Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        Bir süredir konut kredi faizleri yüzde 12 düzeyini görmüştü. Ticari kredi faizleri ise bir kaç puan daha yüksek seyrediyordu. 15 Kasım’la biten haftanın verilerine göreticari kredi faizleri ile üç aylık TL mevduat faizi de yüzde 12’yi gördü.

        Yine 15 Kasım’da Hazine tahvil faizi yüzde 12.12’ye inerek 12 civarında çoklu buluşmaya dahil oldu.

        -Ticari kredi faizleri son 6 yıldır ilk kez konut kredilerinin altına indi.Ticari kredilerin ağırlıklı ortalaması yüzde 12.87’ye inerken konut kredi faizleri yüzde 12.97 düzeyinde bulunuyor.

        -Yüzde 12.87 ile ticari kredi faizleri son üç yılın en düşük düzeyine indi.Eylül 2016’da yüzde 12.17 seviyesinde olan kredi faizleri Ağustos şoku döneminde yüzde 36’ya kadar yükselmişti.

        4.5 AYDA % 53’LÜK FAİZ TIRAŞI

        -Böylece en çok düşmesi istenen iki kredi faizinde ve mevduatın en çok yığıldığı 3 aylık TL faizinde yüzde 12’ye inildi.

        -Türlerine göre bu yılın ikinci yarısında meydana gelen düşüşler yarı yarıya hatta daha fazlası da oldu.

        -Faiz oranlarındaki bu derin tıraşlama aynı zamanda2000’li yılların en kısa zamanda gerçekleştirilen en büyük düşüşü oldu.

        -Merkez Bankası’nın haftalık bazda yayımladığı verilere göre 28 Haziran’da yüzde 27.31 olan ticari kredi faizi ağırlıklı ortalaması 15 Kasım’da yüzde 12.87’ye düştü. 4.5 aylık düşüş 14.44 puana vardı. Bu dakredi faizinin yarısından fazla ve yüzde 53 azaltıldığı anlamına geliyor.

        2008 KÜRESEL KRİZDEKİ DÜŞÜŞÜ GEÇTİ

        -Bundan önceki en yüksek faiz düşüşü 2008 küresel krizi sırasında dünyanın senkronize faiz düşürdüğü dönemde oldu. Ticari kredi faizleri Aralık 2008’de yüzde 23.10 düzeyinden 15 ayda yüzde 8.58’e indi.Puan olarak 14.52 puan, oran olarak yüzde 63 düşüş sağlandı.

        -Ancak belirtelim ki bu düşüş, 5 Aralık 2008 ile 5 Mart 2010 arası 15 ayı aldı. Yani 2019 düşüşünün 3 katından da fazla bir zamanda gerçekleşti.

        BÜYÜK ÇİPALARLA GELEN BÜYÜK DÜŞÜŞ

        -2002 başından 2006 ortasına kadar 4.5 yıl süren dönemdeticari kredi faizleri yüzde 62.82’den yüzde 15.40’a indi.Buradaki azalma 47.4 puan veya dörtte üçlük bir azalmayı ifade ediyor. Bu düşüş,Türkiye’de kredi faizlerinin en büyük inişiydi.

        -Bu faiz inişinin arkasında ise 30-35 yıllık yüksekenflasyonun tek haneli rakamlara indirilmesi yanında 2001 krizinden çıkış, tek partili güçlü hükümetin iş başına gelmesi, AB ile ortaklık müzakerelerinin başlatılması, IMF programının başarıyla sürdürülmesigibi güçlü çıpalar vardı.

        TOPTAN DÜŞÜŞ DÖNEMİ

        -Faiz düşüşü elbette sadece ticari kredilerle sınırlı değil. Merkez Bankası faizinden Hazine tahvil faizlerine kadar düşüş topyekun oluyor.

        -Sadece ticari veya konut kredi faizleri değil, aynı zamandatüketici kredilerinin toplamında indirim 11 puanı buldu.Yüzde 28.35 olan tüketici kredilerinin ortalaması yüzde 17.33’e düştü.

