Amerika silahlı İHA'ları niçin vermedi?
Terörle mücadelede milli insansız hava araçlarının (İHA) elde ettiği başarılar sık sık gündeme geliyor, ama mazisinde 6 ay bile yok. Üstelik Amerika’dan isteyip de alamadığımız silahlı ithal İHA meselesinin nasıl çözüldüğünü de unutmamız lazım. Çünkü Amerika’dan talep ettiğimiz günlerde Türkiye’de ilk silahlı İHA’yı geliştirmek için çalışmalar yapılıyordu. Ancak kamuoyuna pek yansımasa da bu çalışmalar öyle kolay olmadı. Çünkü en başta içimizden birileri -hem Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) içinde hem de sivil bürokraside etkin birileri- Türkiye’nin böyle bir imkâna kavuşmaması için çalıştı dense yeridir. Aynı takım şu an ne yapıyor, bilemiyorum!
Ne demek istediğim, neyi kastettiğim merak ediliyorsa, ilk milli İHA’ların nerelerde kullanıldığına, kimlerin desteğiyle buralara geldiğine bakılmasıyla yeterince ipucunu yakalamak mümkün olacaktır. Hatta ilk milli İHA ihalesinde yaşanan usulsüzlükler, araya İsrail bağlantılı şirketlerin sokulması, sonrasında Milli Savunma Bakanlığı Savunma Sanayii Müsteşarlığı (SSM) ile sözleşme imzalanmasının bile bilinçli olarak 2 yıl ötelenmesi, İHA’lar görev hazır hale geldiğinde teslimatını geciktirmek için problem üretilmesi, ödemelerinde sorunlar çıkarılması, görev kameralarının takılmasının ve eğitimlerinin geciktirilmesi gibi bir sürü izahı zor detay var.
15 Temmuz hain darbe girişimiyle birlikte milli projelerin neden sekteye uğratıldığına dair epeyce detay ortaya çıktı. Mesela, Hava Kuvvetleri’nin darbe girişiminde başat rol oynaması önemli bir detaydır. İlk milli İHA, ilk milli eğitim uçağı HÜRKUŞ, TAI’nin geliştirdiği daha donanımlı olacak ve daha önemli görevler ifa edecek ANKA İHA serisinin hizmete girmemesi için de bir elin devreye girdiği görülecektir. Özellikle TAI cephesinden ve bazı komutanlardan biliyorum ki, bu projenin geçiştirilmesi için askeri cenahtan, “Şunu da isteriz, bunu da isteriz. Bu olmazsa teslim almayız. Şöyle kabiliyette olsun, böyle uçsun...” falan gibi taleplerle, projenin adeta mevta olması için çalışılmış.
Muharrem Dörtkaşlı uzun süren TAI Genel Müdürlüğü döneminde bu tarz mevzulara da ciddi mesai harcadı. Bakalım Türk Hava Yolları’nın (THY) eski Genel Müdürü Temel Kotil, TAI Genel Müdürü olarak işin bu tarafıyla nasıl mücadele edecek? Çünkü özel sektörün geliştirip ürettiği ilk silahlı milli, özgün İHA’nın Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) envanterine girmesinin üzerinden henüz 6 ay bile geçmedi ve başarılarıyla adeta tarih yazmaya başladı.
2015 Aralık’ta Türkiye’nin ilk milli İHA’sı Bayraktar TB2 taktik İHA, Roketsan üretimi milli, akıllı mühimmat MAM-L ilk deneme atışını yaparak başarısını kanıtladıktan yaklaşık 6 ay sonra Ağustos 2016’da göreve başladı. KaleBaykar işbirliğiyle geliştirilen taktik sınıftaki Bayraktar İHA’nın 2 modelinden önce de Bayraktar’ın mini İHA’ları yıllardır TSK emrinde kullanılıyordu. Kazanılan tecrübelerle bu seviyeye gelindi. Bakalım TAI’nın ANKA’sı ne yapacak?
SİLAHLI ANKA-S GÖREVE HAZIRLANIYOR
Ciddi paralar harcanmasına rağmen hizmete girmesi çeşitli sebeplerle ertelenen önemli bir İHA projesi daha var. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TAI) tarafından geliştirilen İHA sistemi ANKA-S’lerin teslimatına 2017’de başlanacağı bilgisini alınca “Acaba” demedim dersem yalan olur. Üstelik milli projelere soğukluğuyla bilinen Hava Kuvvetleri Komutanlığı için sipariş edilen toplam 10 ANKA’nın ilk 6’sı bu yıl içinde teslim edilecekmiş. Umarım yeni isteklerle, taleplerle TAI’nin kapısını aşındırıp teslimatı geciktirmezler. Yaklaşık 6 ay önce bir vesileyle TAI yetkilileriyle bu mevzuyu konuşunca tam 367 yeni taleple geldikleri için ANKA’ların geciktiğini söylemişlerdi.
Eğer ANKA-S İHA sistemi gelecek yıl TSK envanterine girerse, Güneydoğu’da ve Doğu Anadolu’da yeni bir dönem başlayacak demektir. Bu sebeple eksiğiyle gediğiyle, hiçbir bahane üretilmeden ANKA’ların kabulü şart. Eğer başka sorunlar yoksa tabii.
Peki insansız hava aracında madem bu kadar başarılıyız, Amerika’nın PYD/PKK teröristlerine de verdiği mini İHA PUMA ithal edilerek kendi geliştirdiğimiz teknolojiye zarar vermesine, üzerinde şüpheler oluşturmasına niçin izin veriyoruz? Türkiye’ye silahlı İHA vermeyen Amerika mini İHA’ları neden veriyor? TSK niçin kullanıyor? Yerli teknolojiyi engellemek için mi, başka amaçlar da olabilir mi?
