Paha biçilmez İstanbul turu

HT CUMARTESİ / LEVENT ÖZÇELİK

Geçen hafta Sabancı Müzesi’ndeki Monet sergisi için davet aldığım arkadaşlar, “Cumartesi günü öğleden sonranı da bize ayır, seni bir İstanbul keşfine davet ediyoruz. Detay sorma sürpriz” dedi. Olay, Mastercard’ın yeni projesi “pahabiçilmezistanbul. com”un bir etkinliğiydi. Keşif, öğle üzeri Tophane’deki Kılıç Ali Paşa külliyesi içinde yer alan, yenilenip hizmete açılan hamamda başladı. Dışı ayrı içi ayrı güzel olmuş Kılıç Ali Paşa Hamamı’nın. Çaylar ve şerbetlerle dinlediğimiz, perküsyonist Deniz Güngör’ün yapımı “Aquadrum” performansı hamamın akustiğiyle birleşince ortaya harika bir gösteri çıktı. Ardından Boğaz’daki tekne turu “yılın rehberi” unvanlı Saffet Emre Tonguç’la sürdü. O halde tura Saffet Emre’nin harika anlatımından aklımda kalanlar ve Boğaz Hakkında Her Şey kitabından alıntılarla devam edelim...

KILIÇ ALİ PAŞA HAMAMI

Yeni açılan hamamoldukça etkileyici, sade ve şık. Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa’nınMimar Sinan’a 1580-1583 yılları arasında yaptırdığı Kılıç Ali Paşa Camii, TophaneMeydanı’nda bulunuyor. Caminin bulunduğu külliyenin içinde yer alan yaklaşık 900 metrekarelik alanıyla büyük tek bir hamamolarak inşa edilen bina, İstanbul’un en büyük üç kubbeli hamamlarından biri. Tüm mekânlar oldukça geniş tutulmuş ve içeride aydınlık bir ortam yaratılmış. Klasik hamam mimarisinin dışına çıkmış Sinan ve ılıklık bölümünü alışılmışın dışında, soyunma yerinin yanlarında küçük odacıklar halinde yapmış. Kılıç Ali Paşa Hamamı sadece 1 ay önce hizmete girdi, sabah 08.00-16.00 arası kadınlara 16.00-24.00 arısı erkeklere hizmet veriyor.

ESMA SULTAN YALISI

AMA HANGİ ESMA SULTAN?

Yalı, Sultan I. Abdülhamid’in kızı olan ve Çerkez Mehmed Paşa’yla evlenen Esma Sultan (1778-1848) için yapılmış. II. Mahmud’un kız kardeşi olan Esma Sultan enteresan bir kadın. Yazılanlara göre çok renkli bir hayat yaşayıp geride gözü yaşlı çok sayıda erkek bırakmış. Bu arada tarihte 3 Esma Sultan olunca kaynaklarda yalının sahibinin hangisi olduğuyla ilgili farklı bilgiler var. Her yazarın ayrı bir Esma Sultan’ı var. Biz tercihimizi 1778 doğumlu olan için kullandık. Yalı önce okul, sonra tütün deposu, 1975’teki yangında harabeye dönmeden önce de kömür deposu olarak kullanılmış. Şimdi İstanbul’un en gözde davet mekânlarından biri.

NAKŞİDİL SULTAN YALISI HAKKINDA 174 ROMAN YAZILDI

Osmanlı haremiyle ilgili anlatılan en fantastik hikâyelerden biri Sultan I. Abdülhamid’in eşi ve Sultan II. Mahmud’un annesi Nakşidil Sultan’a ait. Kuzeni Jozefin’le gittikleri bir falcı “Biriniz Doğu’nun, diğeriniz Batı’nın kraliçesi olacaksınız” demiş. İki kuzenden biri Fransız İmparatoru Napolyon Bonapart’ın diğeri de Osmanlı Padişahı I. Abdülhamid’in eşi olmuş. Öykü şöyle: 18’inci yüzyılın sonlarında, Martinikli bir plantasyon sahibinin kızı olan Aimee du Buc de Rivery, öğrenim için Notre Dame de la Visitation Okulu’na gönderilmiş. Fransız İhtilali sırasında okul kapanmış ve Aimee ailesinin yanına gitmek için yakınları tarafından bir gemiye bindirilmiş. Fransa’dan Karayipler’deki bu adaya giderken kaybolmuş. Korsanlar tarafından kaçırılıp hareme satıldığı rivayet olunmuş. Hakkında en az 174 roman yazıldı ve bazı filmler yapıldı. Nakşidil Sultan oğlunu bir fırında saklayarak yeniçerilerden kurtarmasıyla tanındı.

FEHİME VE HATİCE SULTAN YALILARI

Esma Sultan Yalısı ile Boğaz Köprüsü’nün arasında bulunan Fehime Sultan Yalısı yangınına tanık olduğumdan olsa gerek, hep diğerlerinden daha hüzünlü gelir yangından kalan dört duvarıyla. Plevne Savaşı kahramanı Gazi Osman Paşa’ya 1883 yılında II. Abdülhamid tarafından hediye edilmiş. Paşa’nın oğlu Kemaleddin Paşa, Sultan’ın kızı Naime Sultan ile evlenince Naime Sultan Yalısı olarak da adlandırılmış. 1901 yılında Sultan V. Murad’ın kızı olan Fehime Sultan’a hediye verilmiş. Daha sonra Gazi Osman Paşa Ortaokulu olarak kullanılan yalı, 2003’te yandı. Hemen yanındaki yeşil renkli yalı ise Fehime Sultan’ın kardeşi Hatice Sultan’ın adını taşıyor. Yalı yakın tarihte otel olacakmış.

YASAK AŞK

HATİCE SULTAN YALISI

Hatice Sultan (1870-1928) kader kurbanı bir kadın. Tahttan indirilen V. Murad’ın kızı. Sadece kaderin değil babası ile amcası II. Abdülhamid’in arasındaki çekişmenin de kurbanı olmuş. 31 yaşına kadar amcasının müdahalesi yüzünden evlenememiş. Dedikodulara göre II. Abdülhamid kendisini çirkin bir adamla evlendirince Hatice Sultan çok kızmış ve II. Abdülhamid’in damadı Kemaleddin Paşa ile beraber olarak intikamını almış. Hatice Sultan’ın torunu, gazeteci Kenize Murad “Saraydan Sürgüne” isimli kitabın yazarı. Bina uzun yıllar yetimhane, ilkokul ve spor kulübü olarak kullanıldı. Yanındaki Fehime Sultan Yalısı ile beraber restorasyonuna 2009’da başlandı.