Siyasette yeni dönem!

ASLI ÇALAPKULU

acalapkulu@haberturk.com

HABERTURK.COM

Eşcinselliğin bir tercih olduğunu düşünüyorsanız siz nasıl heteroseksüelliği seçtiniz?

LGBTİ'ler (Lezbiyen, gey, biseksüel, trans ve interseks) CHP, BDP ve HDP'den çıkan adaylarıyla birlikte siyasete girmeye hazırlanıyor.

"Siyasete girmek LGBTİ'ye ne katacak demek yerine biz siyasete ne katacağımızı düşünüyoruz. Eğlenceli olacağı kesin" diyor LGBTİ aktivistlerinden Yıldız Tar. Ama Ela'nın ve Elif'in de bu konuda söyleyecekleri var...

LGBTİ'lerin siyasette öne çıkmaya başlamasının size dönüşü nasıl olur?

Ela Özer: Siyasete çeşitlilik getirecektir. Sadece LGBTİ’ler için değil, Türkiye’deki tüm azınlıklar için büyük bir adım olacak. “Siyasette ve her şeyden önce yaşamın içinde biz de varız!” demeleri sayesinde insanlar önyargılarını törpülemeye başlayacaktır.

Yıldız Tar: Siyasette LGBTİ'ler var mıydı yok muydu tam olarak bilemiyoruz. Açık kimliğiyle orada bulunmayan meclis üyeleri de söz konusu olabilir. Fakat politikada açık kimliğinle yer almak ve siyaset yapmak belli başlı haklar konusunda ön açıcı olacaktır.

Kimliklerini açıklarlarsa tepki almaktan mı çekiniyorlar?

Y.T: Cesaret ya da tepkiden de öte insanların bunu açıkladığı andan itibaren birçok şeyi göğüslemesi gerekiyor.

Elif Avcı: Sadece bu da değil aslında. Bizim meclisimizde kadın yüzdesi de çok az. Kadın olarak bile meclise girmek bu kadar zorlayıcıyken trans ya da eşcinsel olarak varolmak daha da sınırları zorluyor.

Adaylardan beklentileriniz neler?

E.Ö: Rahatça iş bulabilmek, trans bireylere sağlanan istihdamın artması ve nefret suçlarına yönelik daha işlevsel kanunların yürürlüğe girmesi gerekiyor.

Y.T: Temsiliyet tabii ki önemli ama iş orada da bitmiyor. Bizim tek beklentimiz LGBTİ için yaşanabilir kentler olması. Çünkü önemsiz gibi görünen detaylar hayatlarımızı çok zorlaştırabiliyor.

Nedir bu detaylar?

Y.T: Örneğin trans kadınların sağlık erişimine zorlanması ya da ne ile karşılaşacağını bilmediği için ulaşımın bir krize dönüşmesi.

Belediyelerin yaklaşımı nasıl?

Y.T: Belediyelerde heteroseksüellerin rahatlıkla halledebileceği işler konu LGBTİ'ler olunca zorlaştırılıyor. Bunların olmaması için biz, eğitim, barınma sağlık gibi haklarımıza erişebilmek adına önümüzdeki engellerle mücadele edilmesini istiyoruz. Kadın sığınakları açılsın, nefret cinayetlerine kurban gitmek üzere olan trans bireyler korunsun istiyoruz.

E.A: Şu an 5 kişilik kapasitesi olan trans bir misafirhanemiz var. Aslında bunu bizim değil siyasetçilerin yapması lazım. Adalete erişmek, sağlık hakkımızdan yararlanmak için heteroseksüel birinden daha fazla çaba harcamamız gerekiyor.

Ev ya da iş bulmakta zorluk yaşıyor musunuz?

E.A: Evi geçtim artık, dernek için yer bulmak bile zorlayıcı oluyor. Mevcut derneğimizden başka yere geçmek istediğimizde konut sahipleri 'Bizim gibi derneklere' mekân vermek istemediklerini söylüyor.

Gerekçesi ne?

E.A: Gerekçe yok. Bu işin bahanesi oluyor.

Y.T: Eski yerimizdeyken ev sahibi 'Burayı oğluma ofis yapacağım' dedikten 2 hafta sonra aynı yeri başka bir siyasi partiye kiraya verdi.

Peki iş?

Y.T: Translar üzerine konuşacaksak trans kadınların seks işçiliği dışında iş bulma ihtimali çok düşük.

E.A: Klişelere uyan meslekler bulup az biraz da sermaye koyarsan 'olabilir' denebiliyor aslında.

Diyelim ki biseksüelsin ve iş yerinde kimliğini saklıyorsun... Öğrenildiğinde ne oluyor?