        -2 yıllık Hazine gösterge tahvilinin faizi yüzde 19.68’den yüzde 12.12’ye indi. 10 yıllık tahvil faizi daha az düşerek yüzde 12.41’e indi. Faizinin daha yüksek olması gereken uzun vadeli tahvil böylece normalleşti.

        -Faiz düşüşlerinin bayraktarlığını ise Merkez Bankası yaptı.24 Temmuz’da başlattığı politika faiz indiriminde 3 hamlede toplamda 10 puanlık indirime gitti.TCMB bu hareketiyle dünyada en büyük faiz düşüren merkez bankası oldu.

        MEVDUATTA DA YARI YARIYA İNİŞ

        -Kredilerin faizi indirilirken mevduat faizleri aynı kalamazdı. TL, Euro ve dolar mevduat faizlerinde de ciddi düşüşler meydana geldi.

        -Örneğinen çok mevduatın bulunduğu 3 aylık TL faizi yıl ortasında yüzde 23.55’ten 15 Kasım’da yüzde 12.24’e indirildi.Bu faizdeki 4.5 aylık düşüş 11.31 puan ve faizin yarısı düzeyinde. TL üzerinden açılan mevduatların toplamına ise yüzde 11.73 faiz uygulanıyor. Bu da yıl ortasında 22.88 düzeyindeydi ve yaklaşık yarısı gitti.

        DÖVİZ FAİZLERİ DE GERİLİYOR

        -Dolar mevduatlarına tüm vadeler için uygulanan faiz oranı da yüzde 2.92’de yüzde 1.89’a indirildi.

        -Euro mevduat faizi de yüzde 0.86’dan yüzde 0.27’ye düşürüldü.

        -Bu iki para biriminindünyadaki faizlerinin düşmesi yanında yurt içinde döviz kredilerinden kaçınma eğilimi ve döviz mevduatlarının artması, faizleri düşüren en önemli neden.

        DERİN TIRAŞLAMANIN ÜÇ AYAĞI

        -Merkez Bankası öncülüğünde gerçekleşentoplu ve büyük faiz indiriminin arkasında öncelikle siyasi irade var.Bu durumu Cumhurbaşkanı Erdoğan bir kaç kez vurguladı.

        -Faiz düşüşü aynı zamanda enflasyonla da uyumlu yürütüldü. Ya da büyük oranda uyumu sağlandı. Haziran ayında yüzde 15.72 olan yıllık tüketici enflasyonu ekim ayında yüzde 8.55’e geriledi. Buradaki rakamsal azalma 7.17 puan veenflasyondaki en sert gerilemelerden birini yaşadık. Hem baz etkisi yardım etti hem de yurt içi talebin durgunluğu.

        -Yine yılın ikinci yarısı dünyada pek çok merkez bankasının faiz indirdiği bir dönemdi. Buna ABD ve Avrupa, Çin merkez bankaları dahil. Ekonomilerin canlandırılması ve düşük kalan enflasyonlarda artış sağlanmasını amaçlayanküresel faiz indirimleri Türkiye’de faiz düşüşünü destekledi.

        2 PUANLIK İNDİRİMİN YOLU AÇIK

        -Demek kifaizlerin geleceği konusunda hem dünyadaki gelişmelere bakacağız, hem enflasyonun seyrini kollayacağız, hem de Cumhurbaşkanı’nın tutumunu dikkate alacağız.Bu üç ayaktaki değişim faiz kararlarını etkileyebilir.

        -Son gelişmeler ışığında ve faizlerin düştüğü düzeyleri dikkate alırsak,Merkez Bankası’nın 12 Aralık tarihli toplantısında 2 puan civarında indirime gitme olasılığı sürüyor.

        -Banka faizleri zaten bu düzeye inmiş ve yolu açmış bile. 2 puanlık indirimle Merkez Bankası politika faizi de yüzde 12’ye indirilebilir. Böylece hedef tam isabet ettirilir.

        -Faizlerde hedefi 12’den vurduk da ne olacak? Bunu da içinde bulunduğumuz çeyreklik dönemde büyüme rakamlarından göreceğiz.

        Diğer Yazılar