Öksürük dalgası uyarıdır
Öksürük, hava yollarımıza ait bir reflekstir.
Hava yolları irrite olunca akciğerlerdeki hava gürültülü bir şekilde dışarı çıkar, bu da değişen tınılarda öksürüğe yol açar.
Bu bağlamda burun, boğaz, sinüsler ve bronşlardan gelen salgılar, hava yollarına kaçan yabancı cisimler spazma neden olarak öksürüğe yol açan başlıca etkenlerdir.
—Kaç tür öksürük vardır?
Sekresyona göre kuru ve yaş, süresine göre de akut ve kronik olmak üzere iki tür öksürük vardır.
Üç haftadan uzun süren öksürükler kronik öksürüklerdir. Kronik öksürük yaşam kalitesini düşürür, uykusuzluk ve yorgunluğa yol açar.
Kuru öksürükler balgam içermeyen öksürüklerdir. Yaş öksürükler ise balgamla birlikte olan öksürüklerdir.
Genellikle üst solunum yollarına ait enfeksiyonlar kuru öksürükle karakterizedirler. Nezle ve soğuk algınlığına bağlı öksürükler ile psikolojik öksürükler ise kuru öksürüklerdir.
Psikolojik olanlar tik haline getirilmiş öksürüklerdir, sıklıkla anksiyete ve depresyon durumlarında görülürler. Kuru öksürükler genelde akut öksürüklerdir.
Yaş öksürükler alt solunum yollarına ait enfeksiyonlardan ileri gelirler; bronşit, bronşektazi, akciğer apsesi ve pnömoni bunların başlıcalarıdır. Yaş öksürükler genelde kronik öksürüklerdir.
En fazla balgam bronşektazi ve akciğer apsesinde görülür.
Astım öksürüğü yaş olmasına rağmen balgam çıkarmak oldukça zordur.
Pnömoni başlangıcında öksürük kurudur, ilerlemiş pnömonide ise yaş ve sürekli olur, birlikte göğüs ağrısı da sık olarak dile getirilir.
Kalp yetmezliği öksürüğe yol açar. Kalp yetmezliğinde öksürük genelde yatınca ortaya çıkar, oturunca ya da ayağa kalkınca hafifler. Çoğu kez öksürükle birlikte pembe renkli balgam görülür.
—Öksürüğe yol açan ilaçlar nelerdir?
Öksürüğe yol açan ilaçların önde gelenleri hipertansiyon tedavisinde kullanılan ACE inhibitörleridir. ACE inhibitörü kullananların yüzde on ya da on beşinde öksürük vardır. İkinci sırayı beta blokerler alırlar.
—Reflü öksürüğü nedir?
Gastroözefajial reflünün(GÖR) neden olduğu öksürüktür. GÖR, üst ve alt solunum yollarının kronik enfeksiyonlarına neden olabilir. Öte yandan mide fıtığı ve yemek borusu divertikülleri de kuru öksürüğe yol açarlar.
Kronik öksürük durumunda önce akciğer grafisi çekilir, kan sayımı, solunum fonksiyon testleri, alerji testleri ve gerekirse akciğer tomografisi istenir. Reflü kuşkusu varsa endoskopi, tümör kuşkusu var ise bronkoskopi yapılır.
—Ne yapmalıyız?
* Bol sıvı tüketin
* Odanızı sık sık havalandırın
* Toz ve polenlerden uzak durun
* Sigaradan uzak durun
* Doktorunuza danışmadan ilaç kullanmayın
—Kronik öksürük nedenleri
* KOAH
*Gastroözefajial reflü hastalığı (GÖRH)
*Sinüzit
*Alerji
*İlaçlar
*Sigara
*Kirli hava
*Kanser
—Öksürük yapan ilaçlar
* ACE inhibitörleri
* Beta blokerler
* İnhale steroidler
* Omeprozol grubu ilaçlar
