Hepimize iyi gelen öteki başarılar
Prof. Aziz Sancar'ın kimya dalında Nobel Ödülü'ne layık görülmesi, yılın en iç açan, en ilham verici haberi olabilir
Alihan MESTCİ/GAZETE HABERTÜRK-PAZAR
Prof. Aziz Sancar’ın kimya dalında Nobel Ödülü’ne layık görülmesi, yılın en iç açan, en ilham verici haberi olabilir. Bugünlerde “Türkiye’nin hüzünlü kimyasına iyi gelen” bir haber diye anons ediliyor. Ama dahası var. Zira geçtiğimiz 2 haftada başka isimler de uluslararası alanda ses getiren başarılara imza attı. İşte kimyamıza iyi gelen diğer başarılar...
MARS'IN MİMARI
NASA’nın açtığı “Mars Kolonisi Mimari Tasarım Yarışması”nda Türk mimar Güvenç Özel’in (34) projesi 168 proje arasından 4’üncü seçildi. Özel, Los Angeles’ta (UCLA) öğretim görevlisi olarak çalışıyor. Yarışmada, üniversitedeki laboratuvarda geliştirdiği bir tekniği kullandı. Özel’in projesi, Mars’ta yaygın olarak bulunan bazalt kayalar üzerinde 3-4 noktada ayakta duran, robotların adım adım inşa ettiği bir sistem. Robotlar, Mars’ın yüzeyinden ve atmosferinden topladıkları malzemeyi, inşaat malzemesine dönüştürüyor.
'PSİKANALİZİN NOBEL'İ' PROF. VOLKAN'A
Dünyada psikanaliz dalında önemli çalışmaları bulunanlara verilen Mary Sigourney Psikanaliz Ödülü’nü, geçtiğimiz hafta ilk defa bir Türk bilim insanı aldı. Barış için yaptığı çalışmalarla daha önce Nobel Barış Ödülü’ne de aday gösterilen Kıbrıs doğumlu Profesör Vamık Volkan, psikanalizi toplumsal çatışmaları anlamada kullanıyor. Hatta, Volkan bir psikanalist olarak dünya işlerini anlamaya çalışmaya başladığı zaman Amerika’daki psikanaliz kuruluşları bunun meslekleriyle bir ilgisi olmadığı üzerinde duruyorlardı. Profesör, ona ödülü getirenin ise “ciddi kişilik bozukluklarının anlaşılmasında ilkel nesne teorisini, klinik buluşlara eklemesi ve milletler veya kültürler arası çatışmaları anlamak için psikanalitik düşünceyi kullandığı” çalışmaları olduğunu ifade ediyor. 1989’dan beri her yıl 2 ila 4 kişi ya da kurumun aldığı ödül, bu yıl 2 kişinin oldu. Volkan, ödülünü Ocak 2016’da New York’ta psikolog Jay Greenberg ile birlikte alacak.
YENİDEN TÜRK DİZİLERİ
Bir süredir yerli dizilerin yurtdışındaki izlenirliği gündeme pek gelmiyor. Ama geçtiğimiz hafta Fransa’nın Cannes şehrinde düzenlenen Mipcom Fuarı’nın bu yılki onur konuğu, Türkiye’ydi. Her yıl düzenlenen, küresel eğlence piyasasının en prestijli fuarına bu yıl Türkiye’den 411 yapım katıldı (geçen yıl bu sayı 223’tü). Bu yıl, 80 ülkeye 350 milyon dolarlık “program ihracatı” yapan Türkiye’nin 2023’te bu meblağı 1 milyar dolara çıkarması bekleniyor. Fransız Le Figaro Gazetesi, Türkiye’nin Amerikan yapımlarıyla rekabet etmeye henüz hazır olmadığını ama sektörün en büyüklerinden biri olarak öne çıktığını dile getirirken, Fransa’nın, uluslarararası içerikler üreten Türkiye’den ilham alması gerektiğinin altını çiziyor.
AİHM BAŞKAN YARDIMCISI KARAKAŞ
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ndeki (AİHM) Türk yargıç Işıl Karakaş, 21 Eylül’de gizli oylamayla yapılan yönetim seçiminde 3 yıllık süre için başkan yardımcılığı görevine geldi. Karakaş, 2008’den bu yana AİHM’de Türkiye’nin yargıcı olarak görev yapıyor. 1 Kasım’da yeni görevine başlayacak.
DALIŞTA 3 MADALYA
Profesyonel serbest dalgıç Şahika Ercümen (30), 4-11 Ekim tarihleri arasında İtalya’da düzenlenen Dünya Serbest Dalış Şampiyonası’nda 7 Ekim Çarşamba günü çift palet kategorisinde Türkiye rekoru kırdı ve dünya ikincisi oldu. Ercümen, turnuvadan 3 madalyayla dönüyor.
4.KERE ŞAMPİYON
4 Ekim’de Kenan Sofuoğlu, motosiklette Dünya Supersport Şampiyonası’nın Fransa’da düzenlenen 11. ayağını 2. sırada bitirdi ve sezonun bitimine bir yarış kala turnuvada 4. şampiyonluğunu ilan etti.
PAMUK DA BURADA, ÇÜNKÜ...
2006 Nobel Edebiyat Ödüllü yazarımız Orhan Pamuk’u da bu listeye aldık. Sebebi, 2 yılda bir yapılan ve bu sene Türkiye’ye odaklanan uluslararası sanat festivali Europalia’daki “Türkiye’ye dair kitaplar” bölümünde gizli... 6 Ekim 2015-31 Ocak 2016 tarihleri arasında gerçekleşen 25. Europalia Festivali’nin Brüksel’deki açılışına Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katıldı. Belçika Kralı Philippe’in Türk heyetini gezdirdiği alanda Türkiye’ye dair kitaplar da sergileniyordu. Ve o alandaki 100’ü aşkın kitap arasında tek yerli yazar Orhan Pamuk’tu. Pamuk’un kitapları bugüne dek 20 dile çevrildi.
