4.5G 1 yaşında, yerlilik ne âlemde?
Geçen yıl bu zamanlar, Türkiye telekomünikasyonda 4.5G ile tanışmıştı. Hayatımıza hızlı bir şekilde girince, cep telefonlarından bile rahatlıkla televizyon izlememize imkân tanıyan bir teknolojiye terfi etmiştik. Hasılı mobil cihazlardaki hızımızı 12 kat artıran 4.5G birinci yaşını 1 Nisan’da doldurdu. Ortaya çıkan rakamlar da, vatandaşın ciddi ilgi gösterdiğini ortaya koyuyor. Peki, bu ilginin ekonomik kazanım, teknolojik yükseliş ve ülkemizin bir adım daha gelişmişlik göstermesine ne kadar katkısı veya etkisi oldu? İhale şartnamesinde belirtilen birinci yıl için % 30 yerlilik şartının yüzde kaçı karşılanabildi? Karşılanmadıysa bunun muhasebesini hangi kurumumuz yaptı veya yaptı mı?
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı Dr. Ömer Fatih Sayan, 4.5G kullananların sayısının, 2016 sonu itibarıyla 51.6 milyonu geçtiğinin altını çiziyor. Ama bu bilgiler, büyük meblağlı yatırımlardan, ülkemiz için ekstra katma değerler bekleyen benim gibilerine yeterli gelmiyor. Neden mi?
Mesela, şu soruları soralım:
Yerli teknoloji anlamında ne kazandık? 4.5G yatırımının istihdama ne kadar katkısı oldu? İthalat-ihracat dengesine etkisi nedir? 4.5G ihalesindeki yerlilik kriterinin ne kadarı karşılandı? Daha açık ifadeyle 4.5G yatırımı yapılırken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hassaten ihaleyle ilgilenip yerlilik kriterlerine yukarı çekmesine rağmen, bu şartlara neden uyulmamıştır?
Herhalde kamu otoriteleri, yerlilik kriterlerinin karşılanması için zamanında sektörü teşvik edecek çalışmaları yapmamalarının günahını şirketlerden çıkarmayacaklardır. Turkcell, Vodafone ve Türk Telekom’a; “Neden 4.5G yatırımında telekomünikasyonun altyapı şirketleri Ericsson, Huawei, ZTE, Nokia, Alcatel ve Samsung gibi şirketlerle çalıştınız, onlardan malzeme aldınız” diye sormayacaktır? 3 GSM operatörü için “Oxford vardı da biz mi gitmedik” meselesi gibi bir şey.
Eğer 4.5G’ye, eldeki yerli baz istasyonu ULAK’ı entegre edecek bir model bulamamışsak, “BTK olarak 4.5G ihalesinde yer verilen yerlilik şartı ile ülkemizin yerli ve milli bir altyapıya kavuşması için çalışmalar aynı hızla sürdürülmektedir. Buradaki ana hedef 5G’de öncü ülkelerden olabilmek ve 5G’ye yerli imkânlarla geçebilmektir” sözleri de havada kalır. Sadece 5G için havanda su dövülmüş olunur.
ULAK'LA GÖRÜNTÜLÜ GÖRÜŞME TAMAM, AMA...
Savunma Sanayii Müsteşarlığı’nın (SSM) desteğiyle Aselsan, Netaş ve Argela tarafından geliştirilen yerli baz istasyonu ULAK’ı ilk test eden Turkcell olmuştu. Turkcell, 4.5G’nin yıldönümünde de ULAK yerli baz istasyonlarını kullanarak anlık mesaj uygulaması BiP üzerinden ilk görüntülü görüşme gerçekleştirdi. Türk Telekom da martta ULAK’ı teste başladı.
Göründüğü kadarıyla yerli teknolojilerin sisteme entegresinde bir modelimiz yok? ULAK’ı piyasa şartlarına göre pazarlayacak, tanıtacak, eksiğini gediğini giderecek şirket de henüz yok. Öte yandan, sektörün teknolojik gelişimine katkı amacıyla BTK’nın şirketlerden topladığı paralar da ULAK gibi projelere harcanmıyor?
Neyse bu soruları bir kenara bırakalım ve Ulaştırma Bakanlığı’nın 4.5G’de yerlilik oranlarının hangi oranda gerçekleştiğini açıklayacağı anı bekleyelim. Ve bakalım 3 GSM operatörüne ne kadar fatura kesilecek?
TRUMP, İRAN'A UÇAK SATIŞINI ONAYLAR MI?
Barack Obama döneminin önemli bir başarısı olarak kabul edilen 2015’te İran ile yapılan nükleer anlaşma sonrasında, ekonomik anlamda Batı’ya yansıyan ilk somut gösterge Amerikalı Boeing ve Avrupalı Airbus ile yapılan uçak alım anlaşmaları olmuştu. İlginçtir, Obama’yı seçim sürecinde bu anlaşma sebebiyle eleştiren Başkan Donald Trump döneminde de İran, Boeing ile ikinci parti uçak için anlaşma imzaladı.
İranAir ile Boeing arasında imzalanan 80 uçaklık anlaşmayı gerekirse yeniden müzakere edeceğini söyleyen Trump’tan şimdiye dek ses çıkmadı. Yetmedi, 4 Nisan’da Boeing, İranlı Aseman Havayolları ile 30 adet 737 MAX uçağı için ikinci anlaşmayı yaptığını duyurdu. 3 milyar dolarlık uçak satışıyla 18 bin Amerikalıya iş imkânı sağlanacağının altı çizildi. Tabii eğer anlaşmayı Başkan Trump onaylarsa. İşaret alınmadan, İran ile anlaşma imzalanmayacağına göre bakalım bu işin sonu ve bölgeye yansıması nasıl olacak?
