Piyasaların karın ağrısı anlaşıldı
Haftanın üç gününü geride bırakırken Türkiye piyasalarının dünyadan negatif yönde ayrıştığını gördük. Bu ayrışma daha çok ulusal paranın değerinde ortaya çıktı. Dolar/ TL cuma akşamından 5.80’in üzerine arttı ve pek geri gelmedi. Yukarı yönde de kopup gitmedi.
-Borsada ise yükseliş durdu. Aynı dönemde gelişmekte olan piyasalar yükseldi. Dolayısıyla Türkiye negatif ayrıştı.
-Türkiye riskinin yansıtıcısı olarak CDS’ler ise TL’nin değer kaybına katılmadı. Dün itibariyle 304.642’ye kadar gerileyen CDS primi gün içinde 305.913’e kadar çıktı. Burada bir hareket başladıysa dün itibariyle başladı.
29 EKİM’DEKİ BENZER BİR TASARI
-Piyasalardaki karın ağrısının ne olduğu konusu netleşti. Hafta başında belirttiğimiz gibi şüphelendiğimiz iki konu vardı. Biri ABD yaptırımları konusunda yeni bir gelişme ki, ABD Senatosu Dış İlişkiler Komisyonu’na yeni teklif verilmişti.
-İkincisi de Halkbank davasında gelebilecek ceza. Bu dava 10 Şubat tarihine ertelendi. Demek ki çok yakın vadede piyasaları etkileyecek gelişme bu değildi.
-Türkiye’ye yaptırım tasarısı ise netliğe kavuştu. ABD Savunma Bütçesi’yle Türkiye yaptırımları da içeren tasarı, 29 Ekim’de Temsilciler Meclisi’nde kabul edilen tasarıyla benzer yaptırımları içeriyor. alt komisyondan geçti ve bu hafta Senato’da görüşülecek.
YIL BİTMEDEN ÇIKACAK
-Tasarı satın alınan F35 uçaklarının Türkiye’ye teslim edilmemesini ve bu uçakların ABD tarafından satın alınması için bütçeye ödenek konulmasını içeriyor.
-Tasarı ayrıca S400’ler için daha önce yasalaşan Türkiye’ye CAATSA yaptırımlarının hemen uygulanmasını öngörüyor.
-Temsilciler Meclisi ve Senato’da değişiklikler elbette mümkün. Ancak yaptırımların Savunma Bütçesine eklenmesi değişiklikleri zorlaştırıyor.
-Yasanın yeni yıla kadar çıkarılmasını gerektiriyor. Ardından Başkan Trump’ın onayına sunulacak yasa tasarısının bu kez veto edilmesi beklenmiyor.
VETO DEVRE DIŞI MI?
-Çünkü Savunma Bütçesi ile birlikte geliyor Trump’ın önüne. Vetoyla Savunma Bütçesini de veto etmiş olacak. Azil sürecindeki bir başkandan ve üstelik seçim yılında böyle bir davranış pek beklenmiyor. -Ancak yasayı imzalayan Trump’ın sonrasında Türkiye’ye yaptırımları uygulamaya koymaması mümkün. Bu da, öncelikle oylamada üçte iki çoğunlukla geçip geçmediğiyle ilgili bir durum. Üçte iki çoğunluk sağlandığında veto yetkisi yok. Yaptırım paketinden Başkan’ın seçme seçeneği var. Bu da kamuoyu baskısı ile ilgili bir durum.
BU DA GEÇER
-Tasarıyı veren Jim Risch, Senato Dış İlişkiler Komisyonu başkanı ve Erdoğan’ın ABD ziyaretinde Beyaz Saray’da görüşmeye katılan 5 senatörden biri. Jim Risch VAO’ya yaptığı açıklamada “S400 konusunda çok sabır gösterdik. Artık yolun sonuna geldik” dedi.
-Şok etkisi yaratmayacak, belli ölçüde fiyatlanmış ve beklenen bir gelişme. Ama karın ağrıtacak bir gelişmeyle karşı karşıya olduğumuz da bir gerçek. Öyle anlaşılıyor ki bu ağrıyı bir süre de çekmeye devam edeceğiz.
-Türkiye’nin yaptırımlara karşı ilk tepkisi ise “İncirlik ve Kürecik üssünü kapatırız” oldu. İki ülke ilişkilerinin gerileceği bir döneme giriyoruz. Trump-Erdoğan diyalog hattı korunursa iyi.
Bu da geçer demekten başka çare pek yok gibi.
