Sneaker'lar pump'lara karşı

Esra ÇORUH / Moda Dünyası / HT CUMARTESİ

Son yıllarda moda dünyasında spor ayakkabıların önlenemez yükselişine şahit oluyoruz. Siz de attığınız her adımda sneaker’ların verdiği rahatlığa müptela olmadınız mı? Ayağımızdan çıkarmak istemediğimiz sportif şıklığın anahtar parçası olan sneaker’lara şükranlarımızı sunuyoruz. Peki çıkış amacının hırsızları yakalamak olduğunu biliyor muydunuz?

Geçen yıl katıldığım bir defilede, genç moda yazarlarından biri bana “Sizi yüksek ökçelerle özdeşleştirmiştik, oysa şimdi hep sneaker’lasınız” dedi. Aslında bunu sadece ondan değil çevremdeki birçok kişiden duyuyorum. Kimisi yüksek ökçelerime talip oluyor, kimisi gözlerine inanamıyor. Ne de olsa markete bile yüksek ökçelerle giden ben artık gece davetleri dışında yanlarına yaklaşmıyorum. Aslında cevabı çok basit; rahatlığı keşfettim ve artık geri dönemiyorum! Hatta tasarımcılar da beni destekliyor olacaklar ki artık sneaker’lar pump’lara rakip oldu.

MODACILAR EL ATINCA

1900’lerin başından beri sokak modasının baş tacı sneaker’lar hayatımıza girdiğinden beri onlardan vazgeçemiyoruz, moda da sneakerlar’dan. Pump’lara, incecik topuklu stiletto’lara rakip olan spor ayakkabılar, birbirinden şık modelleriyle asla spora gider gibi durmuyor. Aksine gece dışarı çıkarken bile yüksek ökçelere alternatif sunuyor. Pump’ların çekiciliği ve bize kattığı özgüven tartışılmaz ama yoğun bir günde ayağınızda 18 cm’lik pump’larla koşuşturmak pek akıllıca değil. Bu durum hepimiz için geçerli olmalı ki yılların yüksek ökçe âşığı tasarımcıları birer birer sneaker tasarlamaya başladı. Miu Miu, Isabel Marant, Maison Martin Margiela’nın birbirinden çekici tasarımları, günlük hayatımızın kurtarıcısı oldu. Yüksek bilekli modeller, zamansız tarzlar, farklı desenler spor ayakkabılara farklı bir hava getirirken spor şıklığı da ayağımıza getiriyor. Rahatlığın ön planda olduğu modellerin mesajıysa çok açık: “Ayağınızdan çıkarmak istemeyeceksiniz!”

NASIL DOĞDU?

Converse All Stars’ın başını çektiği sneaker yani spor ayakkabı modası, hükmünü 100 seneden fazladır sürdürüyor. Sokakta herkesin ayağında görmeye alıştık artık. Çocuk, genç, yaşlı demeden herkesin tercihi bu ayakkabılar sokakları renkli kılıyor. Ünlülerin de tercihi olan sneaker’ların modanın kalbi olması bu yüzden hiç şaşırtıcı değil! İlk sneaker’ların çıkmasından bu yana epeyce zaman geçti. 1917’de Keds markası tarafından ilk lastik tabanlı ayakkabılar yapıldığında, o zamanın ünlü reklamcılarından Henry Nelson McKinney, bu yeni tarz ses çıkarmayan ayakkabıya “Sneaker” adını verdi. İngilizce’deki “Sneak” (sessiz) sözcüğünden türetilmişti. Tabii o ilk sneaker’lar ve şimdikiler arasında pek benzerlik kalmadı. Bu ilk üretilen sneaker’lar 1800’lerde sessizce suçluları yakalamak için üretilen ayakkabıların inovasyonuydu. Şöhreti ise “Converse” markası sayesinde yakaladı. 1923’te Converse All-Star’lar basketbolcu “Chuck Taylor” tarafından giyildiği için, kısa zaman içinde yaygınlaşmıştı. Spor ayakkabı deyince aklımıza bir sürü marka geliyor. Converse’den ziyade Adidas, Nike ve Puma gibi markalar sneaker kültürüne hükmediyor. Fakat en çok tercih edilenler yine de Converse’in All-Star modeli. Pek çok marka bu modelin benzerlerini üretiyor.

