En çok izmirliler boşanıyor!

Araştırmalara göre en yüksek boşanma oranı İzmir'de. Türkiye'de boşanma kriterleri bölgeye göre değişir mi?

İZMİRLİLER DAHA MI KOLAY BOŞANIYOR?

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre son 10 yılda toplam 1 milyon 43 bin 97 çift evini ayırdı. Boşanma rakamları 2009 yılında 114 bin 162'ye, 2010 yılında 118 bin 568'e, 2011 yılında 120 bin 117'ye, 2012'de ise 123 bin 325'e yükseldi.

Ege Bölgesi'nde 2012 yılında 22 bin 367 çift, İzmir'de ise 10 bin 868 çift başka yaşamlar seçmek üzere ayrıldı. Yapılan araştırmalara göre en yüksek boşanma oranı İzmir'de. Şiddete ya da kötü muameleye maruz kalan kadınlar, daha kolay boşanma kararı alıyor.

Uzmanlara "Türkiye'de boşanma kriterleri bölgeye göre değişir mi?", İzmirlilerin daha kolay boşanıp boşanmadığını sorduk. İşte yanıtlar:

'EVLİLİĞİN KALİTESİ DÜŞTÜĞÜNDE İZMİRLİ BOŞANMA KARARINI DAHA KOLAY ALIYOR'

Yard. Doç. Dr. Cem Özcan (İzmir Ekonomi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi):

İzmir'de eşlerin evlenmeden beklentilerinin karşılanmaması sonucu daha kolay boşanma yaşanıyor. Boşanmak diğer kentlere göre kötü görülmüyor. Şiddete ya da kötü muameleye maruz kalan kadınlar, daha kolay boşanma kararı alıyor.

İzmir, büyük bir kent olması nedeniyle kadınlar ekonomik özgürlüğünü yaşıyor. Bu nedenle boşanma kararını daha kolay alabiliyor. İzmir'de batılı bir anlayış hüküm sürüyor. Evliliğin kalitesi düştüğünde çiftler ilişkiyi bitirmeyi tercih ediyor.

Medeni Kanunun 166. maddesi 3. fıkrası, bireylerin anlaşmalı ayrılmasına yönelik. Evlenmelerin arttığı gibi boşanmaların da artacaktır. Ayrıca evliliklerinde 1 yılı doldurduktan sonra çiftlerin anlaşmaları durumunda Türkiye'de tek celsede boşanabiliyorlar. Fransa'da süre kısıtlaması yok.

Bugün evlendiniz, yarın anlaşamadığınızı fark ettiniz; beklemeye gerek olmadan evlilik sonlandırılıyor. Fransa'da şimdi mahkemelere gitmeden noter huzurunda boşanma konusu tartışılıyor.

Belki bu konunun tartışılması henüz Türkiye için erken ama ülkemizde de 1 yıl bekleme süresi tartışılmaya başlanabilir. Ülkemizde de süre kısıtı gözden geçirilebilir.

'İZMİR SOSYAL-MEDENİ İLİŞKİLERİN ÜST SEVİYEDE OLDUĞU BİR YER'

Avukat Sezgin Tanrıkulu (CHP İstanbul Milletvekili):

Kültüre göre, gelişmişlik düzeyine göre farklılık gösterir. Kültürden kastım: toplumun yaşam biçimi ve gelişmişlik düzeyidir. İzmir Türkiye'nin sosyal-medeni ilişkilerin en üst seviyede olduğu bir ortam.

Dolayısıyla insanlar evlilk kurumuna son verirken daha medeni, daha uygun koşullarda son verme eğilimi gösteriyor. Ancak bu durum sadece İzmir ile sınırlı değil, Türkiye'nin diğer bölgelerinde de görebiliyoruz.

Genel kültürel durumunun ve yaşam tarzının yüksekliği ile bağlantılıdır. Yaşam standartları düşük olan kentlerde boşanmak elbette daha zordur. Bu bölgelerde boşanmış bireyi kabul etmek daha zordur. Fakat yalnızca kadın için değil, erkek için de aynı zorluk vardır. Erkek de bu sıkıntıları yaşar ve toplumda kabul görmede sorun yaşar.

'GEÇİM DERDİ AZ OLUNCA BOŞANMA KARARI KOLAY VERİLİYOR'

Tuyan Çağlar (Avukat):

Hem mali durum, hem aldatmalar nedeniyle hem de bireylerin kendi ailelerinin, evliliğin önüne geçmesi, boşanmaların aslında en temel nedenleridir. Ve bu nedenler de bölgelere göre büyük farklılıklar gösterir.

Aldatma ve geçim zorluğu en çok Marmara Bölgesinde olur. Ege Bölgesinde ve Akdeniz Bölgesinde ise aile değerleri, kayınvalidelerin neden olduğu boşanmalar daha fazladır.

Dolayısıyla İzmir'in şehir olarak diğer büyük şehirlere göre daha kolay olması, kadınların iş imkanının daha fazla olması, geçim derdinin daha az olması nedeniyle kolayca boşanma kararına gidebildiklerini düşünüyorum.

En az boşanma ise Orta Anadolu ve Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da olduğunu biliyorum. Karadeniz'de de bir avukat olarak beni şaşırtacak derecede fazla boşanma oluyor.

'AİLESİNİN DESETEĞİNE İHTİYAÇ YOKSA BOŞANMA KARARINI KOLAY ALIYOR'

MEHMET Şirin Kılıç (Avukat)

Boşanmalarda en belirgin olan konu kadınların ekonomik özgürlüğünün olup olmamasıdır. Batıda eğitim düzeyi iyi ve ekonomik özgürlüğe sahip kadın sayısı daha fazladır. Bu durumda boşanmalarda en büyük etken oluyor.

