Bayram kavurmanız Gut'a bedel olmasın!
Gut hastalığı ne demektir?
Gut hastalığı, romatizma türü metabolik bir eklem hastalığıdır. Akut gut krizi ya da kronik gut artriti olarak seyreder.
Gut krizi, en sık 50 yaş sonrası erkeklerde görülür. Kadınlarda ise menopozdan sonra sıktır. Gençlerde daha az görülür.
Akut gut krizi, ilgili eklemde şişme, kızarıklık, sıcaklık ve oldukça şiddetli ağrı ile karakterizedir. Periyodik ataklar halinde ortaya çıkar. En sık ayak başparmağı eklemini yakalar. Kriz genelde tek eklemde görülür.
Gut neden olur?
Kandaki ürat seviyesinin artmasından ötürü olur. Artan ürat kristalleri eklem aralarına çöker ve tahribata yol açarlar.
Kandaki ürat düzeyi böbreklerin aşırı ürat tutmasından ötürü yükselir. Aşırı ürat üretiminin bu yükselmeye etkisi ise enderdir. Bazı besinler ve ilaçlar ürat artışını tetiklerler.
Bunların en başta gelenleri kırmızı et ve sakatatlardır. Bir zamanlar gut hastalığına zengin hastalığı denmesi de bundan ötürüdür.
Gut krizini tetikleyen başlıca ilaçlar tiazid grubu idrar söktürücüler ile düşük dozlarda aspirindir.
Bulguları nelerdir?
Ayak başparmağında şiddetli ağrı ile birlikte kızarıklık ve şişme vardır. Diğer eklemler pek tutulmaz. Böbrekler tutulursa ürat taşları oluşur. Ürat taşları, şiddetli böbrek sancılarına neden olurlar.
Ürik asit artışı, tek bir eklem hasarı ve böbrek taşları, gut tanısı koymak için yeterlidir. Gut krizleri esnasında serum ürat seviyesinin normal sınırlarda kalması gut tanısını reddettirmez.
Kronik gut hastalığı nasıl seyreder?
Kronik gut hastalığında eklemler deforme olmuşlardır. Krizlerdeki gibi çok şiddetli ağrılar olmaz. Kulak kepçesinde biriken ürat kristalleri, tofüs adı verilen yumrulara neden olurlar.
Yalancı gut hastalığı nedir?
Yalancı gut hastalığında eklem aralığında biriken ürat değil, kalsiyum kristalleridir. Yalancı gut, ileri yaşlarda artrozu olan kişilerde sıktır.
Yalancı gut hastalığında guttan farklı olarak en sık diz ve el bileği eklemleri tutulur.
Gut nasıl tedavi edilir?
Kriz anında kesin istirahat gerekir. İlaç olarak öncelikle İndometazin türevleri tercih edilir. Ancak sindirim sistemi üzerine önemli yan etkilerinden ötürü, dikkatle kullanılmaları gerekir.
Karaciğer ve böbrek fonksiyonları normal ise düşük dozlarda kolşisin kullanılır. Tüm bunlara rağmen düzelmeyen olgularda tedaviye kortizon eklenir. Gut hastalarında ürik asit düşürücü ilaçlar rutin olarak kullanmaz. Ancak seçilmiş olgulara öneririz.
Serum ürat artışına yol açan ilaçları keser ya da azaltırız. Alkol önermez, sişmanlık var ise kilo vermesini öğütleriz.
Gut diyeti nedir?
Gut diyeti, pürinden fakir diyet demektir. Esası et ve et ürünlerini azaltmaktır. Eskiden bu diyete çok önem verilirdi. Ancak tüm itinaya rağmen pürinden zayıf diyetlerin ürik asit düzeyini 1mg/dl den daha fazla düşürmediği görülmüştür.
Gut krizine yol ilaçlar
Düşük dozda aspirin
Diüretik ilaçlar
Az su içmek
Aşırı protein tüketmek
İnsülin direnci
Hipertansiyon
Hiperparatiroidi
Hipotiroidi
Ne yapmalıyız?
Günde en az iki litre su için
Alkolü azaltın
Proteinli besinleri azaltın
Şişmansanız kilo verin
İlaçlarınızı gözden geçirtin
