Her hıçkırık masum değildir!
Yalnızca para değerlerinin saltanat kurduğu, hüküm sürdüğü; saat başı borsadöviz haberlerinin peşinde koşulduğu; gönül inceliklerinin git gide karardığı, sönüp gittiği şimdiki aşksız, duygusuz dünyamızda, leylaklar kuşanmış ‘hıçkırık’ her şeye karşın hala bir sığınak olabilir gibi geldi. Selim İleri, böyle tanıtıyor bize Kerime Nadir’in “Hıçkırık” adlı romanını..
Hıçkırık nedir?
Göğüs kafesi ile karın boşluğunu birbirinden ayıran bir kas tabakası vardır ki buna diyafram adı verilir. Diyafram, esnek bir yapıya sahiptir. Nefes aldığımızda karın boşluğuna iner, nefes verdiğimizde ise göğse doğru yükselir. Bu alçalma ve yükselmeler senkronize bir şekilde sürer gider.
Ancak bu senkronizasyon bozulduğunda ekstradan bir nefes alınır. Bu ekstra nefes, ses tellerinde titreşime yol açarak tok bir sese neden olur. Bu tok ses hıçkırıktır.
Hastalığa işaret eder mi?
Hıçkırık, bebeklikten yaşlılığa herkesde görülür. Kısa süreni kolay tolere edilir. Uzun süreni ise rahatsız edicidir, kaygı ve paniğe yol açar. Üç haftadan daha uzun süren hıçkırığa kronik hıçkırık denir. Kronik hıçkırık erkeklerde daha sık görülür. Bunun nedeni erkeklerde diyafram kaslarının daha kalın olmasıdır. Gelip geçici hıçkırıklar, sıklıkla sindirim sistemi rahatsızlıklarına bağlıdır. Ancak masum sanılan bir hıçkırığın arkasında ciddi bir pankreas iltihaplanması, safra taşı hatta kalp krizi bile olabilir.
Yemekle ilgisi nedir?
Diyafram ile yemek borusunun sinirleri birbirleri ile sıkı bir ağ örmüşlerdir. Diyafram ile mide sinirleri arasında örülen ağ ise son derece gevşektir. Yemek yerken, özellikle de acı ve baharatlı besinler tüketirken oluşan hıçkırık, işte bu ağın gevşekliğinden ötürüdür.
En sık neden olur?
‘Gör’ diye bilinen mide reflüsünde kronik hıçkırık sıktır. Hatta bazı reflü olgularında hıçkırık tek bulgudur. Yemek borusu ve mide kanserleri hıçkırığa neden olabilir. İnatçı hıçkırıklar için kapsamlı tetkikler gerekir. Bunların başında da endoskopi gelir.
Diğer nedenler nelerdir?
Kronik böbrek yetmezliğinde hıçkırık sıktır, hıçkırığın şiddeti kandaki üre seviyesi ile doğru orantılıdır. Kontrolsüz şeker hastalarında da hıçkırık görülür. Ameliyat sonrası hıçkırık anesteziden ötürüdür, kısa sürede düzelir. Karın zarına ait yerel ya da yaygın enfeksiyonlar hıçkırığa yol açarlar.
Koroner arter hastalığı hatta kalp krizi hıçkırığa neden olabilir. Aşırı yemek, acılı besinler hıçkırığa yol açarlar. Bazı ilaçlar da hıçkırığa neden olabilir. Bunların başında romatizma ilaçları, kortizon ve teskin ediciler gelir.
Ne yapmalıyız?
Kısa süreli nefes tutmak, bir kese kâğıdı içerisine nefes alıp vermek, şeker emmek, buzlu su ile gargara yapmak öncelikle deneyebileceklerinizdir, ancak zorlamadan. Bunların içinde en pratik olanı kese kağıdı yöntemidir. Bu yöntemin esası, kese kağıdı içinde soluk alıp vermektir. Korkutarak hıçkırığı gidermekten söz edenler de vardır ama pek rağbet etmeyin.
İlacı var mıdır?
Vardır ancak yan etkileri de vardır. Hıçkırık için ilaç, ancak hekim kontrolünde kullanılmalıdır. Akupunktur ve psikoterapi, kronik hıçkırık tedavisinde yararlı olabilecek diğer tedavi yöntemleridir.
Başlıca nedenleri
Aşırı yemek
* Acılı, baharatlı besinler
* Hazımsızlık
* Reflü
* İlaçlar
* Şeker hastalığı
* Kronik böbrek hastalığı
* Nörolojik hastalıklar
* Psikolojik hastalıklar
Bu ilaçlara dikkat
* Romatizma ilaçları
* Kortizon
* Bazı tansiyon ilaçları
* Teskin ediciler
