Kavurma keyfi yaparken gut krizine girmeyin!
—Gut hastalığı ne demektir?
Gut hastalığı, metabolik bir eklem hastalığı olup akut ya da kronik olarak seyreder.
Gut krizi, en sık 50 yaş sonrası erkeklerde görülür. Kadınlarda ise menopozdan sonra sıktır. Gençlerde daha az görülür.
Akut gut krizi, ilgili eklemde şişme, kızarıklık, sıcaklık ve oldukça şiddetli ağrı ile karakterizedir. En sık ayak başparmağı eklemi yakalanır. Kriz periyodik ataklar halinde ortaya çıkar.
— Gut neden olur?
Kandaki ürat seviyesinin artması gut krizine yol açar. Artan ürat kristalleri eklem aralarına çökerler ve tahribat yaparlar.
Ürat taşı böbreklerin aşırı ürat tutmasından ötürüdür.
Bazı besinler ve ilaçlar ürat artışına yol açarlar. Bunların en başta gelenleri kırmızı et ve sakatatlardır. Bir zamanlar gut hastalığına zengin hastalığı denmesi de bundan ötürüdür.
Gut krizini tetikleyen başlıca ilaçlar ise tiazid grubu idrar söktürücüler ve düşük dozlarda aspirindir.
— Bulguları nelerdir?
Akut atak en sık ayak başparmağında görülür. Ayak başparmağında şiddetli ağrı ile birlikte kızarıklık ve şişme vardır. Diğer eklemler ise pek tutulmaz. Böbrekler tutulursa ürat taşları oluşur. Ürat taşları, şiddetli böbrek sancılarına neden olurlar.
Ürik asit artışı, tek bir eklem tutulması ve böbrek taşları, gut tanısı koymak için yeterlidir. Gut krizleri esnasında serum ürat seviyesinin normal sınırlarda ölçülmesi gut tanısını reddettirmez.
—Kronik gut hastalığı nasıl seyreder?
Kronik gut hastalığında eklemler deforme olmuşlardır. Krizdeki gibi çok şiddetli ağrılar yoktur. Kulak kepçesinde biriken ürat kristalleri tofüs adı verilen yumrulara neden olurlar.
—Yalancı gut nedir?
Yalancı gut hastalığında eklem aralığında ürat değil kalsiyum kristalleri birikir.
Yalancı gut, ileri yaşlarda ve artrozu olan kişilerde sık görülür.
Yalancı gut hastalığında en sık diz ve el bileği eklemleri tutulur.
—Gut nasıl tedavi edilir?
Kriz anında kesin istirahat gerekir. İlaç olarak öncelikle İndometazin türevleri tercih edilir. Ancak sindirim sistemi üzerine önemli yan etkilerinden ötürü dikkatle kullanılmaları gerekir.
Karaciğer ve böbrek fonksiyonları normal ise düşük dozlarda kolşisin kullanılır. Tüm bunlara rağmen düzelmeyen olgularda tedaviye kortizon eklenir.
Gut hastalarında ürik asit düşürücü ilaçlar rutin olarak kullanılmaz, ancak seçilmiş olgularda tercih edilir.
Serum ürat artışına yol açan ilaçlar kesilir ya da azaltılır. Alkol kesilir, şişmanlık var ise diyete alınır.
— Gut diyeti nedir?
Gut diyeti pürinden fakir diyet demektir. Bunun esası da et ve et ürünlerini kısmaktır. Onca titizliğe karşın gut diyeti ile ürik asit düzeyi 1mg/dl den daha fazla düşmez. Bu nedenle fazla abartılmamalıdır.
— Gut krizine yol açan nedenler
Düşük dozda aspirin
Diüretikler
Az su içmek
Aşırı protein tüketmek
İnsülin direnci
Hipertansiyon
Hiperparatiroidi
Hipotiroidi
Ne yapmalıyız?
— Günde en az
iki litre su için
— Alkolü azaltın
— Proteinli
besinleri azaltın
— Şişmansanız
kilo verin
— Riskli ilaçlardan uzak durun.
