SYRIZA Türkiye'de hangi partinin mukabili?
HER dört kişiden birinin işsiz olduğu bir ülke Yunanistan; işsizlerin yarıdan fazlasının birkaç yıl öncesine kadar işi vardı, orta-gelir grubundan sayılacak bir geliri de... 11 milyon nüfuslu ülkede 300 binden fazla insan aç bî-ilâç...
Üretilen her Euro’ya gözünü dikmiş bir alacaklısı var Yunanistan’ın: Avrupa Birliği (AB)...
Böyle bir ülkede, merkeze meydan okuyan, kendini dışlanmış hissedenlere “fakir-fukara garip-guraba” söylemiyle sahip çıkan, bedava elektrik, hastanede bakım, gıda ve kömür vaat eden, işsizlere iş, emeklilere ek gelir sağlamaktan bahseden, AB’ye “Borç morç yok, varsa da ödemiyorum” diyeceği izlenimi veren bir partinin ilgi çekmemesi imkânsızdı.
Kuruluşu üzerinden fazla zaman geçmeyen SYRIZA Yunanistan’da sandıktan ilk sırada çıktıysa, sebebi, halkın yerleşik partilerden umudunu kesmesidir.
2002 yılında Türkiye’de AK Parti’nin iktidara ulaşmasına pek çok yönden benziyor Yunanistan’da SYRIZA’nın başarısı...
Avrupalı seçmenler 2. Dünya Savaşı sonrasında oluşan şartları zorlayan keskin kararlar alıyorlar. SYRIZA’nın 40 yaşındaki lideri Alexis Tsipras’ın gençliğini vurgulayanlar, İtalya’da merkez-sol koalisyonunun ürünü Matteo Renzi’nin başbakanlığa 39 yaşında geldiğini de hatırlamalı. İspanya’da da, 36 yaşındaki Pablo Iglesias Turrión’un başını çektiği Podemos, kuruluşu üzerinden henüz 4 ay geçmişken, ülkenin ikinci büyük partisi olmayı başardı.
İngiltere’de en belirgin politik tavrı ülkesini AB’den çıkarma kararlılığı olan Nigel Farage’in UKIP’i, İşçi Partisi ile Muhafazakâr Parti arasında üleşilmiş iki partili- sistemi kırıp son Avrupa Parlamentosu seçiminde (2014) sandıktan birinci parti çıkmayı başardı.
Demokrasilerde halkın nabzını tutabilen kazanıyor. SYRIZA, krizlerin ortaya çıkardığı bir koalisyon partisi olsa da, Tsipras savunduğu politikalarla Yunan halkını yanına çekmeyi başardı.
HDP ve Selahattin Demirtaş ile SYRIZA ve Tsipras arasında benzerlikler kuranlar çıkıyor. Kendisini tek bir bölgenin partisi ve tek bir sorunun davacısı olmaktan çıkarabilir, daha doğrusu bunu yapabilecek potansiyele sahip olduğu görüntüsü veren Demirtaş’a HDP’yi bütün Türkiye’nin partisi haline dönüştürme kolaylığı sağlanabilir ise neden olmasın?
Esas sorulması gereken, İtalya ve İspanya’dan sonra Yunanistan’da yaşanan solun yeniden politika sahnesine dönüşü olayının Türkiye’deki izdüşümü sorgulanırken, neden CHP’nin akla gelmediği sorusu değil midir?
Neden CHP ve Kemal Kılıçdaroğlu SYRIZA ve Alexis Tsipras olamıyor? Avrupa’nın neredeyse bütün ülkelerinde ılımlısından radikaline sol yükseliş halindeyken, neden CHP Türkiye’de iktidar adayı haline gelemiyor?
Demirtaş’ın Tsipras, HDP’nin SYRIZA olabileceği akla geliyor da, neden sol Kılıçdaroğlu ve CHP’den medet ummuyor?
CHP’liler bu soruyu kendilerine sormalılar...
Tabii her ülkenin kendine özgü şartları var. Yunanistan’ın şimdilerde yaşadığı 2000’li yıllarda Türkiye’nin başına gelmişti; AK Parti o dönemdeki arayışın sonucudur. SYRIZA, AKP’nin yıllar önce gerçekleştirdiği başarılı deneyimi şimdi Yunanistan’a uygulamış oldu.
Vaatleri bile AK Parti’nin uygulamalarına benzemiyor mu?
SYRIZA Türkiye’de AK Parti’ye tekabül ediyor.
Bu yönüyle CHP sıkıntı çekiyor olabilir; ama yine de “sol” adına politika yapan bir partinin söyleyecekleri, lideri tarafından söylendiğinde ciddiye alınacak vaatleri olmalı değil mi?
Türkiye’yi kapısında bekleten AB, gerekirse o kapıdan çıkmayı düşünen Tsipras ve Farage gibi Avrupalı liderlerle sarsılıyor.
Sarsılsın, belki sarsılınca akılları başlarına gelir.