Doğuda baktığınız zaman boşanma sayısı batıya göre çok daha düşüktür. Bunun da sebebi eğitim ve maddi güçtür. Doğu da ayrıca boşanan kadın, dul kadın kavramı var ve kültürel yapı nedeniyle de hem aile hem de çevre tarafından destek görmüyor.

Ancak Ege Bölgesi ve özellikle İzmir'de eğer kadın boşandıktan sonra ailesinin maddi desteğine ihtiyaç duymayacaksa boşanma kararını çok kolaylıkla alıyor. Eğer evlilikte geçimsizlik ve özellikle de şiddet varsa, aile de kadının bu kararına destek veriyor.

'OLAYI İZMİR VE BÖLGE BAZINDA DEĞERLENDİRMEMEK LAZIM'

Çağdaş Aru (Avukat):

TÜİK'in araştırmaları neticesinde ortaya çıkan veriler doğrultusunda oluşan tabloda 2012'de tespit edilen boşanma rakamları, normal olarak nüfusun fazla olduğu ve yoğun bir şekilde göç alan metropollerde artış göstermiş ve rakamsal olarak da Anadolu'nun diğer illerine oranla yüksek çıkmıştır.

Buna karşın nüfusun az olduğu bölgesel evliliklerin yapıldığı küçük illerde ise boşanma oranları daha düşük bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. İstanbul'un dışında büyükşehirleri ele alacak olursak boşanan çift sayısı en çok İzmir ve Ankara illerinde karşımıza çıkar.

Bunun nedeni de büyükşehirlerde ekonomik anlamda gelir seviyesi ortalamanın altında olan çiftler bakımından geçim sıkıntısının sıklıkla problem teşkil etmesidir. Bunun dışında kültür seviyesinin ve gelir seviyesinin ortalamanın üzerinde olduğu çiftlerde ise genellikle boşanma kararını alan tarafın kadın olması ilginçtir.

Ekonomik anlamda özgürlüğü bulunan kadınların boşanmanın hukuki ve ekonomik neticelerini algılamakta zorlanmayan, sosyal hayatını belirli bir düzeye çıkarmış olan kadınların boşanma kararının almasında çekinmeden sürece başlamaları dikkat çekiyor.

Boşanmalar bölgelere göre nüfus yoğunluğu bakımından deşisse de belirleyici ilk neden gelir dağılımıdır.

'KADINLAR ARTIK ÖZGÜRLÜĞÜNÜN FARKINA VARDI'

Aysun Gümüş (Avukat):

Türkiye'ye bakıldığında genel olarak boşanmaların büyük şehirlerde olduğunu söyleyebiliriz ancak günden güne bu durum genele yayılmaya başladı.

Bazı bölgelerimizde hala özellikle kırsal kesimlerde örf, adet sebebiyle boşanmalar düşük olsa da, çoğu kadın bunu aşmış durumda ve özgürlüklerinin farkına vardı. Kadınlar artık güçlendiklerinin ve kendi ayakları üzerinde durabileceklerinin bilincinde.

Bilen kadın kendine yapılanları hazmetmiyor. Ekonomik özgürlüğü de varsa bu daha kolay oluyor. Ancak kadının işi yoksa bile, sorunlu olduğu eşinden ayrılmak istiyorsa 'Bir işe girer çalışırım, bir şekilde para kazanırım' diyor ve boşanmak istiyor. Genel olarak bakıldığında kadınlar tarafından açılan boşanma davalarında ciddi bir artış var.

'İZMİR'E ÖZGÜ BİR DURUM DEĞİL'

Prof. Dr. Ercan Tatlıdıl (Ege Üniversitesi Uygulamalı Sosyoloji Ana Bilim Dalı Bölüm Başkanı):

Boşanmaların artması İzmir'e özgü bir durum değil. İzmir dahil, Türkiye'nin ve dünyanın büyük kentlerinde evlenme yolu ile aile oluşturma sevgi temelli gerçekleşir. Ancak, bunun için belli şartlara gerek var.

Öncelikli şartlardan biri de düzenli gelir elde etmek. İzmir'de evlenme yaşında yükselme var. Neden derseniz, gelirini sağlayabilecek, eğitim, iş imkanını sağlamak istiyor. Ancak evlilik temeli oluşmasının ardından aileyi oluşturmanın da belirli koşulları var.

Ekonomik krizler, ailenin gelir miktarında bozulmalara ve beklentilerin karşılanmamasına neden olabiliyor. Bu tip durumlarda erken dönem dediğimiz evliliğin ilk 3- 5 yılında beklentilerin karşılanmaması, sevginin sürdürülebilmesi için gereken sosyal destek koşullarını değişmesi nedeniyle boşanma kararı alınabiliyor."

'BİLİMSEL TEMELLİ BAKMAK GEREK'

Gökhan Malkoç (Türk Pisikologlar Derneği Genel Başkanı):

Boşanmaların artmasını belli bir şehirde artıyor diye yorumda bulunmak için bilimsel verileri incelememiz, oradan sonuca varmamız gerekiyor. Şehrin nüfus artış hızı, aldığı göç, evlilik sayısı, boşanma sayısı ve boşanma gerekçelerinin birbiri ile karşılaştırılması ile elde edilen verilerin bilimsel açıdan yorumlanması gerekiyor.

İzmir'deki nüfus artışı ile evlilik, boşanmalar arasında artış var mı? Ankara'da, İstanbul'da durum nedir? İzmir'de boşanma dosyası sayısı fazla, bundan dolayı da izmir' de boşanmalar fazla demek doğru olmaz.