Kurban kesmek kimlere farz?

Kurban Bayramı yaklaşmaya devam ederken, islam aleminde her sene kafa karışıklığına neden olan bazı sorular yine gündeme gelmeye başladı. Bu konuda gerekli açıklamaları yaparak vatandaşlara doğru bilgileri aktarmak isteyen Diyanet İşleri Başkanlığı, resmi internet sayfası üzerinden sıkça sorulan sorular bölümünü kullanıcılara açtı. İşte son zamanların en çok merak edilen sorularından "Kurban kesmek kimlere farz, kurban edilecek hayvanlar hangi nitelikleri taşımalıdır?" ve diğer detaylar...

KURBAN KESMEK KİMLERE FARZDIR?

Kurban kesmek, akıl sağlığı yerinde, büluğa ermiş (ergen olmuş), dinen zengin sayılacak kadar mal varlığına sahip ve mukim olan her müslümanın yerine getireceği malî bir ibadettir. Temel ihtiyaçlarından ve borcundan başka 80.18 gr altın veya değerinde para ya da eşyaya sahip olan kimselerin kurbankesmesi gerekir. Ayrıca kurban mükellefiyeti için aranan nisabın üzerinden, zekâtın aksine bir yıl geçmesi şart değildir.

KURBAN EDİLECEK HAYVANLAR HANGİ NİTELİKLERİ TAŞIMALIDIR?

Kurban edilecek hayvanın, sağlıklı, organları tam ve besili olması, hem ibadetaçısından, hem de sağlık bakımından önem arz eder. Bu nedenle, kötürüm derecesindehasta, zayıf ve düşkün, bir veya iki gözü kör, boynuzlarının biri veya ikisi kökündenkırık, dili, kuyruğu, kulakları ve memelerinin yarısı kesik, dişlerinin tamamı veya çoğudökük hayvanlardan kurban olmaz. Ancak, hayvanın doğuştanboynuzsuz olması, şaşı, topal, hafif hasta, bir kulağı delik veya yırtılmış olması,memelerinin yarıdan daha azının olmaması, kurban edilmesine engel değildir.

Bunun yanında kesileceği yere gidemeyecek derecede topal olanhayvanlar da kurban edilemez. Buna göre hayvanın değerini düşürücü niteliktekikusurlar kurbana engeldir.Şâfiî mezhebinde, genel olarak yukarıda sayılan kusurlardan birinin bulunması, birhayvanın kurban olmasına engel teşkil ettiği gibi, uyuz olan hayvanlar ile yem yemesiniengelleyecek derecede dişlerinin bir kısmı dökülmüş olan hayvanların da kurbanedilmesi caiz değildir.

KURBAN ETİ NASIL DAĞITILMALIDIR?

Hz. Peygamber (s.a.s.), kurban etinin üçe taksim edilip, bir bölümünün kurban kesemeyen yoksullara dağıtılmasını, bir bölümünün akraba, tanıdık ve komşularla paylaşılmasını, bir kısmının da evde yenmesini tavsiye etmiştir. Kurban etinin tamamı evde bırakılabilir. Ancak, durumu iyi olan müslümanların, toplumda muhtaçların arttığı bir dönemde kurban etlerinin çoğunu hatta tamamını dağıtmaları daha uygun olur. Şâfiî mezhebine göre ise, kurban etinden az da olsa fakirlere verilmesi gerekir.

KURBANLIKLARIN YENİLMEYECEK YERLERİ NERESİDİR?

Etlerinin yenmesi helal olan hayvanların, -ister kurban olarak ister başka bir amaçla kesilmiş olsun- kanları, ödleri, bezeleri, idrar torbaları, cinsel organları ve husyelerini (yumurtalarını) yemek tahrîmen mekruhtur.

Bir hadisi şerifte Hz. Peygamberin (s.a.s.), eti yenen hayvanların cinsel organlarının, husyelerinin yumurtalarının), dübürlerinin (anüslerinin), bezelerinin, öd keselerinin, mesanelerinin yenilmesini uygun görmediği bildirilmektedir (Beyhakî, es-Sünenü’lkübrâ,X, 12). Bununla birlikte Malikî ve Şâfiî mezheplerinde eti yenen hayvanların yumurtalarını (husye) yemek caizdir.

Kurbanın veya başka bir amaçla kesilen bir hayvanın yenilmeyen kısımlarını toprağa gömmek, sağlık ve çevreyi temiz tutma açısından öncelikli olmakla beraber çevreyi kirletmemek kaydıyla, kedi ve köpek gibi hayvanlara da verilebilir.

Taksit ya da krediyle kurban kesilir mi?