Dali’nin fırça darbeleriyle Alzheimer’a erken teşhis

Liverpool Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, ünlü ressamların fırça vuruşlarındaki ince değişiklikleri analiz ederek nörodejeneratif bozuklukları saptamanın mümkün olduğunu gösterdi. Sanat eserlerini inceleyen matematiksel bir teknikle nörolojik hastalıklar erken teşhis edilebiliyor. HT Magazin'den Deniz Çağlar'ın haberine göre; Neuropsychology’de yayımlanan çalışmada, Liverpool Üniversitesi Psikoloji Okulu’ndan Alex Forsythe liderliğindeki araştırma ekibi, normal yaşlanma ve nörodejeneratif bozukluk yaşayan 7 ünlü sanatçının kariyerlerindeki 2092 tablo üzerinde çalışarak bu keşfi gerçekleştirdi. Araştırma için, Alzheimer ve Parkinson hastalıklarından hayatlarını kaybeden Salvador Dalí, Willem de Kooning, Norval Morrisseau ve James Brooks olmak üzere dört sanatçıya odaklanıldı. Diğer yandan Pablo Picasso, Claude Monet ve Marc Chagall olmak üzere nörodejeneratif problemi olmayan ressamların eserleri incelendi. Çalışmada, sanat eserlerini inceleyen matematiksel bir teknik olarak bilinen “fraktal analiz” yöntemi kullanıldı. Peki bu yöntem nasıl işliyor?

SAHTE ESER ARARKEN HASTALIK KEŞFİ

Sanat eserlerinin özgünlüğünü tespit etmekte kullanılan teknik, öncelikle her bir sanatçının fırça darbelerindeki geometrik desenleri saptıyor. “Fraktal” dediğimiz bu desenler, tıpkı parmak izi gibi; her biri benzersiz, çıplak gözle görülemiyor. Eserlerde sıklıkla kendini tekrarlıyor, gizli desenler ortaya çıkarıyor. İşte sahte tabloları orijinallerinden ayırt edilebilmemizi bu frakteller sağlıyor. Forsythe’nin ekibi de bu yöntemle normal yaşlananlara kıyasla, nörolojik bozulma yaşayan sanatçıların ‘fraktelleri’ arasında büyük bir fark olduğunu ortaya koyuyor. Fraktal analize tabii tutulan eserlerdeki desenlerin, sanatçıların sağlıklı dönemlerinde çok daha fazla olduğunu, ancak bahsi geçen hastalıklara yakalandıktan sonra azalmaya başladığını gösteriyor. Araştırma, beyindeki değişikliklerin, hastalığın ortaya çıkmasından yıllar önce sanatçının fırça vuruşundaki dakika boyutuna yansıdığına işaret ediyor. Üstelik hastalık süresince bu değişimlerin ressamların tarzlarına ya da yaptıkları işin içeriğine, derinliğine yansımadığı ancak beyinlerinin farklı çalışmaya başladığı görülüyor.

ERKEN TEŞHİŞ İÇİN FRAKTEL

Elde edilen sonuçlar, nörolojik hastalıkların dil ve motor fonksiyonları aksamaya başlamadan teşhis edilebilmesi için potansiyel bir yöntem sunuyor. Dr. Forsythe inovasyonun, nörolojik hastalıkların erken safhasında teşhis edilmesine yardımcı olacak yepyeni araştırmalara öncülük edeceğini ifade ediyor.