Elinden iş gelene, hayalleri olana tüm sokaklar dükkân
Başta İstanbul olmak üzere, büyük şehirlerin sokakları, duvarları, metro istasyonları, özetle boş olan her yeri ekonomik bir değere dönüşüyor. İstanbul’un göbeği Taksim Meydanı’nda örneğin 3 bin 500 lira kirayla bir ay dükkhanınız olabilir. İnin biraz daha aşağıya, Tomtom Sokak’a, orada konsept de fiyat da değişiyor. 4 günlük seyyar araba 5 bin lira. Ankara’da üniversitelerin kampusları da yaratıcı işlere açık, üstelik ücretsiz. İzmir biraz geriden geliyor, şimdilik Alsancak Garı ile sınırlı.
TASARIMI SOKAĞA TAŞIRAN İŞLER
Peki ne oldu da sokaklara taştı bu iş? Şöyle oldu. Bienaller ve tasarım etkinlikleri ya da fotoğraf sergileri, daha fazla insana ulaşabilmek için sokağa indi. Telaşla koşuşturan İstanbul insanını yoldan çevirmek kolay değil, en iyisi onun yoluna çıkmak. Bir yandan da yavaş da olsa yükselmeye başlayan tasarım ürünler, bağımsız tasarımcıların küçük dükkânları var. Herkesin, hemen dükkân açma gücü yok. Kiralar, uluslarası zincirleri bile zorluyor. Öyle olunca da yerel yönetimler ya da çeşitli platformların kurduğu etkinlikler, işi tasarım olanları ya da henüz yolun başındakileri gün ışığına çıkarma rolü üstlendi.
BİR MAHALLE NASIL DEĞİŞTİ?
Beyoğlu Tomtom Mahallesi’nde bir süredir düzenlenen bir etkinlik var: Tasarım Tomtom Sokak’ta. İlkinden başlayarak her seferinde gitmek, oradaki tezgâhların başındaki insanlarla konuşmak bana ilham veriyor. Bu defa örneğin finans sektörüne 15 yılını vermiş bir üst düzey yöneticinin tezgâhıyla kesişti yolum. Adı Fısstıkk. Vejetaryen olduğu için proteini et dışındaki gıdalardan almaya çalışan bir beyaz yakalı C.D; kendi ürettiği fıstık ezmelerini uzun arazi koşularında enerji almak için tüketirken bir anda üretici olmaya karar vermiş. İsmini vermek istemedi, kurumsal hayatı henüz devam ettiği için. Ama söylediği bir şey var ki herkesin hislerine tercüman olabilir: “İnsanın doğasında yaratmak var. Bir çiçeğin tohumdan yeşermesini izlemek, bir avuç fıstıktan yeni bir lezzet yaratmak. Hepsi olabilir. Biz büyük şehirlerde sadece tüketiyoruz. Üretim çok kıymetli bir şey. Bizim o dev plazalarda yaptığımız işler günün sonunda maddeye dönmüyor. Oysa biri bana gelip de ‘Fıstık ezmelerin güzel olmuş’ dediğinde ‘İşte bu ya’ diyorum. Böyle diye diye 25 çeşide çıktık.”
BİR SEYYAR ARABA DÜKKÂNA DÖNÜŞEBİLİR
100 tasarımcı, 50 sanatçı, 50 konuşmacı, 5 mekân ile 26 atölye, söyleşi ve canlı performansların gerçekleştiği 19-22 Ekim tarihleri arasındaki etkinlik üçüncü kez düzenleniyor. Tomtom Gardens, Tomtom Kırmızı ve şimdi de Tomtom Corners etaplarını da içeren, ileride tüm dünyanın tanıdığı bir tasarım mahallesi olması için başlatılan Tomtom Designhood ile ilgili olarak Genel Koordinatör Ayşegül Temel, “Bu, tüm mahallenin dönüşümünün tarifi” diyor. Çünkü artık yılın tamamına yayılan farklı temalarda etkinlikler düzenlenmesi için hazırlıklar son aşamada.
**************
GARAJ YIKILIYOR, MİMAR HAN TÜMERTEKİN İLE BAMBAŞKA BİR SANAT ALANINA DÖNÜŞÜYOR
Önceki gün Tomtom Design Management İcra Kurulu üyelerinden Hakan Kodal ile sohbet ettim. Kodal, “Bu projeye başlarken İstanbul neden bir Milano, bir Londra olmasın düşüncesiyle, tasarım dünyasına yön verecek bir etkinliğe ihtiyacı olduğunu düşünmüştük. Kapalı kapılar ardında, fuarlarla değil, direkt sokağa inerek, tasarımı sokağın dokusuyla ziyaretçisine sevdirecek bir etkinlik ile yapmayı hedeflemiştik. Çok iyi geri dönüşüm aldık” dedi. Kodal, mahallede sergi alanı olarak kullanılan garajın yıkılarak yerine Han Tümertekin Corners adlı yeni bir mekânın inşa edileceğinin de haberini verdi. Toplam 4 bin 500 metrekarelik kapalı alana sahip projede loftlar, stüdyolar ve mağazalar olacak. 2 bin metrekaresi etkinlik alanı olarak kullanılacak bina 20 milyon dolar yatırım maliyetine sahip. Kodal, bu etkinliğin yılda iki defa düzenleniyor olmasına ek olarak tüm mahallenin 365 gün yaşayan bir tasarım alanına dönüşeceğini söyledi. Bu arada, stantlarda yer almak isteyenlerin info@ tomtomdizaynhood.com’a bilgi göndermesi gerekiyor.
**************
TAKSİM MEYDANI’NDA 3.500 LİRA KİRAYLA BİR AY AÇIK STANT
Taksim Meydanı’nda tentelerle çevrili alanın içine yolunuz düşerse bir bakın. İçeride Türkiye’nin dört bir yanından gelmiş, evde yaptığı işleri ilk kez satışa çıkarmış pek çok kadın var. Yıllarca hediye ettikleri şeyleri ilk kez satıyor olmakla ilgili de biraz utangaçlar. Ama hayalleri de var. Beyoğlu Belediyesi’nden de bilgi aldım. O meydanda stand açmanın bedeli 3 bin 500 lira. Ortalama 20 gün ya da 1 ay sürebiliyor. Eğer sahaf ya da antikacıysanız stantlar bedelsiz. Ayrıca devlet sanatçıları da bir ücret ödemiyor. Eylül ayında örneğin Türkiye’nin 7 bölgesinden 76 zanaatkâr festival alanındaydı. Şu anda da ay sonuna kadar 40 stantta zanaatkârlar geleneksel el sanatı dalındaki işlerini sergileyip satarken, 10 stantta sahaflar, 12 stantta antikacılar, 15 stantta da tasarımcılar ve hediyelik eşyacılar var.
