Halsiz ve yorgun musun?
Halsizlik, yorgunluk ve solgunluk demir eksikliği nedeniyle en sık dile getirilen yakınmalardır.
Üşüme, çarpıntı, nefes darlığı, göğüs ağrısı, unutkanlık ve konsantrasyon güçlüğü de ilerlemiş demir eksikliğinde sıklıkla dile getirilir. Kronik demir eksikliği dudak köşelerinde çatlama, dilde kızarma, tırnaklarda zayıflama ve boyuna çizgilere yol açar.
En nihayetinde tedaviye dirençli kalp yetmezliği gelişebilir ki bu, oldukça dramatik seyreder.
Demir eksikliği anemisi, demir eksikliğine bağlı olarak gelişen kansızlık demektir. Demir eksikliği anemisi, dünyada en sık görülen anemi türüdür.
Demir eksilince kandaki hemoglobin değeri düşer. Hemoglobin, kırmızı kan hücreleri içindeki demir ile birleşmiş olan proteindir. Hemoglobinin görevi, akciğerlerden aldığı oksijeni vücudun tüm hücrelerine ulaştırmaktır.
Anemi, hemoglobin seviyesinin kadınlarda yüzde 12 gr/dl, erkeklerde yüzde 14 gr/dl altına düşmesi demektir.
—İhtiyacımız olan demir nasıl sağlanır?
İhtiyacımız olan demir, besinlerden ve kendi kan hücrelerimizin yıkımı sonucu açığa çıkan demirden sağlanır. Yetişkinlerde günlük demir gereksinimi 1-3 mg, kaybı ise 1 mg’dır. Demir; dışkı, idrar ve ter yoluyla kaybedilir. Menstruasyon, gebelik ve emzirme dönemlerinde kayıp daha fazla olur.
—Neden olur?
Demir eksikliği fizyolojik ve patolojik nedenlerden ötürü olur. Fizyolojik nedenler en sık kadınlar ve çocuklarda görülür. Kadınlarda menstruasyon ve gebelik, çocuklarda ise gelişme dönemi fizyolojik nedenlerdir.
Mide-bağırsak kanserleri, iyi huylu mide tümörleri, onikiparmak bağırsağı ülserleri, bağırsak divertikülleri gizli kanamalara yol açarak demir eksikliği anemisine yol açarlar.
Aspirin ve romatizma ilaçları gizli ya da açık kanamalara yol açarak demir eksikliğine neden olurlar.
Çocuklar ve yaşlılarda bağırsak parazitleri demir eksikliğine yol açan diğer nedenlerdir.
Kronik hastalık anemisi ile karışır!
Demir eksikliği anemisi ile kronik hastalık anemisi birbirlerine çok benzerler. İkisini ayırt etmede RDW testi yardımcı olur. RDW, kırmızı küre dağılım genişliği demektir. Demir eksikliği anemisinde ilk anormal bulgu RDW artışıdır.
—Anemi bir hastalık değildir, bulgudur!
Anemi bir hastalık değildir, ateş, öksürük, ishal gibi bir bulgudur. Demir eksikliği anemisi de öyledir. “Demir eksik” tamam da, “Neden demir eksik?” sorusuna tatmin edici bir yanıt almadan asla demir tedavisine başlanmaz. Demir eksikliği var ise önce nedeni sorgulanır sonra tedavi edilir.
—Başlıca demir kaynakları nelerdir?
Demir, en fazla et ve et ürünlerinde bulunur, ardından balık ve yumurta gelir. Diğer demir kaynakları kepek, çavdar ve sebzelerdir. Vejetaryen beslenenlerde demir eksikliği anemisi sık görülür.
—Nasıl tedavi edilir?
Demir eksikliği anemisinin tedavisi ağızdan ya da enjeksiyon formunda ilaçlarla yapılır. Ağız yoluyla demir bileşenleri aç karına alınmalı, süt ve süt ürünleri ile birlikte kullanılmamalıdır. C vitamini bağırsaklardan demir emilimini arttırdığı için yararlıdır.
—Demir eksikliğine yol açan durumlar
—Gizli ya da açık kanamalar
—Yetersiz demir tüketimi
—Kronik hastalıklar
lBağırsak hastalıkları
