Kurban kesen, etini yemek zorunda mı?

Prof. Dr. Bayraktar Bayraklı'nın "Vejetaryen bile olsa kurban kesen tadına bakmalı" açıklaması tartışılıyor...

Kurban kesmek şart mı, kurban kesmek yerine bağış yapmak da ibadeti karşılar mı sorusu tartışıladursun, kurban kesmenin şart olduğunu savunan Prof. Dr. Bayraktar Bayraklı’ya göre sadece kesmek de yeterli değil, vejetaryen olanlar dahi kestiği kurbanın etini yemek zorunda. “Sistem bu, bayram günü bayram namazından sonra gider vatandaş kurbanını keser. Hatta gelir, kavurmasını yapar. Ondan bir parça ağzına atar. Çünkü Allah-ü Teala diyor ki, “Sen yiyeceksin kurban etinden” diyen Bayraklı’nın görüşünü ilahiyatçılara, beslenme uzmanlarına ve vejetaryenlere sorduk. Kurban kesmek tek başına yeterli değil mi, kesinin mutlaka etinden de yemesi gerekli mi? Ağzına hayvan eti ve hatta hayvansal ürünleri sürmeyen vejetaryenler bu zorunluluktan muaf kalabilir mi?

İşte farklı yanıtlar...

Gülin YILDIRIMKAYA

gulinyildirimkaya@haberturk.com

‘Küçük de olsa kurban etinden tatmak sünnettir’

Eski Diyanet İşleri Başkanı MEHMET NURİ YILMAZ:

Kurban etinden tatmak güzeldir, sünnettir. Peygamber efendimizden gelen hadislerde de bu var. Kişi, Kurban Bayramı’nda sabah namazını kıldıktan sonra gelir kurbanını keser. Bayram namazından önce bir şey yememesi gerekir, namaz dönüşü kestiği kurbandan biraz tatmalıdır, bu sünnettir. Rahatsızlığı da olsa, vejetaryen de olsa en azından küçük bir parça tatmalıdır.

‘Kurban eti yeme konusunda genel bir kural yok’

İslamcı Yazar İSMAİL NACAR:

Peygamberimizden bu konuda gelen bir usul sünnet var. Kestiğiniz kurban etinin üçte birini kendinize, üçte birini ziyafet vermek için misafirlerinize, üçte birini yoksula dağıtırsınız. Ama kişi et yemiyorsa, alerji yapıyorsa sağlık sorunu varsa illa yiyecek diye bir kural yok. Hepsini de dağıtabilir. Bunlar sembolik ritüellerdir.

Peygamberin uyguladığı şeylerden bazısı farz derecesinde, bazısı vacip, bazısı sünnettir. Sünnet, Kuran-ı Kerim’in peygamber tarafından hayata uygulanış biçimidir. İlle de kurban eti yenilecek diye bir mecburiyet yoktur. Bu eti üçe bölme konusu da değiştirilemez değildir.

Öyle yoksullar var ki eve azıcık et ayırırsınız gerisini dağıtabilirsiniz. Kurban etinin yenmesi ve dağıtılması konusunda genel bir kural yoktur. Şartlara göre değiştirilebilir.

‘Et festivali düzenlemiyoruz ki herkes tatsın!’

İlahiyatçı Yazar İHSAN ELİAÇIK:

Böyle şey olmaz. Bir kere Kurban Bayramı et bayramı değil. Herkesin kurban kesmesi gerekmiyor, bırak kurban eti yemeyi. Sadece hacca gidenlerin kesmesi yeterli. Aksi olunca et bayramı, et şenliği gibi oluyor. Hayvan festivali düzenlemiyoruz ki biz. Ben buna kökten karşıyım, Kurban Bayramı’nın bir hayvan kesme ve et festivaline dönüşmesine kesinlikle itiraz ediyorum.

