Trabzon'sa şehrimiz turizmdir asıl işimiz
Son 60 yılın en büyük karının yağdığı günlerde bir grup yazarla Trabzon’a gittik. Trabzon Sanayici ve İşadamları Derneği’nin (TSİAD) ev sahipliğinde “Ekonomi Yazarları Gözünden Trabzon Ekonomisi” konferansına katıldık. TSİAD Başkanı Hasan Kamil Hayali Trabzon’un turizm, yazılım ve lojistik alanlarına odaklanması gerektiğini söyledi. İlk iki sektöre itirazım yok ama lojistik en azından geniş mekânlara ve düz alanlara ihtiyaç duyar. Bu da Trabzon’da yok. Demiryolu da yok. Ancak bu konudaki eksikliği de herkes farkında.
TSİAD’ın kendi üyeleri arasında yaptığı beklenti anketini Doç Dr. Seyfettin Artan açıkladı. Ankete göre Trabzonlu işadamlarının Genel Gidişat beklentisi Türkiye ortalamasının yaklaşık 10 puan altında. Sıralanan en önemli sorunların başında eğitim geliyor ve bu yönüyle Türkiye genelinden bir ayrışma var. Çünkü terör ön sıralarda değil. Yöreye özgü olarak Trabzonspor’u sorun olarak gören işadamları da var. İşadamının sorunu ile bir spor kulübünün sorunu yan yana gelebiliyor. Çünkü takım yenildiğinde Trabzon’da hayat da, işler de hâlâ durabiliyor.
Bu açıdan Genel Gidişat beklentisinin Türkiye’nin 10 puan aşağısında çıkmasını anketin yapıldığı dönemde Trabzonspor’un düşük performansına yormak gerekiyor. Herhalde takımın yenildiği bir haftada yapılmıştı anket. Çünkü işadamının moralini ve iş yapma cesaretini kıracak terör sorunu Trabzon’da yaşanmıyor.
Üstelik İstanbul, Antalya, Muğla, İzmir, Kapadokya gibi yoğun turist çeken illerin yaşadığı zorluğu da yaşamadı Trabzon. Çünkü bu bölgeye son yıllarda daha çok Arap ülkelerinden turist geliyor. 2016 yılında sadece Uzungöl’e 335.600 Arap turisti gelmiş. Rakam 2015’te 415 bindi.
Türkiye turizminin üçte bir oranında turist ve gelir kaybına uğradığı 2016’da, Trabzon’da kayıp sadece yüzde 1.8 ile sınırlı. İle gelen yabancı turist sayısı 936 binden geçen yıl 861 bine sınırlı azalma gösterdi. Kente gelen yerli turist 2015’te 1 milyon 452 binden 2016 yılında 1 milyon 485 bine çıktı. Toplam turist sayısı da 2 milyon 388 binden yüzde 1.8 azalışla 2 milyon 345 bine indi.
Kentteki inşaat sektörünün canlılığını sürdürmesinin en önemli nedeni de turizm sektöründeki canlılığa dayanıyor. Özellikle Yomra ve Arsin’e doğru yayılan yeni inşaatlar, konutlar, rezidanslar ya otel ve restorant amaçlı ya da Araplara satılmak üzere inşa ediliyor. Kentteki konut fiyatlarındaki yükselişin ana nedeni de bu. 2016 rakamlarına bakınca Araplara satılan konut sayısının 810’a çıktığını ve yabancıya konut satışında Trabzon’un altıncı il olduğunu görüyoruz.
Trabzon’un Akçaabat İlçesi’nde bulunan ve 19. yüzyıl Osmanlı mimarisini yansıtan Ortamahalle, kar yağışıyla daha da güzelleşti.
Trabzon’da ayrıca önemli bir kentsel dönüşüm faaliyeti sürüyor. Kenti ortadan bölen tarihi Zağnos Vadisi, limanın etrafını saran Arafilboyu ve havaalanı mevkiinde yıkımlar önemli ölçüde tamamlandı. Havaalanı genişletiliyor.
