Bu hafta ne okusak?

Çizgili arzuNESNELERİ

Yeni yılda sevdiklerine kitap hediye etmeyi düşünenler, çizgi romanlara da göz atsın. Birincisi günümüzde çizgi roman yalnızca “sert erkeklere” hitap eden bir tür olmaktan çıktı; kadınlar, entelektüeller ve çocuklar için bile sayısız seçenek mevcut... İkincisi çizgi romanlar artık güzel illüstrasyonları ve kapakları sayesinde insanın bakmaktan zevk alacağı arzu nesnelerine dönüştü. İşte yeni kuşak çizgi romanlara birkaç örnek

Oscar ödüllü Avustralyalı çizeryazar Shaun Tan anlatıyor: “Boş bir kâğıda bakarken, aklıma hiç orijinal bir şey gelmiyor. Düşünemiyorum bile; zihnim hiçbir şey algılamıyor. Her sanatçının aşina olduğu bir hastalık bu ve tek çaresi, çizmeye başlamak. Ressam Paul Klee bunu bir çizgiyi takip ederek yürüyüşe çıkmak diye adlandırırdı; daha iyi bir tarif duymadım. Elinizdeki kalemin ucu defterin üzerinde dilediğince gezinirken, içinizde minicik bir ilham pırıltısı varsa bile o çizgiyi takip ederek çok daha anlamlı, ilginç bir şeye ulaşacaksınız. Küçük darbeler, kalın vurgular, kavisler ve boşluklar yürüdüğünüz yolun etrafında tepeler. Düzlükler, insanlar, hayvanlar, makineler hatta soyut şeyler, fikirler, duygular oluşur. Bu bakımdan bir çizerle küçük bir çocuk arasında fark yoktur, ikisi de ne yaptığı üzerinde çok da düşünmeden, sezgileriyle çizer, boyar... Ortaya çıkan her neyse, önceden tasarlanmamıştır, sadece kalemin kâğıdın üzerinde serbestçe dolaşmasına izin vermişsinizdir. Siz daldaki kuşun gırtlağını temizleyip şakımaya hazırlandığını gördünüz mü bugüne dek?”

Tan’in deyim yerindeyse eşsiz yeteneğini “konuşturduğu” ve tek kelime yazı kullanmadan hazırladığı “sessiz” kitap “Uzak”, göç ve göçmenlik, sığınmacılık, mültecilik gibi temalar çerçevesinde okurların zihinleriyle ruhlarındaki uzak kavramını sorgulamalarını sağlayan büyüleyici bir eser. Eşine ve kızına daha iyi bir hayat kurabilme umuduyla dilini bilmediği, insanlarını tanımadığı bir ülkeye yerleşen bir adamı anlatıyor. Tan’in çizdiği gündelik hayata dair inanılmaz ayrıntılar arasında tuhaf hayvanlar ve yabancı nesneler de göze çarpıyor ve böylece uzak topraklardaysak, en sıradan ayrıntıların bile bize ne kadar yabancı gelebileceğini fark ediyoruz. Bana bir çeşit büyücü gibi gelen Shaun Tan ne yazarsa okuyun derim. Uzak, Shaun Tan, Desen Yayınları.

Efsane çizerden arşivlik albümler

Ignatz Ödülü sahibi “Ghost World” nihayet bizde de yayınlandı. Bu artık neredeyse kült seviyesine ulaşan ve kültürel anlamda bir dönüm noktası sayılan albümü sırf çizgi roman tutkunları değil, sinemaseverler de heyecanla bekliyordu, zira “Ghost World” sinemaya da uyarlandığında seyircinin büyük ilgisiyle karşılanmış, yönetmen Terry Zwigoff’a da En İyi Senaryo dalında bir Oscar adaylığı kazandırmıştı. Hikâyeye gelince; Enid ve Rebecca, liseyi henüz bitirmiş, akıllı ve epeyce entelektüel iki arkadaştır. Bütün günlerini aralarında insanlarla dalga geçip pop kültür eleştirileri yaparak geçirirler. Bir de Josh vardır, içten içe hoşlandıkları ama bunu kendilerine bile itiraf etmedikleri... Rebecca bir kafede işe girdikten sonra tek başına yaşamaya karar verir.

