Türkiye dirençli, dünyada yavaşlama korkusu
Küresel piyasalar geçen yılın son çeyreğinde toparlandı. Risk iştahı ve küresel fon akımları da buna paralel yüksekti.
Ocak ayında risk iştahını gerileten iki gelişme yaşandı. Yılın ilk haftasını İran olayı vurdu. İkinci hafta toparlanma ile geçti. Üçüncü haftanın sonunda Çin’de virüs salgını çıktı ortaya. Dolayısıyla 20 Ocak sonrası kayıp oldu.
PİYASALARDA RİSKTEN KAÇIŞ
-Yüksek oynaklık içinde geçen bir ayın ardından ortaya çıkan bilanço biraz ağır. Bitişikte yer alan varlık fiyatlarının ocak ayı performansı şöyle:
-Risk iştahı, İran olayından daha fazla darbe yedi. Volatilite endeksi VIX yüzde 36.6 artışla 18.8’e çıktı.
-Dolar güçlendi. Dolar Endeksi gelişmiş ülke paralarına karşı yüzde 1.2 yükseldi.
-Gelişmekte olan ülke paraları da dolar karşısında yüzde 1.7 değer kaybetti.
-Finansal piyasalarda artan oynaklıktan ve güvenli liman arayışından en olumlu etkilenen araçlardan biri altın. Altın ocak ayında yüzde 4.8 değerlendi.
-Dijital altın diye tanımlanan Bitcoin ise bir ayda yüzde 30 gibi yüksek düzeyde prim yaptı.
EKONOMİ YAVAŞLAYACAK KORKUSU
-Ortaya çıkan virüsten dolayı şimdiye kadar ölenlerin sayısı 400’ü geçti, vaka sayısı da 20 bini buldu. Virüs korkusuyla küresel ekonominin yavaşlayacağı tahmini emtia ve enerji fiyatlarını vuruyor.
-Brent petrol fiyatı ocak ayında yüzde 11.8 düştü. Gerileme şubat ayının ilk günlerinde devam ediyor. Varil başına 5 dolar daha gerileyerek 54 doları gören petrol fiyatlarında yüzde 6 daha düşüş meydana geldi.
-Dünya ekonomisinde yavaşlama veya durgunluk korkusunu bakır ve alüminyum fiyatları da yansıtıyor. Ocak ayında bakır fiyatları yüzde 9, alüminyum fiyatları yüzde 4 geriledi.
NAVLUNDA HIZLI DÜŞÜŞ
-Yine dünya navlunlarının hızla düşmesi de dünya ticaretinin yavaşlama korkusunun net bir göstergesi. Dünya navlun piyasasının barometresi Baltic Dry Endeksi ocak ayında yüzde 54 geriledi.
-Endeksin genelde yıl sonları ve yılbaşlarında oynaklık gösterdiğini, gemi arzının veya hurdaya gemi çıkartılmasının navlunları etkilediği dikkate alınsa bile, fiyat hareketinde küresel ekonomik yavaşlama korkusunun belli bir payı olduğu gerçek.
DURGUN EKONOMİYE DÜŞÜK FAİZ
-Faiz oranları zaten geriliyordu. Düşüş ocak ayında da sürdü. Hazine faizlerinden Libor oranlarına, merkez bankası politika faizlerinden mevduat ve kredi faizlerine kadar tüm faiz oranları yüzde 5-20 arasında geriledi. Faiz oranlarındaki düşüş de yine ekonomik durgunluk ve düşük enflasyona işaret ediyor.
-Nihayetinde borsalar ocak ayının son 10 gününde geriledi. Borsalardaki düşüşün sınırlı kalmasında likidite bolluğunun süreceği ve faiz oranlarının düşük kalmaya devam edeceği beklentisi etkili.
TÜRKİYE DİRENÇLİ ÇIKTI
-Küresel çaptaki bu gelişmelere karşınTürkiye piyasaları dirençli çıktı.
-Bitişikteki tabloda görülebileceği gibi, Türk Lirası ocak ayında dolar karşısında yüzde yarım değer kaybetti. Gelişen ülke kurları yüzde 1.65 kayıplı olduğuna göre, para birimi kanalından Türkiye’ye bulaşan etki oldukça az, hatta yok denilebilir.
-Türkiye riskini yansıtan CDS oranları da ocak ayında gerilemeye devam etti. 239.72’ye inen CDS’ler yüzde 14 düştü. Türkiye riski bu oranda azıldı, demek.
-Yine İstanbul Borsası’nın ocak ayı performansı da yüzde 1.5 pozitif çıktı. Halbuki aynı dönemde gelişmekte olan borsalar yüzde 4.7 düştü.
-Türkiye’nin küresel dalgaya karşı dirençli çıkmasında içine girdiği konjonktürün payı var. Ekonomi daralmadan büyümeye geçiyor. Buna paralel olarak finansal varlıklar da gelişmekte olan ülke varlıklarından negatif yönlü ayrışmasını kapatmaya yöneldi.
-Bir de Çin virüsünün etkileri ithalatçısı olduğumuz enerji ve emtia fiyatlarını düşürüyor.
BİZİM DE BAŞKA SORUNLARIMIZ VAR
-Çin’den gelen virüse karşı dirençli olmasına dirençliyiz, burada pek sorunumuz yok. Ancak Suriye’de sorunumuz ortaya çıktı, sanki Rusya ile bozuşuyoruz.
-Libya’da riskimiz var.
-Yurt içinde deprem bölgeleri beşik gibi sallanıyor.
-Böyle bir karmaşa içinde zor bir yıl başladı ve benzer şekilde de devam edebilir.
