Çaya çorbaya statin olmaz!
Kolesterol, tüm hücrelerimizin temel yapı taşıdır. Kolesterol olmazsa hücre de olmaz, yaşam da olmaz, canlı da kalmaz. Ayrıca birçok enzim ve hormonların da iskeletini oluşturur. Kortizol ve cinsiyet hormonlarının hammaddesi kolesteroldür.
Kolesterolün büyük bir kısmı karaciğer tarafından üretilir. Daha az oranda ise besinlerle alınır.
Kolesterol içeren besinler, hayvansal besinlerdir yani et ve süt ürünleridir. Sebze, meyve ve tahıllarda kolesterol bulunmaz.
Kolesterol neden yükselir?
Kolesterol yüksekliğinin en başta gelen nedeni vücut tarafından aşırı derecede sentez edilmesidir. Sanılanın aksine fazla hayvansal ürünler tüketmek kolesterol artışına o kadar etkili değildir. Bazı hastalıklar ve ilaçlar kolesterol yükselmesine neden olurlar ki bu hastalıkların başında diyabet gelir. Diğerleri hipotiroidi ve kronik böbrek yetmezliğidir. Kolesterol yükselmesine yol açan ilaçlar ise diüretikler, beta blokerler, anabolizanlar ve antipsikotiklerdir.
LDL kolesterol nedir?
Kolesterol, karaciğer ile hücreler arasında taşınır. Bu taşıma işi özgün bir takım proteinlerle yapılır. Kolesterolle yüklenmiş olan bu proteinlere lipoprotein adı verilir.
LDL kolesterol, düşük dansiteli lipoprotein ile taşınan kolesterol demektir. Kötü kolesterol olarak bilinir.
Yüksek düzeylere ulaşan LDL kolesterol damar duvarlarında birikir. Bu birikim pıhtılaşma ve damar tıkanıklığına yol açtığı için “kötü” kolesterol olarak itham edilir.
HDL kolesterol nedir?
Yüksek dansiteli lipoprotein ile taşınan kolesterol demektir. İyi kolesterol olarak da bilinir.
HDL kolesterol, LDL kolesterol gibi damarlarda birikmez. Hatta biriken LDL kolesterolü önüne katarak süpürür. HDL kolesterolü yüksek olanlarda kalp damar hastalıklarının daha az görülmesi de bundan ötürüdür.
LDL kolesterol mutlaka düşürülmeli mi?
Hayır, LDL kolesterolü düşürme kararı hastanın risk durumuna göre verilmelidir.
Yüksek riski olan kişilerde LDL kolesterolün 100 mg/dL altında tutulması idealdir. Orta riski olanlarda 130 mg/dL, riski az olanlarda ise 160 mg/dL altında olması yeterlidir.
Hipertansiyon, obezite, diabet ve birinci derece yakınlarında kalp-damar hastalığı olanlar yüksek risklidirler.
HDL kolesterol düzeyinin erkeklerde 50 mg/dL, kadınlarda 40 mg/dL nin üstünde olması idealdir.
Herkes kolesterol düşürücü alabilir mi?
Hayır, kolesterolü yüksek olan herkes ilaç almak zorunda değildir. Çaya, çorbaya statin olmaz! İlaç, ancak koruyucu önlemlere rağmen kolesterol yüksekliği sebat eden kişilerde kullanılmalıdır.
Ne yapmalıyız?
—Sigarayı bırakın
—Fazla kilolardan kurtulun
—Egzersiz yapın
—Doymuş yağları azaltın
—Lifli besinler tüketin
