Ölüm acısı, ‘ayrılık’tan daha beter çıktı
Ölüm ve ayrılık sonrası yaşanan 'yas'a ilişkin çalışma yapan, 600 kişiyle görüşen Hacettepe Üniversitesi'nden bilim insanları, normal dışı ölüm sonrası yas oranını yüzde 3, ayrılık sonrası yas oranını ise yüzde 1.3 olarak açıkladı
HacettepeÜniversitesi Psikiyatri Bölümü, türkülerden yola çıkarak ilginç bir araştırma yaptı; ölüm ve ayrılık sonrasında yaşanan “yas dönemi”ni inceledi. Ölüm sonrası matemin ayrılığa göre daha uzun ve derin yaşandığını tespit eden bilim insanları, “ayrılık sonrası patolojik yas” kavramını psikiyatri literatürü için önerme kararı aldı.
600 KİŞİYLE GÖRÜŞME
Gazete Habertürk'ten Fatmanur Boylu'nun haberine göre “Yakın Kaybı Sonrası Yas Belirtilerinin Yaygınlığı ve Yordayıcı Etmenler” başlıklı araştırmayı, Psikiyatr Arda Bağcaz yönetti. 2 yıl süren araştırmada, 350 hanedeki 15 yaş üstü 600 kişiyle görüşüldü. Psikiyatr Bağcaz, araştırmayı ve sonuçlarını HABERTÜRK’e anlattı:
UMUT İKİ UCU KESKİN BIÇAK: Araştırmada asıl amacımız matem konusunu incelemekti, sonra “Ayrılık ölümden beter” türkü sözünden yola çıkarak, “Ölümün mü acısı daha fazla, ayrılığın mı?” sorusuna yöneldik. Ölüm yasının daha uzun ve derin yaşandığı sonucuna ulaştık. Ancak ayrılık sonrası yas da hafife alınmamalı. Ayrılıkta halen çözümün olması, umudun olması şiddeti azaltan şeyler. Ancak umudun da olumsuz yönleri var. Umut iki ucu keskin bıçak gibi yasın şiddetini azaltsa da süresini uzatıyor.
HER İNSANDA FARKLI: Matem çok doğal bir süreç ancak bu sürecin uzaması çeşitli hastalıkların varlığına işaret ediyor. Her insanda farklı etkileri görülüyor. Hiç konuşmamak, ölen kişi hakkında konuşmamak, kıyafetini üstünden çıkarmamak, eşyasını olduğu gibi bırakmak, öldüğünü kabul etmemek gibi farklı tepkiler olabiliyor.
ÖLÜM ACISI YAŞAMAMIŞLAR: Araştırmada, normal dışı ölüm sonrası yas oranının yüzde 3, ayrılık sonrası yas oranının yüzde 1.3 olduğu sonucuna ulaştık. Bunlar ciddi oranlar, bipolar, şizofreni gibi hastalıkların oranı bile yüzde 1’dir. Araştırmada, ayrılık sonrası yasın “daha beter” olduğunu ifade edenlerin hayatlarında hiç ölüm acısı yaşamadıkları ortaya çıktı.
DOĞU VE BATI: Doğu’ya gittikçe matem azalıyor. Normal dışı yas Avrupa’da yüzde 6, Çin ve Japonya’da yüzde 2. Doğu’da grup ilişkileri daha baskın. Batı’da bireysellik artıyor. Bu da acının derin yaşanmasına yol açıyor. Kadınlarda, eğitimsizlerde, çalışmayanlarda, gelir düzeyi düşük kişilerde matem daha uzun.
DÜĞÜNE GİTMİYORLAR: Araştırmaya göre yakınlarını kaybedenler, düğüne ve eğlencelere katılmıyor, gülmüyor, renkli ve süslü giymiyor, öleni hatırlatan yerlere gitmiyor, şarkı söylemiyor.
