Ekonominin dış görünümü kırılgan
Ekonominin dış görünümü kırılgandır. Ekonomi için güncel ihtiyaç, istikrar, güven, itibar, yargı bağımsızlığı ve demokrasi alanlarındaki gelişmelerdir.
Avrupa Birliği’nin ilerleme raporlarında Türkiye’ye ilişkin eleştirilerin ‘ağırlık merkezi’ni ifade özgürlüğü, yargı bağımsızlığı, yolsuzluk ve rüşvetle mücadele konuları oluşturmaktadır.
Ekonomik performans ancak demokratik performansla, ekonomik ve demokratik reformlarla sürdürülebilir olur.
Güven ortamı sarsıldığı için 2014 ekonomik açıdan ‘riskli’ hale geldi. Bu ‘riskli’ ortam devam ederse, makro ekonomide belirsizlikler sürer, sıcak para akışı yavaşlar, döviz kurları, faiz ve enflasyon yükselir, borsa da düşüş eğilimini sürdürür.
Ayrıca iç tasarrufu düşük, büyümesini ancak dış kaynakla sürdürebilen bir ülkede, yargıya olan güven de dibe vurursa, o ülkeye yabancı sermaye gelmeyeceği gibi dış kaynak akışı da durur. Böyle bir tablo ekonomi için ‘kırmızı alarm’ işaretidir.
HORMONLU BÜYÜME
İçinde bulunduğumuz ekonomik ve siyasal ortamda doların yükselmesi, büyümenin düşmesi, faizlerin ve enflasyonun artması, Türk parasının değer kaybetmesi ekonomideki hormonlu büyüme döneminin sona ermekte olduğuna işaret etmektedir.
Bu süreçte Türkiye dövize duyarlılığı nedeniyle ‘kırılgan’ beş ülkeden biri haline gelmiş, yabancı sermaye akışı da yavaşlamıştır.
Bu arada kurlardaki artış nedeniyle dış borçlarımızın ve ithalatımızın faturası kabarmıştır.
Öte yandan Türkiye istikrarlı ve kurumsal demokrasi, hukukun üstünlüğü, bağımsız yargı ve insan hakları bakımından Batı’da sorgulanır haldedir.
Böylece Türkiye’nin Avrupa Birliği değerlerinden her geçen gün biraz daha uzaklaştığı görüntüsü de yaygınlaşmaktadır.
KREDİ NOTU NEGATİF
Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Moody’s, Türkiye’nin ‘kredi notu görünümü’nü durağandan ‘negatif’e indirdi.
Bu değerlendirme de dolar kurunun ve faizin yükselmesine neden oldu.
Moody’s, kararına gerekçe olarak, ‘artan siyasal belirsizliği, küresel likiditenin yatırımcı güvenini azaltmasını ve ekonomide orta vadeli büyümeye ilişkin belirsizliği’ gösterdi.
Bu arada Standard E Poor’s, Şubat ayında Türkiye’nin ‘durağan’ olan ‘not görünümü’nü ‘negatif’e düşürmüş, Nisan başında da Fitch, Türkiye’nin ‘not görünümü’nü ‘durağan’da tutmuştu.
Öte yandan Moody’s, Türkiye’nin 2014 büyüme beklentisini % 2,5, 2015 için ise % 3 olarak açıkladı. Buna karşılık Türk Hükümeti’nin büyüme tahmini 2014 için % 4, 2015’de de % 5 seviyesinde.
Sonuç olarak: Kırılganlık ‘riski’ni yok etmenin yolu istikrar, güven ve kaliteli demokrasidir.