Seksenli yıllarda “HipHop” müziğin çıkışıyla beraber, sneaker’lar da gelişti. O zamanın en popüler ve hip-hop müziğin öncülerinden sayılan RunDMC grubu, her konserde Adidas marka sneaker ve giysileriyle sahneye çıkıyordu. MTV’de klipleri yayınlanmaya başladığında Adidas’ın satışları patladı. Dünyada ilk olarak bir ayakkabı firması tarafından sponsor edilen Run-DMC, Adidas’a duydukları sevgiyi göstermek için 1986’da “My Adidas” diye bir şarkı bile çıkarmışlardı. Ondan sonraları artık sneaker’lar günlük hayatımızın bir parçası oldu. Ve modayla birlikte her sezon kendi modasını yaratmaya başladı. Modern detaylar, zarif çizgilerle sadece bir spor ayakkabı olmadıklarını ispat ettiler.

Artık sneaker’lar eskisi gibi basit değil. Günümüzde yeni malzemeler kullanılıyor, bu sayede daha kaliteli, hafif ve sağlıklı olanları üretilebiliyor. Son 10 senede daha da çabuk büyüyen sneaker kültürü, yavaş yavaş Türkiye’de de yaygınlaşıyor. Hemen hemen her çeşit ve marka sneaker artık Türkiye’de bulunabiliyor.

Dâhi tasarımcıların sneaker yorumu

Karl Lagerfeld yapınca bir farklı oluyor, onun eli değdiğinde en basit parçalar bile gözümüze muhteşem görünmeye başlıyor, tıpkı Chanel sneakers’lar gibi... Paris’te düzenlenen Couture Week’te Chanel sneakers’lar ile tanıştık. Daha sonra 20142015 sonbahar-kış koleksiyonunda da Karl Lagerfeld bizi sneaker’sız bırakmadı. Bir spor ayakkabının ne kadar şık olabileceğini bize göstermek isteyen Karl, onları süslemek için dantel, tül, çiçek, pullar gibi malzemeler kullanıyor. Ortaya o kadar elegan bir sonuç çıkıyor ki Cara Delevigne’nin taşıdığı gelinliğin altında bile onları gördük.

Couture sneaker’lar

“Sportif couture” tanımının hayal değil gerçek olduğunu haute couture defilelerinde gördük. Chanel ve Dior’un couture defilelerinde kullanılan sneaker’lar ‘couture sneaker’ tanımını moda sözlüğüne soktu. Böylece birer arzu nesnesine dönüşen bu ayakkabılar altın çağını yaşıyor. Tüllüsü, işlemelisi, taşlısı, boncuklusu, klasiği, sadesi, sneaker’lar her daim ayakkabı dolabımızda olmaya devam edecek.

Rahat ve sportif

Son yıllarda trendlerin belirlenmesinde en önemli dinamiklerden biri hiç şüphesiz rahatlık. Sportif parçalar, cool kesimler ve rahat kumaşlarla birkaç sezondur bizi spora teşvik eden tasarımcılara ne kadar teşekkür etsek az. Farklı sporlardan alınan ilhamla bir gün sörfe çıkıyoruz, bir gün top oynuyoruz. Sportif trendin en cool temsilcisi ise hiç şüphesiz sneaker’lar. Sneaker deyince aklımıza hemen işbirlikleri geliyor, sportif temadan ilham alan birçok ünlü isim ve tasarımcı, markalarla işbirliğine giriyor. Converse Maison Martin Margiela, Nike Liberty ve Superga Versus aklımıza gelen işbirliklerinden.