'Kızları 12 yıl okulda tutalım, ensest, çocuk gelinler ve şiddet azalsın'
Ensest sadece Türkiye’nin değil, tüm dünyanın sorunu. Ancak Türkiye için yeni olan, yıllardır dillendirilmeyen, hatta Türk Ceza Kanunu’nda bile yer almayan bu sorunun yeni yeni konuşulur olması. Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu (TKDF), geçtiğimiz yıl Türkiye Ensest Atlası’nı hazırladı. Türkiye Sosyoloji Derneği, bu sorunun boyutlarını raporlarla ortaya koymaya çalışıyor. Ensest, üzerinde araştırma yapmanın en zor olduğu konulardan biri, çünkü kol kırılıyor, yen içinde kalıyor. Çocuklar baba tacizine uğruyor, hatta kendi kardeşini doğuruyor, başkası yapsa kıyameti koparacak olan anne, yuvası dağılmasın diye susuyor. Kızına da “kimselere söyleme” diye tembih ediyor.
Yine de bir veri var elimizde. Türkiye Sosyoloji Derneği’nin yıllar önce hazırladığı rapora göre ensest vakalarında şöyle bir oran var: Yüzde 57 öz baba, yüzde 4 öz ağabey, yüzde 13 yakın akraba, yüzde 26 ikinci dereceden akraba.
“Nihayet sorunun varlığı yüksek sesle dillendirilebiliyor, bu bile bir şeydir” diyoruz ama, tabii bunu söylerken, geçtiğimiz hafta gündemi meşgul eden Diyanet Fetvası’nı kastetmiyoruz. Aslında kastettiğimiz tam da Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Dr. Sema Ramazanoğlu’nun sözleri, onun çözüm önerileri. Konunun bu şekilde dillendirilmesi.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Intel ve KAGİDER’in hayata geçirdiği ‘Genç Fikirler Güçlü Kadınlar’ projesinin 3 yıllık sonuçlarının aktarıldığı dünkü toplantıda Bakan Sema Ramazanoğlu, ensest ile mücadele için kız çocuklarının daha uzun süre okulda kalması gerektiğini söyledi. Ramazanoğlu’nun verdiği oranlara göre Türkiye’de kız çocuklarının okulda kalma süresi ortalama 6.7 yıl. Bu oran erkek çocuklarında 8.5 yıla çıkıyor.
Diyor ki Ramazanoğlu, “Kız çocuklarının okulu ikinci 4 yılda bırakmasının birkaç nedeni var. Birincisi işgücüne katılım. Ailede böyle bir gereklilik doğduğunda fedakarlığın ilk istendiği çocuk kız çocukları. Kız çocuğu eğer kırsalda ise aile ilçeye göndermekte çekince yaşıyor. Çünkü yurt sıkıntısı var. Oysa kızlarının okumasını babalar da istiyor. Bir kız babası nasırlı elleriyle elimi tuttu ve ‘Biz bu kızı okutmak istiyoruz, ilçeye gitsin istiyoruz, ama kalacak yer yok. Lütfen bu çocuklar için öğrenci yurtları yapın’ dedi.”
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Sema Ramazanoğlu, konuşmasını şöyle bağladı: Ensest, çocuk gelin ve kadına şiddet sorununun çözümü için kız çocuklarını 12 yıl eğitim sistemi içinde tutmamız şart. Ondan sonra güçlü bireyler olacaklar ve kendilerini koruyacaklar. Biz de Milli Eğitim Bakanlığı ile ortak bir ihtiyaç haritası çıkararak kız yurtları yapmayı programımıza aldık. Silo tipi yurtlar istemiyoruz. İçinde sanat atölyelerinin de olduğu butik kız yurtları yapacağız.
Enseste ortam hazırlayan, kızların küçük yaşta eğitim hayatından kopması. Çocuk gelinlerde yakınların tacizine uğrama vakalarına daha çok rastlanıyor. Kız çocukları, eğitim hayatlarına devam ettiklerinde işgücüne katılım şansları artıyor. Kendine güveni gelen çocuk, daha zor boyun eğiyor.
İÇİNDE BEYAZ ATLI PRENSİN GEÇMEDİĞİ MASALLAR GEREK
‘Genç Fikirler Güçlü Kadınlar’ projesi kapsamında 3 yılda Kütahya, Erzurum, Gaziantep, Sakarya, Trabzon ve Adana olmak üzere 6 ilde fikir kampları gerçekleştirildi. Kamplara katılan 500 genç, kadınların karşılaştıkları toplumsal sorunlara teknoloji destekli çözüm önerileri sağlayacak sosyal girişimcilik projeleri geliştirdi.
Her bir kampta seçilen en iyi 3 proje, 12 hafta boyunca rehberleri ve mentorlarıyla birlikte fizibilite çalışmaları yürütmeleri ve projelerini hayata geçirmek için iş planlarını son haline getirmeleri için desteklendi. Mentor desteğinin yanı sıra, gruplar projelerine gereken desteği ve fonu bulabilecekleri yarışmalara ve internet sitelerine yönlendirildi ve bu ekiplerin gelişimleri düzenli olarak takip edildi.
Öne çıkan projeler fırsat eşitliği ve dezavantajları aşmaya yönelik.
Örneğin sosyal sorunlara yönelik projeler arasında trafikte tacize uğrayan kadınların polis ve ceza avukatlarına en kısa sürede ulaşabilmesini sağlayan ‘Trafikte Tehlike Butonu’ projesi ve kadınların internet ve bilişim teknolojilerini kullanma oranlarını artırmak için 16-45 yaş arası ev kadınlarını hedef alan ve önceden belirlenen semt pazarları ve çevrelerine yerleştirilecek ‘Bilişim ve Teknoloji Karavanı’ projesi yer aldı.
TEKNOLOJİYLE FIRSAT EŞİTLİĞİ
Teknolojiyi kullanarak fırsat eşitliği sunmayı hedefleyen projeler arasında ise engelli kadınların, internet ve bilgisayar kullanımlarını teşvik etmek için tasarlanan eğitim programı ‘Teknolojide Engel Yok’ öne çıktı. Cinsiyet eşitliğini vurgulayan projeler arasında akıllı telefonlarda ve tabletlerde kolaylıkla kullanılabilecek, cinsiyetçi kalıpların dışına çıkan, 3-12 yaş arası Z kuşağına kötü cadının olmadığı, beyaz atlı prensin kurtarıcı olarak atı ile gelmediği, kadının kendine yetebildiğini anlatan sesli masallar sunan proje ile 6-10 yaş aralığındaki çocukların ailelerine oynayacakları toplumsal cinsiyet eşitliği konulu ‘Temel=Fadime’ projesi dikkat çekti. Rol model ve girişimci kadınları diğer kadınlarla portalde bir araya getirerek girişimciliği özendirmeyi ve yarı zamanlı iş olanakları sunmayı hedefleyen Hür Kanatlar projesi de beğeni toplayan projeler arasında yer aldı.
