O ne öksürük öyle!
Öksürük nedir?
Öksürük, hava yollarından kalkan bir tepki ya da reflekstir.
Hava yollarının irrite olması nedeniyle akciğerlerdeki havanın gürültülü bir şekilde dışarı çıkmasından ötürü olur. Hava yollarındaki irritasyona spazm adı da verilir.
Burun, boğaz ve sinüslerden gelen akıntılar ya da bronşlardan gelen salgılar ve hava yollarına kaçan yabancı cisimler hava yollarında spazma neden olurlar.
—Kaç tür öksürük vardır?
Başlıca iki tür öksürük vardır: Kuru ve yaş öksürük. Süresine göre de akut ve kronik olarak adlandırılır.
Üç haftadan uzun süren öksürüklere kronik öksürük denir. Kronik öksürük yaşam kalitesini düşürür, uykusuzluk ve yorgunluğa yol açar.
Kuru öksürük, balgam içermeyen öksürüktür.
Yaş öksürük ise balgamla birlikte olan öksürüktür.
Kuru öksürükle karakterize hastalıklar, genellikle üst solunum yollarına ait enfeksiyonlardır. Nezle ve soğuk algınlığına bağlı öksürükler kurudur. Psikolojik öksürükler de kurudurlar.
Bunlar tik haline getirilmiş öksürüklerdir.
Anksiyete ve depresyon durumlarında sık görülürler. Kuru öksürükler genelde akut öksürüklerdir.
Yaş öksürükler genellikle alt solunum yollarına ait enfeksiyonlardan ileri gelirler. Bronşit, bronşektazi, akciğer apsesi, pnömoni başlıcalarıdır. Yaş öksürükler genelde kronik öksürüklerdir.
En fazla sekresyon yani balgam, bronşektazi ve akciğer apsesinde görülür.
Astım öksürüğü yaştır, ancak balgam çıkarmak oldukça zordur. Bu, şiddetli bronş spazmından ötürüdür.
Pnömoni başlangıcında öksürük kurudur. İlerlemiş pnömonide ise öksürük yaş ve sürekli olur. Göğüs ağrısı sık olarak dile getirilir.
—Kalp yetmezliği öksürüğe yol açar mı?
Evet, kalp yetmezliği de öksürüğe yol açar. Kalp yetmezliğinde öksürük genelde yatınca ortaya çıkar. Oturunca ya da ayağa kalkınca hafifler. Öksürükle birlikte pembe renkli balgam gelebilir.
—Öksürüğe yol açan ilaçlar nelerdir?
Öksürüğe yol açan ilaçların önde gelenleri hipertansiyon tedavisinde kullanılan ACE inhibitörleridir. ACE inhibitörü kullananların yüzde on ya da on beşinde öksürük vardır. İkinci sırayı beta blokerler alırlar.
—Reflü öksürüğü ne demektir?
Gastroözefajial reflünün(GÖR) neden olduğu öksürüktür. GÖR, üst ve alt solunum yollarının kronik enfeksiyonlarına neden olur. Öte yandan mide fıtığı ve yemek borusu divertikülleri de kuru öksürüğe yol açabilirler.
—Kronik öksürük nasıl izlenir?
Önce akciğer grafisi çekilir, duruma göre kan sayımı, solunum fonksiyon testleri, alerji testleri ve akciğer tomografisi istenir. Reflü kuşkusu varsa endoskopi, tümör kuşkusu var ise bronkoskopi yapılır.
Ne yapmalıyız?
—Bol sıvı tüketin
—Odanızı sık sık havalandırın
—Toz ve polenlerden uzak durun
—Sigaradan uzak durun
Kronik öksürük nedenleri
—KOAH
—Gastroözefajial reflü hastalığı (GÖRH)
—Sinüzit
—Alerji
—İlaçlar
—Sigara
—Kirli hava
—Kanser
