Doğalgaz indiriminde yeni hamleler
Bir ay kadar önce, 12 Şubat’ta “Doğalgazda büyük indirim geliyor” notuyla bu köşede, Rusya-Türkiye arasında müzakere edilen indirim oranlarını yazmıştım. Tabii ki araştırarak, muhatapları nezdinde ilgili kaynaklara soruşturarak yazımı kaleme aldım.
Türkiye tarafı toplamda indirim oranının yüzde 15 seviyelerinde olacağını umuyordu, ancak açıklanan rakam yüzde 10.25 oldu. Ancak bu indirim paketinin hem içeriği, hem de Rusya’nın kendine indirim formüle etmesi sebebiyle kabul edilir bulunmadı.
Rusya tarafı ise indirimle ilintili olarak Türk Akımı ve belki de bizim bilmediğimiz başka konuların da çözümünü bekliyordu. Fakat ortaya çıkan netice, her iki tarafı da tatmin edecek düzeyde olmadı ki nihai imzalar atılmadı.
Aslında Türkiye tarafı, bu indirime yani yüzde 10.25’e bir de Türk Akım’ı sebebiyle jest yapılır, yüzde 15’e çekilirse kabul edecek gibi duruyordu. Rusya ise açıklanan paketin içinde Türk Akımı jestinin de dahil olduğunu belirtti. Ancak bu haliyle 10.25 indirim aslında yüzde 7-8 seviyesinde bir orana tekabül ediyordu.
Bir Rus yetkilisine konuyu sorduğumda, Türkiye ile ilişkilerin iyi gittiğine, indirim meselesinin de büyük ihtimalle Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ukrayna ziyareti günlerinde Rusya Devlet Başkanı Putin ile yaptığı son telefon görüşmesi sonrası şekillenmiş olacağına dikkat çekti.
Aslında 2015 başı itibarıyla Türkiye-Rusya arasındaki doğalgaz anlaşmaları/kontratları üzerinde bir fiyat görüşmesi zaten gerekiyordu. Araya Türk Akımı etkisi de girince Rusya’dan aldığımız bin metreküp doğalgazın fiyatının, 415 dolarlardan 300 dolar seviyesine ineceği beklentisi kamu tarafında oluştu. Hâlâ bu yönde bir beklenti ve girişimler var. Enerji Bakanlığı’nda bu konuları sıkı takip eden bir ekip var ve netice alabilmek için uğraştıklarını biliyorum.
Türkiye tarafı, Rusya’dan iki basamaklı indirim için gayret gösteriyor. Doğalgaz fiyatlarında etkin olan petrol fiyatlarının önemli oranda azalmasını bu hesaba katmayın. Ancak Enerji Bakanlığı ve BOTAŞ yetkilileri, devam eden anlaşmalar çerçevesinde Rus Gazprom’dan halen daha % 15 indirimin peşindeler. Bunu da Türk Akımı için gerekli olan müzakerelere destek ve nihai anlaşmalarda somut verilere ulaşabilmek için kaldıraç olarak kullanıyorlar.
Dolayısıyla Türk Akımı anlaşması sebebiyle, kontratlardan kaynaklanan indirimlere ilave olarak bir talep daha var ve henüz karşılığı alınmamış. Yakında netleşecek gibi görünüyor.
Eğer görüşmeler bu şekilde neticelenirse, daha önce yazdığım üzere Rusya’dan alacağımız doğalgazın bin metreküpünün 300 dolar seviyelerine inmesi mümkün olacak.
