrendikten sonra Roma’ya gitmiş, ne yaptıysa yapmış, 853’te ölen Dördüncü Leo’dan sonra kendini Papa seçtirmeyi başarmış ve “Sekizinci John” unvanını almıştı.

PAPA HANIM, SOKAKTA DOĞURUVERDİ

İki sene beş ay dört gün boyunca Papalık tahtında oturan Joan’ın, gelişi gibi gidişi de garip oldu. Hizmetkârlarından biriyle ve bir iddiaya göre de Roma’ya hâkim olan imparatorun oğluyla ilişkisi vardı ve hamile idi. Hamileliğini gizlemeyi başardı ama 855’te Aziz Petrus Kilisesi’nin dışında kortej halinde yapılan bir âyin sırasında, sokakta doğuruverdi! Kardinaller hem Joan’ı hem de yeni doğmuş çocuğunu hemen oracıkta taşlayıp öldürdüler. Vatikan, Joan’ın adını Papalar listesinden çıkardı ve rezaletten günümüze tuhaf bir uygulama gelebildi: Papa seçilen kardinalin hakikaten erkek olup olmadığını anlamak için seçimden hemen sonra bir tarafının muayene edilmesi!

“Kadın Papa Joan” rezaleti dışında, Vatikan’da başka skandallar da yaşanmış, bazı Papalar çoluk çocuğa bile karışmışlardı...

İşte, bu Papalar’dan birkaçı:

-Üçüncü Sergius 904’te Papa oldu ve yedi yıl tahtta kaldı. Papa’nın Marozia adında 16-17 yaşlarında bir sevgilisi ve bu sevgilisinden de gayrımeşru bir oğlu vardı. Marozia’nın annesi Theodora, kızının sevgilisini 914 yılında “Onuncu Jean” unvanıyla Papa seçtirmeyi başardı; Sergius’un gayrımeşru oğlu da 931’de “Onbirinci John” olarak Papalık tahtına oturdu.

-Sergius’un gayrımeşru oğlu Onikinci John, Papa olduğu sırada henüz 18 yaşındaydı. Sekiz yıl devam eden papalığı sırasında babasının metresiyle büyük aşk yaşadı, yeğenleriyle ilişkiye girdi ve kendisini eleştiren bir papaz yamağının cinsel organını kestirdi. 963 Kasım’ında Roma’daki Aziz Petrus Kilisesi’nde biraraya gelen 50 kadar kardinal, Papa’yı kutsal kavramlara saygısızlıkla, makamını satın almakla, yalan yere yemin etmekle, cinayetle ve zina ile suçlayıp Papalık’tan azlettiler.

- Sekizinci Innocent 1484’te Papa seçildiğinde biri kız, diğeri erkek iki gayrımeşru çocuğun babasıydı. Innocent’in 1492’de yerini alan ve Borjia ailesinin mensubu olan Altıncı Alexander ise dört çocuk babasıydı ve dünya cinayet tarihinde çok önemli bir mevki edinmiş olan Sezar ile Lükres Borjiya, Alexander’ın çocuklarından sadece ikisiydi.

- Çoluk-çocuk sahibi Papalar sadece bunlardan ibaret değildi. 1523’de Papa olan Yedinci Clement’in hem kendisi gayrımeşruydu, hem de sevgilisinden bir oğlu olmuştu. Üçüncü Paul’ün dört oğlu ve iki erkek torunu vardı, üstelik henüz 20 yaşına bile basmamış olan torunlarını kardinal yapmıştı. Dördüncü Pius ise sadece üç çocukla yetinmişti.

1972’de çevrilen “Papa Joan” filminde, kadın Papa’yı Liv Ullmann oynamıştı