Kentin batı tarafında yeni yapılanma alanı zaten kalmadı. Son dönemde sadece deniz doldurularak Şenol Güneş Stadı inşa edildi. Kent mecburen doğuya doğru büyüyor. Rize tarafında ilk ilçe olan Yorma ile birleşme tamamlandı. Son yılların en güzide yatırım merkezi Şana ve Yomra gökdelenler ve gökdelen inşaatlarıyla dolu artık. Bunlar otel, konut, rezidans ve ofis. Çoğu da turistik amaçlı inşa ediliyor. Yomra ile Arsin ilçeleri zaten birleşmiş gibi. Arsin’in bir bölümü Trabzon’un en büyük organize sanayi bölgesi.
Kentin batısında yer alan Akçaabat İlçesi ile bütünleşme tamam. Bu ilçe köftesi ve etiyle meşhur ve tam bir gurme merkezine dönüşme yolunda ilerliyor. Bin kişi ve üstü kapasiteye sahip en az 10 restorant faaliyette. Köfte de yapıyor bu restoranlar balık da. Büyük gruplara seri hizmet veriyorlar. Orta Mahalle’nin tarihi konakları da yemeğe eşlik edince turist gruplarının, turların uğramadan ve yemek yemeden geçilemiyor Akçaabat.
Batıda Akçaabat’la başlayıp merkez ilçe Ortahisar ile devam eden Trabzon kenti Yomra ve Arsin’le Rize tarafına taşmış, yaklaşık 50 km sahile ve 4 ilçeye yayılmış oluyor. İlin merkez ilçesi Ortahisar. Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç turizmin farkında. İle bir kent müzesi kazandırmanın ve Ortahisar’ın tarihi binalarını onarmaya başlamasının ardından en kalabalık merkezden başlayarak internete serbestçe ulaşımı olanaklı kılıyor. Bu amaçla kentin merkezi Taksim’de internet kullanımı bedava. Turistleri en çok cezbeden şeylerden birini yakalamış durumda.
Yomra Belediye Başkanı İbrahim Sağıroğlu da sahil kesimini yapılaşma açısından doldurdu. İlçenin eski merkezini kentsel dönüşüme sokup yıkıyor. Ardından iç kesime yönelecek ve sahile kadar gelen, buradaki tesislerde konaklayan turisti iç kesime, dağlara ve yaylalara çıkarmanın peşinde koşuyor. Trabzon’da yaylaların kıyıya en yakın olduğu yer burası. Sincan Kaya ile Doğu Karadeniz’de Türklerin ilk yerleşim yerlerinden tarihi Cağli Hanları ve oradan Karadeniz’e üstten bakan turistik Mavulpos’u hilal biçiminde bir teleferikle birbirine bağlama uğraşında. Yaklaşık bir saati bulacak tepelerdeki bu teleferik yolculuğu ile turistlere hem yeşilin tüm tonlarını barındıran derin vadiyi hem yaylaları seyrettirmek, teleferik yolculuğunun sonunda 2 bin metrelik Kangel Tepe’den (Mavulpos) Trabzon sahillerini izlemek mümkün olacak. Doğa, tarih ve gurme turizminin birleşeceği aktivitenin Trabzon turizmine 100 binlerce ilave turist katabileceği konusunda Belediye Başkanı İbrahim Sağıroğlu iddialı.
Yöreyi ve sayılan yerleri bilen birisi olarak böyle bir projenin Trabzon turizmine doping etkisi yapacağını söyleyebilirim. Özellikle bu teleferik hattının Sincan Kaya’nın diğer tarafındaki Santa Harabeleri’ne kadar uzanması halinde yıllık sayısı 1 milyona yaklaşan yabancı turist ve 1.5 milyonu bulan yerli turiste daha fazla hizmet etmenin ve gelir sağlamanın da yolu açılabilir.
SONUÇ: “Deve kadar boynun olacağına horoz kadar aklın olsun.” Trabzon sözü
