Pazarlamak ya da pazarlamamak: Formül Mamalar
1980’LER Türkiye’de emzirmenin değil mama vermenin popüler olduğu yıllar. O zamanlar anneler yeni yeni pazarlanmaya başlanan ‘Avrupa laboratuvarlarında yapılmış yüksek teknoloji ürünü mamaların’ annenin sütünden daha faydalı olacağına inanmışlar bir şekilde. Ben ve akranlarım bu pazarlama stratejisinin kurbanlarıyız genellikle. Emzirilme süremiz 6 ayı pek bulmaz.
Bu sadece bize özgü bir tutum olmasa gerek. 1981 yılında Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF ortaklığıyla hazırlanan ‘Anne Sütü Muadillerinin Pazarlanmasıyla İlgili Uluslararası Yasa’ ile mama firmalarının pazarlama faaliyetlerinin sınırları çizilerek yürürlüğe girmiş. ‘WHO Code’ ya da ‘Mama Kodu’ olarak da bilinen yasa, bebekler için emzirmeye ve anne sütüne alternatif olarak kullanılan tüm ürünleri kapsıyor. Ocak ayında WHO (Dünya Sağlık Örgütü) tarafından yayınlanan bir rapora göre, çoğu ülkede emzirmeyi koruyucu yasalar yeterli değil ya da olması gerektiği gibi uygulanmıyor. 194 ülkeden yalnızca 39’unda Mama Kodu’nun uygulanmasına dair kapsamlı bir mevzuat söz konusu. 135 ülkedeyse yasa kısmi olarak uygulanıyor.
İngiltere’nin saygın medikal dergisi The Lancet, son sayısında formül sütlerin pazarlamalarına yönelik mevcut olandan daha sıkı bir düzenleme gerektiğini vurguladı. Lancet’in önerdiği kısıtlamalardan biri de mama markalarının sosyal medya kanallarındaki iletişimine yönelik. Lancet editörü, formül mamaların pazarlanmasının tütün ve şekerin reklamının yapılması gibi halk sağlığı için tehdit olduğunu ifade ediyor.
Mama Kodu nedir?
ANNE Sütü Muadillerinin Pazarlanmasıyla İlgili Uluslararası Yasa diyor ki:
■ Anne sütü yerine kullanılabilecek ürünlerin (yani mamaların, biberonların, emziklerin, vb.) reklam ya da başka yollarla tanıtımı yapılmaz.
■ Mama numuneleri veya bebek beslenmesinde kullanılan biberon gibi malzemeler serbest bir şekilde annelere dağıtılmaz.
■ Mama firmasının pazarlama personeli anneler ve anne adayları ile doğrudan ya da dolaylı bir şekilde temas kurmaz; anneler ve anne adaylarına yönelik eğitici bir işlev üstlenmez.
■ Mama üreticileri ve dağıtıcıları mama ya da biberonla beslenmenin yaygınlaşmasına yol açabilecek hiçbir nesne ya da aracı armağan olarak dağıtmaz.
■ Mamaların satışı için tüketiciyi etkileyecek indirimli satış kampanyaları, perakende satışı artırmak için özel gösteriler, stantlar, vb. yapılmaz.
■ Sağlık çalışanlarına mama örnekleri veya hediyeler verilmez.
■ Yazılı ve görsel materyallerde ve mamaların etiketlerinde, mamayla beslenmenin ideal ya da anne sütüne eşdeğer olduğunu gösterir biçimde bebeklerle mamaların (ve biberonların) bir arada resimleri bulunmaz.
■ Yazılı ve görsel materyallerde emzirmenin yararları ve üstünlüğü, emzirme konusunda yapılacak hazırlıklar, kısmen biberonla beslemenin emzirme üzerindeki olumsuz etkisi, emzirmeme kararından geri dönüşün zorluğu, gerekli olduğunda bebek mamasının doğru kullanımı, mama kullanımının masrafları ve mali boyutu, mamaların gereksiz kullanımının yarattığı sağlık felaketleri konusunda bilgiler bulunur.
■ Sağlık çalışanları mamalar hakkında pazarlama mesajları ile değil, bilimsel ve tam (olgulara, gerçeklere dayanan) bir şekilde bilgilendirilir.
■ Mama firmaları sağlık çalışanlarına hiçbir maddi teşvik veremez.
Ne Var Ne Yok
Atölye Çamur
2014 yılından beri farklı yerlerde çocuklarla birlikte kerpiçten heykeller yapan Naturpirat- Atölye Çamur, havaların güzelleşmesiyle birlikte etkinliklerine yeniden başladı. Ana malzeme olan killi toprak, su, kum ve samanla karıştırılarak kerpiç haline getiriliyor. Çamurla eğlenmek için pek fazla bir koşul yok. Kirlendiği için üzülmeyeceğiniz kıyafetler giymeniz, 2 yaştan büyük olmanız ve merak etmeniz, ister ailenizle ister arkadaşlarınızla ya da tek başınıza Gitte, Eda, Tansu ya da Billur’un yanına gitmeniz yeterli.
29 Mayıs ve 12 Haziran atölyeleri için hâlâ yer var. Detaylar için: info@naturpirat. com, www.facebook. com/naturpirat
Kısa kısa...
■ Yasa, mamaların üretilmesini ya da gerektiğinde sağlık çalışanları tarafından önerilmesini engellemiyor. Engellemeye çalıştığı şey mamanın pazarlanması.
■ 2009 yılında global formül mama pazarı 22.5 milyar Euro hacme sahipken, bu rakam 2014 yılında 40 milyar Euro’ya çıkmış.
■ Dünya Sağlık Örgütü doğumu takiben ilk saat içinde, 6 ay boyunca başka hiçbir şey verilmeden, ardından da katı gıdalarla birlikte 2 yaşına kadar emzirmeyi öneriyor.
