Menstrual devrim
TAM 85 yıldır belirgin bir inovasyon geçirmemiş bir alan var endüstride. Şaşırtıcı bir durum bu. Televizyonlar, telefonlar, montlar, ayakkabılar teknolojiyle birlikte çılgınca gelişir ve değişirken kadın hijyen ürünleri pazarı 1931’de icat edilen tamponla birlikte donmuş kalmış.
Oysa maddi getirisi de büyük bu pazarın: 2017 beklentisi “15.2 milyar dolar”. Neden ki donmuş o zaman? Bu sorunun cevabı tek yönlü verilebilecek gibi değil. Çok yönlü ve gariptir ki tüm bu yönler daha çok yeni konuşulmaya başlandı. Neden?
Dünya üzerindeki 3.21 milyar kadının her birinin ortalama 30 yıl boyunca, her ay yaşadıkları bir olay bu: Regl, periyot, menstruasyon, âdet görme, ay hali... Daha birçok ismi var; fısıltıyla söylenen, saklanan, ayıp, kirli, müstehcen addedilen.
Neden? Her kadının başına gelen bir şey nasıl ayıp olur? Bu yazıyı yazmadan önce uzunca düşündüm. İlk defa regl olduğunda tokat yiyen kızların ülkesi burası biliyorum. “Buna gelmeden önce başka konu mu kalmadı çözülecek” diyenler de çıkacak biliyorum. Lakin bize gelmesi daha uzun sürer diye dünyada olanlardan tarafa da mı bakmayalım?
*
2015 yılı, menstruasyonun sadece kadınlar değil erkekler ve politikacılar tarafından da konuşulmaya başlandığı, bu konuda kampanyalar, bilinçlendirme çalışmaları ve inovasyonların harekete geçtiği bir yıl oldu. Çok basit. Bir kadın (Rupi Kaur) Instagram’a sabah uyandığında kanla lekelenmiş pijamasıyla yatağındaki pozunu koydu. Başka bir kadın (Kiran Gandhi) tampon ya da ped gibi herhangi bir hijyen ürünü kullanmadan maraton koştu.
85 yıldır yeni ürün geliştirilmemiş sektöre bu bilinçlendirme sayesinde hareket geldi. New York’lu bir grup kadın “Thinx” markasıyla âdet döneminde giyilebilecek iç çamaşırları tasarladılar. Çamaşırların fiyatları 24 ile 38 dolar arasında değişiyor. Özelliği ise yıkanıp tekrar kullanılabilmeleri. Yani üç tane bu çamaşırdan alırsanız muhtemelen 5 sene civarında regl dönemlerinizde kullanabileceksiniz. Hem çevreye katkıda bulunacaksınız (atık yok), hem de cüzdanınıza.
Bir de “menstrual kap” diye bir ürün var. Duygu İslamoğlu’nun “Hthayat. com” için yaptığı haberde menstrual kap şöyle anlatılıyor: “Silica isimli doğal malzemeden üretilen bu kaplar içeriye yerleştirilerek kullanılıyor. Günde iki ya da üç defa kabı dışarı çıkarıp boşaltıyorsunuz ve temizledikten sonra tekrar kullanıyorsunuz. En güzel taraflarından biri de, uzun süre kullanılabiliyor oluşu: 2-3 yıl boyunca tek bir menstruasyon ürünü. Hatta bazı markalarınki 10 yıl kadar kullanılabiliyor!”
*
Şimdi siz bu yazıyı okurken “Iyyy” diyorsanız eğer, dünya sizin gittiğinizden farklı bir tarafa doğru evriliyor, bunu bilmeniz lazım.
Ayrıca bu gidişatın ayıpla, günahla, kirlilikle, mahremiyetle filan da ilgisi yok. Kabul edelim. Kanıyoruz ve artık televizyonda hijyenik ped reklamları gördüğümüzde anne babamızdan utandığımız devirler geride kaldı.
Milenyal kuşağın kadınları (belki de hiçbir ülkede), fonksiyonlarından utanmayacak kadar iyi bir ilişki halindeler kendi bedenleriyle. Bunun sonucunda da menstruasyon ya da kullanmayı tercih ettiğiniz kelime her ne ise bu artık daha sık konuşulacak, üzerinde düşünülecek ve normalize edilecek.
