Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) para politikası kurulu üyeleri iki günlük toplantıyı tamamladılar. Piyasanın ortak kanaati olan 25 baz puanlık faiz artışı tamam. Asıl hikâye ise kalanlarda.

        FED’in ekonomiyi nasıl gördüğüne bakalım. Büyüme son yılların en iyisi olma yolunda. Neden? Küresel şartlar oldukça uygun, dolar destekleyici olabilecek kadar düşük, istihdam piyasasında müthiş bir trend var. Öyle ki her ay ortalama 200 binler civarında yeni iş yaratılıyor. İşsizlik % 4’e dayanmış durumda ve buranın da altına gideceği düşünülüyor. Burada duralım.

        FED’in dual bir görev yapısı var. Bu ikili yapının bir bölümü işgücü yaratılması. FED’e göre ABD ekonomisinin kalıcı olarak sahip olabileceği en düşük işsizlik % 5’in üstündeydi. Bu seviyeler geldikçe istihdam artacak ve ekonomi canlanacaktı. Bunu bize Phillips Eğrisi söylüyor. Gelgelelim istihdamda taksimetre her gün atıyor. İşsizlik % 4.1’e indi ve tahminler 3’lü seviyelere doğru ineceği yönünde. Öyleyse? Demek ki tam istihdama daha var. İş piyasasında aşağı yönde katılık yaratıp mecburen çalışanlara yüksek maaşlar ödenecek noktaya gelinmemiş. Burada devreye bankanın ikinci görevi giriyor. % 2’ye yakın enflasyon. Ancak sadece buranın görülmesi yetmez, kalıcı ve sürdürülebilir olmalı. Yoksa geçtiğimiz yıllarda bu eşiğe değildiği oldu. Enflasyonu yıllardır düşük Amerika’da bunu, yine o yıllarda geçici faktörlere bağlayıp durdu FED üyeleri. Gördük ki “geçici” kelimesinin içi boşalabiliyormuş. Öyle de oldu. Geçici kavramı artık 2 sene FED’in lugatında. Yine de iyi giden bir şey var. Trend enflasyon. Türkçesi, enflasyonda yön yukarı. İstihdamda işler harika ve enflasyonda da umut varsa FED ne yapmalı? Sıkı bir para politikası öngörmeli ve bunun iletişimini yapmalı. Veriler teyit ettikçe de buna devam etmeli. FED tam bunu yapıyor işte. Yıllık 400 milyar dolara yakın bilanço küçültmesi ve yine yıllık yaklaşık 3 çeyreklik faiz artışıyla yoluna devam ediyor. FED’in zihni bu kadar berrak ancak onu bulandıran şeyler yok değil. Örneğin Başkan Trump. ABD ekonomisi % 2-3 büyüme bandında yukarı meylederken birden vergi indirimleri ve genişleme adımlarıyla bütçeyi açacağını açıkladı. Ekonomik aktivite bu kadar iyi giderken daha önce hiç bütçesini açan başkan görmemiştik. Şimdi ticaret açığı ve bütçe açığını toplayınca neredeyse çift haneye tekabül edecek milli hasılaya oranla! İşler de burada karışıyor. Ekonomi ne kadar hızlanacak ve söz verip yapma geçmişi pek parlak olmayan başkan acaba ne kadar başarılı olacak? Çünkü eğer riskler yukarı yönlü olacaksa tahminler de öyle olmalı. Diğer yandan, bankayı zorlayan faktörler var. Örneğin getiri eğrisinin şekli ve gidişatı. Uzun ve kısa vadeli ABD tahvilleri arasındaki faiz farkı çok düşük. Biraz daha düşse neredeyse resesyon sinyali verecek. Bir başka deyişle FED sıkılaştırıyor ancak piyasa bunu satın almıyor; alamıyor. Böylesi bir durumda korkmak gerekmez mi? İtidalli olmasının sebebi bu bankanın. Fazla sıkıyor mesajını verip uzun vadeli faizleri aşağı çekmek istemiyor.

        Hikâyenin bu bölümünde Türk işi bir çözüm devreye giriyor. “Bu yıl 3 faiz artışı olacak. Enflasyon ve ekonomi bize bunu anlatıyor” diyor yeni Başkan Powell. Bütçe açıklarının destekleyici etkisi, genel gidiş ve dünyanın kalanındaki toparlanma ise umut veriyor. Çözüm, gelecek yıllara ait faiz patikasını hafifçe yukarı çekmek. Piyasa üzüldü mü? Hayır. Faizler kıpırdamadı, dolar aynı. Ben ekonomiye olan güvenimi belirttim mi? Evet.

        Öyleyse hepimize geçmiş olsun.

        Türkiye için neler var burada? Yeni başkan daha pragmatik, daha az teorik. Daha duygusal ve daha tezcanlı olabilir. Bizim gibi yüksek “beta” piyasalar için dikkat edilmesi gereken bir değişim olabilir. FED ise bildik FED. Korkacak bir şey yok. Faizler artmaya devam edecek. Maliyetler artacak. Uzun vadeli faizlerin kaçıp gitmeyeceğini, bunun da bizim gibi ülkeler için olumlu olduğunu görüyoruz. Ne var ki döviz yükümlülüğü olanlar için dikkat edilmesi gereken dünya modeli aynen devam ediyor.

        Diğer Yazılar