3. havalimanı için kritik sürece girildi

Üçüncü havalimanı için kredi arayan konsorsiyum şirketleri için Kasım 2015 son tarih. Bu zamana kadar kredi temin edilemez ya da finansman temini için özkaynağı olan ve alınacak krediye teminat göstermekte sorun yaşamayacak yeni ortaklar bulunmaz ise durum çok kritik.

Şu ana kadar çeşitli vesilelerle 4 kamu, 3 yerli özel bankanın 3. havalimanının ilk etabı için 4.5 milyar Euro kredi vereceği gündeme geldi, ama somut bir anlaşma olmadı. Son olarak Rusya’nın en büyük bankası Sberbank ile 500 milyon Euro’luk kredi mutabakat zaptı imzalandı. Ama asıl büyük rakam için henüz mutabakat zaptının bile olmadığına yetkili ve ilgililerin dikkatini çekmek istiyorum.

Türkiye, havacılık sektörüyle son 12-13 yıldır dünyanın zirvesine oynarken, kamu yönetiminin havalimanı tarafını iyi idare edememesi, geleceğini planlayamaması ve mahalli bakışı, bir çuval inciri mahvedebilir. Eğer önümüzdeki 4 aylık süre de bu şekilde geçirilirse havacılığımızın nasıl etkileneceğini düşünmek bile istemiyorum.

NEDEN KREDİ BULUNAMIYOR?

Türkiye en büyük projelerinin ihale şartnameleri (İzmit Körfez Geçişi, 3. havalimanı, 3. köprü, Avrasya Lastik Geçiş vs.) yabancı finans kuruluşlarının kredi sağlama kriterlerinden çok uzak bir şekilde hazırlanıyor. Bildiğim bir detay bu. Diğeri ise büyük ihalelere giren ve kazanan patronların, yeterli özkaynaklarının olmaması ve talep edilen krediler için finans kuruluşlarının istediği teminatları gösterememeleri.

Böyle olunca, ihale şartnamesine uygun zaman diliminde kredi bulunmasında sorunlar yaşandı. Yukarıda saydığım 3 büyük projede de finansman meselesi krize dönüşerek çözüldü. Şu veya bu şekilde, “Hazine garantisi” gibi formüllerle çözüm bulundu. Şimdi sırada 3. havalimanı var ve kesinlikle diğerlerine benzer tarafı yok.

3. havalimanı için talep edilen 4.5 milyar Euro kredi için yaklaşık 1.2 milyar Euro’luk özkaynak meselesi aşılmış. Ancak bankalar verecekleri kredi karşılığında, istedikleri teminatları henüz alamadıklarından nihai anlaşma imzalanamıyor. Mesele bu noktada tıkanmış.

HAVACILIĞIMIZ ZARAR GÖREBİLİR

Görüldüğü kadarıyla 3. havalimanı için çıkış yolları da fazla değil. Mehmet Cengiz’in patronu olduğu Cengiz İnşaat, bu ihalede teknik kriteri sağlayan pilot şirket konumunda ve belli süre boyunca (3 yıl) hisse devri yapamıyor. Dolayısıyla diğer şirketlerin özkaynak temini için kredisi yüksek güçlü bir ortak bulmaları gerekiyor.

3. havalimanı ihalesi Mayıs 2013’te yapıldı. Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) ile Limak-Cengiz- Kalyon-Mapa-Kolin Girişimi Grubu, Kasım 2013’te “Uygulama Sözleşmesi”ni imzaladı. Böylece kredi bulunması için 6 aylık zaman dilimi başlatıldı. İlk 6 ay, ikinci 6 ay derken bir yıl geçti, kredi bulunamadı. İkinci yılın üçüncü 6 aylık diliminden de bir netice çıkmadı. Nihayet girdik mi son viraja ve dördüncü 6 aya. Eğer bu 4 ay sonucunda bir kredi anlaşması olmaz ise proje sıkıntıya girecektir. Türk sivil havacılığı ve THY de bu işten ciddi etkilenecektir.

DIŞIMIZ ‘ANKA’ İÇİMİZ 'PREDATOR'

İnsansız hava araçları (İHA) yine gündemde. ABD, İncirlik’te konuşlu 5 Predator İHA’dan ikisinin silahlandırılmasını teklif etmiş. Genelkurmay olumlu görüş vererek konuyu hükümete yönlendirmiş. Büyük ihtimalle hükümetimiz de onayı verir ve “Hellfire” (Cehennem Ateşi) füzeleri takılı Predatorlar, ABD üslubuyla eyleme başlarlar.

Ey hükümet, Ey Genelkurmay, bizim İHA’larımız nerede? Kaç yıldır bizleri neden oyalıyorsunuz? ABD Senatosu, Türkiye’ye Predator satılmasına izin vermezken şimdi neler oluyor?

Em. Org. Ergin Saygun’un “Türk Ordusuna Balyoz” kitabındaki, “Türkiye’nin İHA Üretmesiyle İlgili Engellemeler” bölümü dikkat çekici. Saygun Paşa diyor ki: “TAI 2009 yılına kadar silahlı, taktik İHA yapacağına dair taahhütte bulundu, ancak bugüne kadar bütün yapabildiği ANKA isimli prototiptir. İçimizde de İHA’ların milli imkânlarla üretilmesini engellemeye çalışanlar olduğunu düşünmek için yeterli sebebim var.”