Y.T: Taciz, mobbing gibi sorunlar yaşanıyor. Eğitim emekçileri için tam olarak LGBTİ denmese de 'memuriyete uygun olmayan davranış' şeklinde bir madde var. Yani siz trans ya da eşcinselseniz ahlaksız oluyorsunuz.

Ela, sen bir trans kadınsın. İş bulmakta zorlandın mı??

E.Ö: Ben şu an sevdiğim ve istediğim işi yapıyorum. Bu açıdan diğerlerinden daha şanslıyım ama erkek egemen kollarda çalışan trans bireylere mobbing yapılıyor. Zorluklarla ilgili konuşulması gereken ilk başlıklardan biri iş ve istihdam konusu.

'İlk etapta bu değişmeli' dediğiniz ne var?

Y.T: Anayasanın eşitliği düzenleyen maddesine cinsiyet kimliğinin eklenmesi ve iş kanunu gibi kavramların yeniden düzenlenmesi gerekiyor. Bunun için adımlar atılıyor fakat geçmiyor.

Sunan kim, kabul etmeyen kim?

Y.T: BDP, HDP ve CHP sunuyor, AKP ve MHP kabul etmiyor.

E.A: Son dönemde gerek sosyal medyada gerek diğer platformalarda muhafazakar ve ülkücü grupları oluştu ya da varlık göstermeye başladı. Ama MHP'nin bu hakları savunması demek biraz kendiyle çelişmesi olacağı için şu dönemde adım atmalarını beklemek zor.

"BU DAHA BAŞLANGIÇ"

Yürüyüşe katıldılar mı hiç?

E.A: Gerçekten olacak mı bilmiyorum fakat bu gruplardan Onur Yürüyüşü'ne katılmayı düşünenler var. Siyaset kirli bir şey. LGBTİ güçlendikçe oy kitlesi olarak görünmeye başladı. 'Herkes için CHP' diyen bir partinin haklarımızı korumak için geç kaldığını düşünüyorum.

Siz sembollere anlam yüklemiyorsunuz pek...

Y.T: Adaylıkları ben muazzam bir adım olarak görmüyorum. LGBTİ siyaseti semboller üzerinden yapmıyor. 'Bu daha başlangıç' diyerek işimize kaldığımız yerden devam edeceğiz.

E.A: Tansu Çiller de ilk kadın başbakandı ama kadınlara çok fazla imtiyazı olmadı. Dolayısıyla biz sadece kendi adaylarımızdan değil, tüm adaylardan beklentilere sahibiz.

LGBTİ'den çıkan adaylar sizin desteklediğiniz isimler mi?

Y.T: İstanbul, Mersin ve Ankara adaylarını destekliyoruz. Aylarca süren çalışmalar sonrasında platform onlara bir metin yolladı. Meclise girenler o program dahilinde LGBTİ hakları içinde mücadele edecekler ve gerektiğinde özeleştiri de yapacaklar. Mesele sadece mecliste yer almak değil. Transların, eşcinsellerin ciddi sıkıntıları var. Biz bunları yapamayacaksak orada olmamızın da anlamı yok.

Son 1 yıldır LGBTİ daha yakından tanındı demek doğru mu?

Y.T: 1 yıl önce 20 bin kişi yürüdük, bu yıl 60 bin. Aslında LGBTİ hareketi 20 yıldır haklar için mücadele etmeye çalışıyor. Bu 20 yıllık birikim de son 5-6 senedir arta arta ilerledi. Son süreçte de verdiğimiz görünürlük mücadelesini aştığımızı düşünüyorum.

E.Ö: Sosyal medyayla başlayan bir empati söz konusu. Orada sesimizi çok daha sıkı bir şekilde duyurabiliyoruz. Tüm bunlar sonucunda Onur Yürüyüşüne rekor bir katılım sağlandı. LGBTİ birey kadar, heteroseksüel birey vardı o yürüyüşte. Herkes ötekileştirilmeye karşı birlikte yürüdü.

Adayların partileri, isimleri ve bölgeleri şu şekilde:

CHP İstanbul

Beyoğlu: Çelik Özdemir

Beşiktaş: Sedef Çakmak

Şişli: Boysan Yakar (Aday adayı olan Boysan aday gösterilmedi ve yedek listeye eklendi)

Bursa: Öykü Evren Özen

HDP İstanbul

Beyoğlu: Ebru Kırancı

Kadıköy: Asya Özgür

Şişli: Şevval Kılıç

Avcılar: Niler Albayrak

HDP Ankara

Çankaya: Abdulhalim Karaosmanoğlu

BDP Mersin

Yenişehir: Tuna Şahin