2019'da ne kadar para batırdık?
Dünyanın önde gelen ticari alacak sigortası şirketlerinden Coface, 8 kademeden oluşan ülke risk değerlendirmesinde Türkiye’nin notunu bir kademe iyileştirerek C’den B’ye çıkardı.
Türkiye’de faaliyette de olan şirketin eli taşın altında. Açıkladığı nota göre fiyatlama yapıyor. Konu da alacak sigortası. Yani şirketlerin borç ödeme kapasitelerinde iyileşme var.
2019’DA 102 MİLYAR LİRA BATAK
-Açıklanan son veriler ile 2019 yılına ait çek, senet ve banka kredilerindeki batak alacak tutarını hesapladık. Senetlerde 21, çeklerde 27 ve banka kredilerinde 53.4 milyar lira olmak üzere üç kalemden oluşan batak alacak tutarı 102 milyar liraya ulaştı.
-2019 yılındaki artış tutarı 21 milyar lira ve artış oranı da yüzde 26. Önceki yıla göre iyileşme olmakla birlikte 2019 verileri oran olarak da tutar olarak da yüksek.
-Ancak eğilim ne diye bakarsak iyileşme var. Çünkü 2018 yılı çok daha kötüydü. 2019’daki 21 milyar liralık batak alacak tutarı 2018 yılında 45 milyar liraydı. Yıllık artışı da yüzde 127’yi bulmuştu.
DOPİNGLİ YIL 2017
-Bitişikte yer alan tablodan izlenebileceği gibi, 2017’de ise ekonomi zaten iyiydi. Batak tutarı stok olarak 15 milyar lira azalarak 35.5 milyar liraya inerken yüzde 29 oranında geriledi.
-Buradaki iyileşmenin bir nedeni de aynı yıl başlatılan KGF kredileriydi. Kredi Garanti Fonu’ndan alınan uygun koşullu kredilerle şirketler hem banka kredilerini kapatma ve azaltma hem de çek ve senetten oluşan piyasaya borçlarını küçültme yoluna gittiler.
KUR, FAİZ VE BÜYÜME ŞOKU
-2018 yılında batak tutarının da oranının da sıçramasında kur, faiz ve büyüme şokunun aynı anda yaşanmasının etkisi büyüktü. Borç ödeme gücü azalan şirketler yatırım yerine yükümlülüklerini azaltma yoluna gittiler.
-Şirketler dövizdeki açık pozisyonlarını 222 milyar dolardan 175 milyar dolara düşürdüler. Yurtiçinde kullanılan ticari krediler de henüz şok döneminin üzerine çıkabilmiş değil.
150 MİLYAR BANKA ALACAĞI SORUNLU
-2019 yılında ise daha ihtiyatlı tutum izlenmesi sonucu çeklerde karşılıksız çıkma oranında yüzde 7 azalma meydana geldi. Senetlerde protesto edilen tutar ise yüzde 12.8 düzeyinde kaldı.
-En büyük artış ise bankaların tahsili gecikmiş alacaklarında meydana geldi. Bu kalemde 53.4 milyar liralık veya yüzde 64 oranında artış meydana geldi. Bankaların tahsili gecikmiş alacak tutarı 96.6 milyar liradan 150 milyar liraya ulaştı.
ASIL ÇÖZÜM BÜYÜMEDE
-Alacakların tahsilinde de, şirketlerin borç ödeme kabiliyetinin artmasında asıl çözüm ekonomik büyümede. Bu yönde geçen yılın son çeyreği net pozitif sonuç verdi. Yüzde 5 dolayında büyüme bekliyoruz.
-Bu yıla da benzer tempoda başladık denilebilir. İthalat aralık ayında yüzde 15 artmıştı. Ocak ayındaki artışı da Ticaret Bakanlığı’nın öncü verilerine göre yüzde 19 düzeyinde.
-İthalatın içeriği ise daha önemli. Yatırım malları ithalatında artış yüzde 45. Ara malları ve hammadde ithalat artışı da yüzde 15. Bunlar yatırımda ve üretimde kullanılacak.
22 AY SONRA GELEN BÜYÜME
-Zaten sanayi sektörü ocak ayında 22 ay sonra ilk kez genişleme eğilimi gösterdi. İSO’nun İmalat Sanayi Satın Alma Endeksi PMI ocak değeri, 2018 Ocak ayından sonra ilk kez sınır değer olan 50’nin üzerine çıkarak 51.3’e yükseldi. Sanayideki istihdam da artıyor.
-Endeksi hazırlayan IHS Markit Direktör Yardımcısı Andrew Harker “PMI verileri ve resmi veriler arasındaki ilişki, yılın başında sanayi üretiminde yüzde 5’in üzerinde bir yıllık büyüme performansına işaret ediyor” dedi.
