Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin
        Sesli Dinle
        0:00 / 0:00

        Yılın ilk yarısı itibariyle bütçe açığı yüzde 39 büyüdü. 78.5 milyar lira olan geçen yılki açık bu yıl 109.5 milyar liraya çıktı. Artış 21 milyar lira ile sınırlı kaldı denilebilir.

        Geçen yılın ilk yarısında ekonomi gerileme eğiliminde olduğundan vergi gelirleri düşüktü. Bu yıl pandemiye rağmen vergi gelirlerinde artış meydana gelmesi bundan. Vergi gelirleri haziranda yüzde 23.5, 6 aylık dönemde yüzde 9.2 arttı.

        VERGİLER DE AÇIK DA ARTTI

        -Vergi gelirlerindeki bu artış bütçe açığının büyümesini önleyemedi. Çünkü harcamalar hem pandemi nedeniyle faiz dışında, hem de faiz olarak sıçradı.

        -Elbette bu açık da borçlanmayla finanse edildi. 110 milyar liralık açığın yılın ilk çeyrek sonundaki GSYH’ya oranı yüzde 2.5’e geliyor.

        -Açığın yılın ikinci yarısında biraz daha yüksek çıkması normaldir. Bunun bir nedeni koronavirüs etkisinin yılın ikinci çeyreğiyle sınırlı kalmasına karşılık ikinci yarının tümünde geçerli olmasıdır. Dolayısıyla ilk çeyrek normal geçti ve bütçe açığını daha büyütücü etki yapmadı.

        AÇIKLA YOLA DEVAM

        -Bu çerçevede yılın ikinci yarısında devlet yardımlarının, sağlık ve sosyal yardımların, istihdam yardımlarının yıl boyunca devam etmesi gerekiyor.

        REKLAM

        -Özel sektör ve turizm ağır yaralı. İhracat düşüyor. Şirket karları düşük seyrediyor. Sermaye takviyesine ihtiyaç var. O sermaye de kimsede yok.

        -Çünkü ekonomi son iki yıldır ortalama bazda yüzde 2 zor büyüdü. Bütün bu nedenlerden dolayı bütçe açık vermeye devam edecek gibi görünüyor.

        -Genelde yılın ikinci yarısında açık daha yüksek çıkar. Özellikle de aralık ayında. İlk yarıdaki açığın GSYH’ya oranı yüzde 2.5, ikinci yarıda daha fazla olacağını tahmin edersek yüzde 5’in üzerinde bir orana çıkarız.

        SONBAHAR KAVŞAĞI

        -Bu yıl için sorun değil. Yüzde 33’ün üzerine eklendiğinde yüzde 40’a çıkar. Bu oran da gelişmekte olan ülkeler ortalamasında.

        -Sonbahar ve kışa doğru pandeminin seyri iyice netleşebilir. İlaç geliştirme ve aşı bulunması konusu da, ikinci dalganın gücü de açıklığa kavuşabilir. Buna bağlı olarak pandeminin ne zaman etkisini kaybedeceği aşağı yukarı belli olabilir.

        -Pandeminin seyrinde belirginlik sağlanması ekonomiler için yeni rotalar ve yol haritalarının hazırlanmasına fırsat yaratabilir. Hem pandemi hem de ekonomiler için sonbahar yeni bir kavşak noktası özelliği taşıyor.

        BU YILKİ PROGRAMIN ÖZELLİĞİ

        -Türkiye’nin ekim itibariyle üç yıllık ekonomi programları yayımlanır. Bu yılkinin önemi 2021, 2022 ve 2023 yıllarının kapsanacak olması ve Cumhuriyetin 100’üncü yılının ekonomik hedeflerinin belirlenmesi.

        -100. yıl olması nedeniyle daha farklı ve iddialı bir ekonomi programı pekala ortaya konulabilir. Hatta 100. yıldan bir çıpa olarak yararlanılabilir de. Cumhuriyet de 100’üncü yılında daha coşkulu kutlanır.

        HİKAYE YAZMA FIRSATI

        -Ekonomide planlı programlı gidiş, daha geniş katılımı mümkün kılar, hareketi güçlendirir. Ekonominin nereden nereye götürülmek istendiğine açıklık getirir. Daha kurallı gidişi beraberinde getirir. Gereksiz yatırımlardan ve harcamalardan korur. Yerli ve yabancılara yeni bir hikaye anlatma fırsatını verir.

        REKLAM

        -Plansız ve programsız gidiş ise vasatlığa yol açar. Seçiciliği yok eder. Kaynak israfına yol açar. Dışlayıcı olur.

        KİMİN HİKAYESİ OLACAK?

        -Sadece program yapmakla da bitmez. Programı yapanlar da programa inanmalı ve dört elle sarılmalı.

        -Zaman kaybetmezsek bir ekonomik programı, pandemi sonrası ekonominin yol haritasını hazırlar ve 100. Yıla daha güçlü pekala girebiliriz.

        -Aksi ise en zor koşullarda bir programa karar vermek olacak. Birinde anlatacağımız hikayeyi biz yazarken, diğerinde koşulların dikte ettiği hikaye olacak.

        Kısaca hikayesiz yürümez.

        Diğer Yazılar