NOBEL ALACAK ÇOCUKLARI NASIL YETİŞTİRMELİ?
MONA MOURSHED VE FENTON WHELAN
Dünyanın her yerinde, hem okulda hem de hayattaki başarı şansınızı etkileyen en önemli unsur, ailevi şartlar. Ebeveynleri bir meslek sahibi olan 3 yaşındaki bir çocuk, fakir bir ailede doğmuş yaşıtlarına göre tam 1 yıl ileride. 10 yaşına geldiklerinde aradaki fark 3 yıla çıkıyor. 10 yaş, başarısızlığın telafisinin imkânsız hale gelmeye başladığı bir dönem.
Bazı eğitim sistemlerinde bu uçurumu ortadan kaldırmanın yolu bulunmuş gibi görünüyor. Finlandiya’da her çocuğun mutlaka temel eğitimi tamamlaması ve sağlam bir standarda ulaşması sağlanıyor. ABD’de KIPP (Knowledge Is Power Program - Bilgi Güçtür Programı) devlet okulları en yoksul ailelerin çocuklarını kaydediyor ve hemen hepsinin en azından liseden mezun olmasını sağlıyor ve bu öğrencilerin yüzde 80’i üniversiteye giriyor. Singapur geçtiğimiz 20 yılda etnik azınlıklar arasındaki başarı uçurumunu yüzde 17’den yüzde 5’e düşürdü. Bu başarı hikâyelerinden alacağımız dersler var
■ Birincisi, çocukları okula erken yollayın. Yüksek kalitede bir okul öncesi eğitim çocuğun okuldaki ve hayattaki başarısına eğitim sürecindeki herhangi bir başka adımdan daha fazla katkı sağlıyor.
■ İkincisi, ortalama bir çocuk 18 yaşına kadar uyku dışındaki zamanının neredeyse yarısını okul dışında geçirir, bu zamanı göz ardı etmeyin. KIPP sistemindeki öğrenciler ortalama bir Amerikalı öğrenciye göre okulda yüzde 60 daha fazla zaman geçiriyor. Okula daha erken geliyor, okuldan daha geç çıkıyor ve okula devamları daha düzenli; hatta 2 haftada bir cumartesi günleri de okula gidiyorlar. Benzer biçimde, 1996’da Şili’de eğitim süresi toplamda 2 yıl uzayacak şekilde günlük eğitim süresi artırıldı.
■ Üçüncüsü, öğretmenlerin çok iyi bir eğitim almasını sağlayın. ABD’deki araştırmalar en yetkin öğretmenlerin öğrencilerinin, en verimsiz öğretmenlerce eğitilen çocuklara göre üç kat daha fazla öğrendiklerini ortaya koydu. Singapur’unki gibi sistemlerde öğretmen seçimi konusunda seçici davranılıyor. Sistem öğretmenin eğitimine ve eğitimin sürekliliğine kaynak ayırıyor; öğretmenlerin performansı düzenli olarak değerlendiriliyor ve sadece en iyi performansı gösterenler ikramiye ve terfi ile ödüllendiriliyor.
■ Son olarak, her bir öğrenciye ayrı ilgi gösterilmesinin önemli olduğunu unutmayın. Finlandiya’da öğretmenler okulda zorluk yaşamaya başlayan çocuklarla bire bir ilgileniyor. Kabaca, her 3 Fin öğrenciden 1’i her yıl bir öğretmenden özel ders alıyor. İşe yarayan yöntemlerden dersler çıkarabilirsek, bu yöntemleri daha da geliştirebiliriz
BU BAŞARI HİKAYELERİNDEN ALACAĞIMIZ DERSLER VAR
Günlük hayatın Nobel’lerine nasıl erişebiliriz? İşte birkaç tüyo...
■ İşkoliklerden uzak durun. İşkolikler başarıya taşımaz, sadece zamanı israf eder. İhtiyacınız olan şey daha fazla zaman değil, zamanı verimli kullanmak.
■ İyi yazarı işe alın, birlikte çalışın, yakınınızda tutun! Açık ve net yazabilmek düşüncelerin berraklığının işaretidir.
■ Resmi eğitimi unutun. Akademik hayatta fazla vakit geçirmek, insana büyük laflar etmek gibi kötü alışkanlıklar kazandırır.
■ Uyuşturucu satıcıları bir gerçeği yakalamış. Ürününüz, yarattığınız, elinizden çıkan her neyse öyle bir bağımlılık yaratsın ki, ücretsiz deneme yaptırdığınız insanlar sonra parayla satın almak için tekrar gelsin.
■ Usta aşçıları örnek alın. Onlar bildikleri her şeyi paylaşır. Paylaşmaktan çekinmeyin. Çevrenizi zenginleştirin.
■ Kavga çıkarın. Rakibiniz kötü ise bunu söylemekten çekinmeyin. Göreceksiniz, aynı fikirde olanlar sizin safınızda yer alacak.
■ Küratörlük yapın. Dünyadaki bütün sanat eserlerinin bulunduğu oda, bir depodur. Bir müze ise aşağı yukarı bu sanat eserlerinden dışarıda kalanlarla oluşur. Sizin elinizden çıkanlar neyi dışarıda bırakacak?
