Asya'dan gelen haberler iyi değil...
Son 1 haftada Asya’da faizlerde ciddi yükselişler var. 10 yıllık tahvil faizleri bu süre içinde Hong Kong’da 100 baz puan, Endonezya’da 80 baz puan Çin’de 70 baz puan arttı. Bunlar belki ilk etapta kulağa yüksek gelmiyor olabilir. Ama Çin örneğinden devam edersek; 10 yıllık yuan cinsi devlet tahvili yüzde 3.4 faiz ile son 1.5 yılın en yüksek faizine ulaştı. Diğer yandan Asya kurları da bu ara oldukça huzursuz. Son 1.5 aylık periyotta, Malezya Ringiti yüzde 6, Singapur Doları yüzde 4, Çin Yuanı da yüzde 2.5 değer kaybetti .Peki Asya’da, aslında daha önemlisi Çin’de neler oluyor?
TRUMP’IN ATAMALARIYLA ÇİN’DE SIKINTILAR ARTTI
Bilindiği üzere ABD Başkanı seçilen Donald Trump, vaatleri arasına “Çin’e yüzde 45 vergi” gibi birçok insanın kulağına “absürd” gelen açıklamaları da eklemişti. Ancak bir çoklarının beklediğinin aksine, Trump seçilince başta Çin yetkilileri olmak üzere herkesi bir tedirginlik aldı. Hatta bu tedirginlik Trump’ın Milli Ticaret Konseyi’ne Harvard’lı profesör Peter Navarro’yu başdanışman olarak ataması ile iyice arttı. Peter Navarro, başkanlık seçimleri sırasında Trump’a danışmanlık vermiş ve özellikle iki önemli kitabı “Yaklaşan Çin Savaşları” ve “Çin’den Gelen Ölüm” ile ünlü bir hoca. Dolayısıyla Trump’ın Navarro seçimi ister istemez önümüzdeki sene ABD-Çin ticaret savaşları konusunda tedirginliğiartırıyor.
Çin ve ABD arasında toplam yaklaşık 600 milyar dolarlık ticaret hacmi var. Çin, ABD’ye 480 milyar dolarlık ihracat yapıyor. Yani ibre çok net Çin’in lehine. Hatta bir başka ifade ile ABD, Çin’in net 340 milyar dolar ticaret fazlası ile en fazla mal sattığı ülke. Peki Çin kimden mal alıyor? İlk sırada 174 milyar dolar ile G. Kore geliyor. Ayrıca Malezya 55 milyar dolar, Tayland 40 milyar dolar, Endonezya ve Filipinler de yine 20’er milyar dolar ile Çin’e en fazla ihracat yapan ülkeler arasında.
Eğer ABD Çin’e gerçekten ciddi vergi uygulamasına geçecekse bu hem Çin’i hem de Çin’e mal satan diğer Asya ülkelerini oldukça zor duruma düşürecektir.
ÇİN TAHVİL PİYASASI ZOR GÜNLER GEÇİRİYOR
ABD ile yaşanan ticaret krizi devam ederken Çin’de diğer yandan da tahvil bono piyasasında bir kriz patlak verdi. Bilindiği üzere Çin, borç/ GSYH oranı yüzde 245’lerde olan bir ülke. Bu borçların çok büyük bir bölümü de gerek kamunun gerekse özel sektörün tahvil ihraçları sayesinde yaratılmış. Yaklaşık 10.5trilyon dolarlık bir ekonomi olan Çin’in tahvil piyasasının büyüklüğü 9 trilyon dolar. Bu piyasanın bu kadar büyümesinin en büyük sebebi de kamu bankalarının yaptığı tahvil ihraçları. İşte bu piyasada son birkaç hafta içinde oldukça sert faiz yükselişleri görülmeye başlandı. Aslında bu tahvil stokunun çok küçük bir bölümü, yüzde 4’ü yabancıların elinde. Ancak hem içeride artan enflasyon, hem yılbaşından beri ABD Doları’na karşı yüzde 7’ye yaklaşan Çin Yuanı’nın devalüasyonu Çin bankalarının bu ihraçları eskisi kadar rahat yapamamasına neden oluyor. Bankalar yeni ihraçlarda daha agresif faizler ödeyince, Çinli şirketlerin tahvil ihraçlarındaki ödemesi gereken ekstra faiz daha fazla can acıtıyor. Bu sebeple son dönemde 40’tan fazla şirket yapması gereken ihraçları iptal etti. Ancak tahvil ihracı ile Çinli mudilerin ellerindeki birikimlerin reel sektöre aktarılması aslında Çin’in nerede ise ekonomide “devlet eliyle kaynak yaratılması” projesi. Bu açıdan bu “zincirin” bozulması, Çin’in kabullenebileceği bir şey değil. Yetkililerin bu konuda aldığı ilk önlem ise yerel para cinsinden tahvil piyasasındaki düzenlemeleri yabancılar için hafifleterek ekstra 150 milyar dolarlık bir giriş sağlamak.
Görüldüğü üzere Asya’da başta Çin olmak üzere herkesin keyfi kaçık. Bunun da temel sebebi; ABD’de faizler yükselip, büyüme oranları yukarı revize edildikçe daha önce emaneten Asya’ya gelmiş paranın geri dönme isteği. Bir de bunun üzerine bu süreçte zenginleşen Asyalıların “Biz de paramızın bir kısmını yüksek faiz ve büyüme vaat eden Batı’ya yatırmak istiyoruz” demesi eklenince olay birçok ülke için daha can sıkıcı oluyor.