Kurban, hayvanı kesmek suretiyle Allah’a yakınlaşmak değildir. İnsanların birbirlerini ziyaret etmesi, kaynaşması kucaklaşması, merhamet etmesi, empati yapması, muhaliflerine yakınlaşması, barışması suretiyle birbirlerine yakınlaşmasıdır. “Yakınlaşma”dan kasıt budur. Kurban yakınlaşmak demektir, kesilecek hayvan demek değildir. Özellikle dargın olanların, kendisini ötekinin yerine koyması bayramıdır, hiç kurban kesilmese de bunun yapılması gereklidir. Kurban eti sadece eve gelen misafire ikram olabilir, tabii bir de ihtiyacı olanlara. Hasta olanların sadece kurban kesmesi yeterlidir. Peygamber Medine’de her tarafı kan gölüne çevirmemiş, insanları birbirleriyle kaynaştırmıştır. Bu bayramın, toplumu manevi açıdan kaynaştırmak açısından önemi var. Ben Kurban Bayramı’nı böyle anlıyorum. Etle, vejetaryenlerle, şeker hastalarıyla bir ilgisi yok. Bu et bayramı değil yakınlaşma bayramıdır.

‘İslam, kurban eti yeme konusunda emredici olamaz, böyle bir mecburiyet yok’

Prof. Dr.MEHMET ERKAL:

Kuran-ı Kerim’de geçen hadislerde kurban etinden tatmak kurbanın hükümlerinden biri değildir. Bilimsel temele dayanmaz, söylenti olarak yayılmıştır. Peygamberimiz söylediği için sünnettir tabii ki ama mecburiyet yoktur. Kişi bu eti yemekle mükellef değildir.

Kurban Allah rızası için kesilir, kurban kesme şartlarına sahip olan kişi tarafından kesilir, Allah’a karşı gösterilen bir görevdir. Kurbanın etinin dağıtılması elbette ki çok güzel bir şeydir, paylaşmak farzdır.

Kişi ailesiyle beraber yerse bu da güzeldir ama bir mânisi varsa İslam öyle bir konuda emredici olmaz ve asla olmamıştır.

‘Kurban etini tatmıyorum tatmayacağım’

Sanatçı HARUN KOLÇAK:

Ben uzun süredir vejetaryenim. Et yemiyorum ama hayvansal ürünleri yiyorum. Kurban etinden tatmak gibi bir şeye de katılmıyorum, tatmıyorum, tatmayacağım. Kuran-ı Kerim’i çok iyi bilen kişilerle çok konuşmuş biriyim bu konuyu. Vejetaryen de, şeker hastası da kurban etinden yemeli diye bir şey yok Kuran-ı Kerim’de. İbadetin kurbanla ilgili olduğunu düşünmüyorum.

‘Vejetaryen de kurban etinden yemeli sağlık açısından engel yok’

Hacettepe Üni. Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Türkiye Diyetisyenler Derneği Kurucusu Prof. Dr. TÜRKAN KUTLUAY MERDOL:

Vejetaryen ya da şeker hastalığı gibi rahatsızlıkları olan kişinin kurban etinden tatması söylendiğine göre dinen, bize göre de sağlık açısından engel teşkil etmiyor. İnsanoğlunun en başlıca gıdası et, yumurta, süt, sebze ve meyvedir. Asıl bunun dışındaki yağlar, şekerler, hazır besinler, kızartmalar yenmemesi gereken gıdalardır.

İnsan, ilk zamanlardan beri doğadaki her şeyi olduğu gibi tüketmeye, yemeye programlanmış bir varlık. Eti de sütü de, yumurtayı da. Sonraki sapmalar hep kişilerin inançlarıyla, toplumsal baskılarla gelişmiş, dönüşmüştür. Prof. Dr. Bayraklı’nın böyle bir şey söylemesi çok güzel.

Tamamen etsiz yaşayan yok mu, var ama her gıdayı rahatça alabilecekken niye böyle bir sıkıntıya girelim diyorum ben. Ama bu demek değil ki eti de fazla yiyelim. Bizim beslenme uzmanları olarak her zamanki söylemimiz az, sık aralıklarla, az yağlı, az şekerli beslenmedir. Bunu artık herkes biliyor.

Yıllarca et yememiş, kurban etinden bir parça yemişse bir şey olmaz, kaldı ki normalde de kişi et yemeli diyorum. İnancı çok sağlam olan bir vejetaryen reddedebilir belki.

Bayraklı “Kurban eti yemek dini açıdan bir ritüeldir, bunu yapmıyorsa dini vecibeleri yerine getirmiyordur” diyor. Temelinde yardımlaşma, paylaşmanın olduğu bir bayram bu. Bunları atlamamak lazım. İnsanın hem ruh sağlığı hem beden sağlığı için din adamları da bilim adamları da uygun şeyleri öneriyor.