Daha karamsar karakterdeki Enid böylece daha da içine kapanır. Çok geçmeden obsesif koleksiyoner Seymour’la tanışacak ve hayatı baştan aşağı değişecektir. Her çizgi roman okurunun koleksiyonunda bulunması gereken bir eser. Bir not: Albümde Daniel Clowes kendini de çok garip bir karakter olarak çizmiş. Ghost World, Daniel Clowes, Kara Karga Yayınları

Clowes’un bizde yayınlanan diğer eserlerinden de bahsetmek gerek. Önce “20th Century Eightball”... Yani 90’ların bu en konuşulan çizgi roman serisinden yapılan şahane bir seçme. “Senden Gerçekten Nefret Ediyorum”, “Cinsel Bıkkınlık”, “Çirkin Kızlar”, “Neden Hristiyanlardan Nefret Ediyorum”, “Geleceğin İnsanlarına Mesaj”, “Paranoyak”, “İntiharım”, “Chicago” gibi unutulmaz Clowes öykülerini okuyabilirsiniz. “Sanat Okulu İtirafları” gibi bir başyapıtı da... Sonuçta söz konusu olan, çizgi roman tarihçilerine göre, 1960’ların yeraltı ruhunu devam ettirebilmiş tek seri. Kaçırmayınız. 20th Century Eightball, Daniel Clowes, Kara Karga Yayınları

Bir de “Clowesian” terimine hakkını veren “Patience” var. Sayfalar boyunca olağanüstü bir incelikle yol alan saykedelik bir bilim-kurgu ve dokunaklı bir aşk hikâyesi. Bence mutlaka bir bakın; 180 sayfa boyunca Clowes’un en nefes kesen çizimlerinden bir kısmını görecek ve bugüne dek yazdığı en merak uyandırıcı öyküyü okuyacaksınız. Patience, Daniel Clowes, Kara Karga Yayınları

Ünlü aktöreden hem tarihi hem politikkitap

Aktör Ethan Hawke romancılığını yıllar önce göstermişti, şimdi bir çizgi romanla çıktı karşımıza. “Lost Boy”un çizeri Greg Ruth’la işbirliği yaptığı “Indeh”, klasik western filmlerinin ve “kovboy romanları”nın ipliğini pazara çıkaran bir eser. Biz de hem soylu Apaçi ruhuyla tanışıyor hem de Amerikan tarihinin akıl almaz soykırımlarından birini okurken pop kültürün Kızılderililerle ilgili söylediği hatırlıyoruz.

Kültürel farklılıklar, savaşın yarattığı dehşet, insanın bitmek bilmeyen barış arayışı ve arınma gibi temalara şahsi bir yorum getiren Hawke, savaşı, genç Kızılderili Naiches, Apaçi şefi Cochise ve “soluk benizli” Geronimo adlı üç karakterin gözünden anlatmayı seçmiş. “Indeh” Apaçi dilinde “ölüler” anlamına geliyor ve savaşçılara yitirdikleri yakınlarını, yaşadıkları trajedileri hatırlatıyor. Savaş bitene dek ayakta kalabilmenin tek yolu bu kelimeyi telaffuz etmek. Indeh: Apaçi Savaşlarının Hikayesi, Ethan Hawke, Kara Karga Yayınları

Bir klasik

“Gölgesinden hızlı silah çeken kovboy” ve “Dokuzuncu sanat” gibi kalıplar size ne hatırlatıyor? Bildiniz, çizgi roman klasiği “Red Kit”ten bahsediyorum. Morris ve Rene Goscinny’nin yarattığı bu efsane çizgi romanı YKY topluca yayınlıyor. Hiçbiri içinize sinmezse, “Red Kit”ler gerçekten her zevke uyacak bir seçim olabilir. Red Kit, Morris- Rene Goscinny, Yapı Kredi Yayınları

10 tavsiye

Watchmen, Alan Moore, Dave Gibbons; Sandman: Bebek Evi, Neil Gaiman, İthaki Yayınları

Martin Mystere, Türk Fasulyesi, Alfredo Castelli; Dylan Dog: Uçurum, Tiziano Sclavi; Mister No: Taş Tuzak, Luca Trugenberger, Lal Çizgi Roman Dizisi

Syd Barrett: Dark Side of the Pink Floyd, Nuri Kurtcebe, 1984 Yayınları

Bugünün Efsaneleri, Enki Bilal, Pierre Christin; Spider-Man: Venom’un Doğuşu, Jim Shooter, Roger Stern, Marmara Çizgi

Gizli Tarih, Kordey, Blanchard, Pecau, Alfa Yayıncılık

Partilerde Kızlarla Nasıl Konuşulur, Neil Gaiman, Çizgi Düşler